Бурундзі

Буру́ндзі (кірундзі: Uburundi, па-француску: Burundi), Рэспубліка Бурундзі — краіна ў Цэнтральнай Афрыцы, ня мае выхаду да мора. Мяжуе з Руандай, Танзаніяй і Дэмакратычнай Рэспублікай Конга.

Бурундзі Republika y'u Burundi République du Burundi
Сьцяг Герб
Нацыянальны дэвіз: «Ubumwe, Ibikorwa, Iterambere» («Адзінства, праца, прагрэс»)
Дзяржаўны гімн: «Burundi bwacu»
Афіцыйная мова	кірундзі, француская
Сталіца	Бужумбура
Найбуйнейшы горад	Бужумбура
Форма кіраваньня прэзыдэнт	рэспубліка П'ер Нкурунзіза
Плошча  • агульная  • адсотак вады	145-е месца ў сьвеце 27 830 км² 7,8
Насельніцтва  • агульнае (2009)  • шчыльнасьць	89-е месца ў сьвеце 8 988 091 323/км²
СУП  • агульны (2008)  • на душу насельніцтва	142 месца ў сьвеце $3,099 млрд $389
Валюта	Бурундыйскі франк (BIF)
Часавы пас	CAT (UTC+2)
Незалежнасьць — ад Бэльгіі	1 ліпеня 1962
Аўтамабільны знак	BU
Дамэн верхняга ўзроўню	.bi
Тэлефонны код	+257
Мапа Бурундзі

Гісторыя

• XVII стагодзьдзе — утварэньне каралеўства Бурундзі.
• 1890-я — нямецкае заваяваньне. Утварэньне нямецкай калёніі.
• 1918 — пасьля Першай сусьветнай вайны Бурундзі была перададзена Бэльгіі.
• 1962 — атрыманьне незалежнасьці як каралеўства. Да 1993 году ўлада належала народу тутсі, палітычнай арганізацыяй якога стаў Зьвяз за нацыянальны прагрэс.
• 1965 — антыманархічнае паўстаньне хуту. Манархісты тутсі абаранілі манархію, але неўзабаве самі яе адмянілі.
• 1966—1993 — вайсковая дыктатура кіраваная старшынямі Вышэйшага Рэвалюцыйнага Савету (Мікамбэра, Багаза, Буёя).
• 1993 — першым дэмакратычна выбраным прэзыдэнтам стаў прадстаўнік хуту Мэльхіёр Ндадае, які хутка быў зьвергнуты вайскоўцамі тутсі.
• 1996 — пераварот маёра П’ера Буёі.
• 2003 — улада перайшла большасьці хуту пад кіраўніцтвам Даміцьен Ндаізэе мірным шляхам.
• 2004 — забойства ў лягеры Гатумба 180 бежанцаў тутсі з Дэмакратычнай Рэспублікі Конга. Адказнасьць узяла групоўка з народа хуту.

Палітыка

Бурундзі — гэта рэспубліка. Згодна з канстытуцыяй 1992 году, кіраўніком дзяржавы зьяўляецца прэзыдэнт, які выбіраецца на ўсеагульных выбарах на пяцігадовы тэрмін. Заканадаўчая ўлада належыць аднапалатнаму парлямэнту. Выканаўчая ўлада належыць ураду, які назначаецца прэзыдэнтам. Палітычная сыстэма краіны — шматпартыйная.

Адміністрацыйны падзел

Краіна падзеленая на 17 правінцыяў, якія ў сваю чаргу дзеляцца на 117 камунаў.

Эканоміка

Бурундзі мае слаба разьвітую эканоміку. 91% гаспадаркі прадстаўлена сельскай гаспадаркай, якая забясьпечвае 48% нацыянальнага прыбытку (прамысловасьць — 26%, паслугі — 26%). Асноўнымі сельскагаспадарчымі культурамі застаюцца: бананы, сорга, маніёк, кава, гарбата, бавоўна, рыс, пшаніца, тытунь. Асноўным сельскагаспадарчым рэгіёнам застаецца даліна ракі Рузызі.

Карысныя выкапні амаль не дасьледаваныя. Існуюць невялікія капальні золата, вальфраму. Вядома аб існаваньні вялікіх радовішчаў ванаду і нікелю.

Прамысловасьць слаба разьвітая. У асноўным прадстаўлена прадпрыемствамі харчовай і будаўнічай прамысловасьці, якія канцэнтруюцца вакол сталіцы.

Не існуе чыгункі. Аўтамабільная сетка слаба разьвітая (каля 5 тыс. км).

Бюджэт краіны складаецца з паступленьняў ад экспарту кавы.

Дэмаграфія

83% насельніцтва складаецца з народа хуту, астатнія гэта тутсі (15%) і пігмеі (каля 1%). 63,2% насельніцтва — хрысьціяне, 33% анімісты, каля 1% мусульмане. У Бурундзі адзін з самых высокіх прыростаў насельніцтва, краіна мае вялікую шчыльнасьць насельніцтва на км². 1% насельніцтва жыве ў гарадах. Нягледзячы на існаваньне вялікай колькасьці моваў, афіцыйнай застаецца француская і кірундзі.