Сьледчы камітэт Рэспублікі Беларусь

Дзяржаўнае ведамства папярэдняга сьледства Беларусі, упаўнаважанае ажыцьцяўляць дасудовую крымінальную вытворчасьць.
(Перанакіравана з «Сьледчы камітэт Беларусі»)

Каардынаты: 53°54′11″ пн. ш. 27°34′41″ у. д. / 53.90306° пн. ш. 27.57806° у. д. / 53.90306; 27.57806

Сьле́дчы камітэ́т Рэспу́блікі Белару́сь — дзяржаўнае ведамства папярэдняга сьледзтва Беларусі, упаўнаважанае ажыцьцяўляць дасудовую крымінальную вытворчасьць.

Сьледчы камітэт Рэспублікі Беларусь
Абрэвіятура СК РБ
Дэвіз Закон, справядлівасьць, Айчына
Дата ўтварэньня 12 верасьня 2011 (13 гадоў таму)
Тып праваахоўнае
Юрыдычны статус дзяржаўнае ведамства
Мэта расьсьледаваньне злачынстваў
Штаб-кватэра Партызанскі раён, вул. Фрунзэ, д. 19
Месцазнаходжаньне Менск
Дзейнічае ў рэгіёнах Беларусь
Афіцыйныя мовы беларуская, расейская
Старшыня Зьміцер Гара
1-ы намесьнік Алег Шандаровіч
Намесьнікі Сяргей Аземша(be), Анатоль Васільеў[1]
Матчына кампанія Прэзыдэнт Беларусі
Бюджэт 103,862 млн дэнамінаваных рублёў[2] (2016 г.; 0,6% рэсп.бюджэта, $51,936 млн)
Сайт ск.бел

Паводле 1-га артыкула адпаведнага Закону 2012 году, «Сьледчы камітэт падпарадкоўваецца прэзыдэнту Рэспублікі Беларусь». На 2017 год цэнтральны апарат Камітэту ўлучаў: кіраўніцтва кадраў і ідэалягічнай працы, 2 аддзелы — інфармацыі і сувязі з грамадзкасьцю; працы са зваротамі грамадзянаў. Паводле 4-га артыкула Закона Рэспублікі Беларусь ад 13 ліпеня 2012 году № 403-3 «Аб Сьледчым камітэце Рэспублікі Беларусь», «Асноўнымі задачамі Сьледчага камітэту зьяўляюцца:

  • усебаковае, поўнае, аб'ектыўнае і апэратыўнае расьсьледаваньне злачынстваў у адпаведнасьці з пасьлядоўнасьцю, устаноўленай крымінальна-працэсуальным заканадаўствам;
  • абарона правоў і законных інтарэсаў грамадзянаў, арганізацыяў, абарона дзяржаўных і грамадзкіх інтарэсаў;
  • захаваньне законнасьці пры праверцы заяваў і паведамленьняў аб злачынствах, распачынаньні крымінальных справаў;
  • ажыцьцяўленьні папярэдняга сьледзтва;
  • удасканаленьне сьледчай працы, укараненьне ў практыку дасягненьняў навукі і тэхнікі, карыснага досьведу, прагрэсіўных формаў і мэтадаў арганізацыі папярэдняга сьледзтва;
  • выяўленьне парушэньняў закона, прычынаў і ўмоваў, якія садзейнічалі зьдзяйсьненьню злачынстваў, прыняцьце захадаў па іх ліквідацыі;
  • удзел у межах сваёй кампэтэнцыі ў рэалізацыі дзяржаўнай крымінальнай палітыкі, распрацоўка прапановаў па ўдасканаленьні прававога рэгуляваньня ў сфэры праваахоўнай дзейнасьці;
  • ажыцьцяўленьне ў межах сваёй кампэтэнцыі міжнароднай супрацы ў сфэры вядзеньня дасудовага крымінальнага працэсу»[3].

Паўнамоцтвы

рэдагаваць

Паводле 10-га артыкула Закона Рэспублікі Беларусь ад 13 ліпеня 2012 году № 403-3 «Аб Сьледчым камітэце Рэспублікі Беларусь», Сьледчы камітэт Беларусі:

  • «арганізуе і ажыцьцяўляе праверку заяваў і паведамленьняў аб злачынствах;
  • ажыцьцяўляе папярэдняе сьледзтва па крымінальных справах;
  • ажыцьцяўляе мерапрыемствы па падтрыманьні на належным узроўні якасьці папярэдняга сьледзтва;
  • удзельнічае ў межах сваёй кампэтэнцыі ў рэалізацыі дзяржаўнай крымінальнай палітыкі, дзяржаўных праграмаў у сфэры забесьпячэньня нацыянальнай бясьпекі;
  • мае права прыцягваць да ўдзелу ў праверках па заявах і паведамленьнях аб злачынствах службовых асобаў іншых праваахоўных, наглядальных органаў, а таксама спэцыялістаў іншых дзяржаўных органаў і іншых арганізацыяў;
  • мае права запытваць і атрымліваць на бязвыплатнай аснове ад дзяржаўных органаў і іншых арганізацыяў дакумэнты, матэрыялы і іншую інфармацыю, неабходныя для выкананьня ўскладзеных на Сьледчы камітэт задачаў;
  • мае права патрабаваць і атрымліваць ад арганізацыяў і грамадзянаў неабходныя зьвесткі і тлумачэньні, якія тычацца зьмешчаных у вытворчасьці крымінальных справаў, матэрыялаў праверак па заявах і паведамленьнях аб злачынствах, прызначаць інвэнтарызацыі і праводзіць у адпаведнасьці з крымінальна-працэсуальным заканадаўствам праверкі, запатрабаваць і пры неабходнасьці ва ўстаноўленым заканадаўствам парадку канфіскоўваць дакумэнты, узоры сыравіны, матэрыялаў, паўфабрыкатаў і гатовай прадукцыі, апячатваць касы, памяшканьні і месцы захоўваньня дакумэнтаў, грашовых сродкаў і іншай маёмасьці;
  • выкарыстоўвае на бязвыплатнай аснове з выкананьнем патрабаваньняў заканадаўства аб забесьпячэньні абароны інфармацыі інфармацыйныя сыстэмы, базы і банкі дадзеных, у тым ліку іншых дзяржаўных органаў і іншых арганізацыяў;
  • мае і выкарыстоўвае ў адпаведнасьці з заканадаўствам зброю, боепрыпасы да яе, спэцыяльныя сродкі, транспартныя сродкі, у тым ліку апэратыўнага прызначэньня, сродкі сувязі, арганізацыйную тэхніку, сродкі і сыстэмы аховы, будынкі, збудаваньні і іншую маёмасьць;
  • арганізуе і праводзіць мерапрыемствы па забесьпячэньні ў Сьледчым камітэце ўласнай бясьпекі і абароны дзяржаўных сакрэтаў;
  • ажыцьцяўляе ўлік і захоўваньне крымінальных справаў, матэрыялаў праверак па заявах і паведамленьнях аб злачынствах, іншых матэрыялаў, якія тычацца дзейнасьці Сьледчага камітэту;
  • рэалізуе ў адпаведнасьці з заканадаўствам права на валоданьне, карыстаньне і распараджэньне маёмасьцю, што знаходзіцца ва ўласнасьці Рэспублікі Беларусь і замацаваных на праве апэратыўнага кіраваньня за Сьледчым камітэтам;
  • прымае захады па забесьпячэньні прававой і сацыяльнай абароны супрацоўнікаў Сьледчага камітэту, грамадзянаў Рэспублікі Беларусь, звольненых са службы ў Сьледчым камітэце ў запас, чальцоў іх сем'яў, цывільнага пэрсаналу Сьледчага камітэту, а таксама чальцоў сем’яў загінулых супрацоўнікаў Сьледчага камітэту;
  • арганізуе і праводзіць ідэалягічную працу, ажыцьцяўляе мерапрыемствы па ўмацаваньні выканальніцкай, службовай і працоўнай дысцыпліны ў Сьледчым камітэце;
  • разглядае ў адпаведнасьці з заканадаўствам звароты грамадзянаў, у тым ліку індывідуальных прадпрымальнікаў, і юрыдычных асобаў, арганізуе асабісты прыём грамадзянаў, у тым ліку індывідуальных прадпрымальнікаў, і прадстаўнікоў юрыдычных асобаў;
  • удзельнічае ў забесьпячэньні выкананьня грамадзянамі Рэспублікі Беларусь воінскага абавязку;
  • арганізуе і праводзіць сэмінары, нарады, навучальныя зборы, навукова-практычныя канфэрэнцыі, у тым ліку міжнародныя, стварае працоўныя групы, камісіі, саветы, улучна зь міжведамаснымі;
  • ажыцьцяўляе міжнародную супрацу, удзельнічае ў заключэньні міжнародных дамоваў Рэспублікі Беларусь, у тым ліку міжведамаснага характару»[4].

10 лістапада 2011 г. А.Лукашэнка падпісаў Указ № 518 «Пытаньні Сьледчага камітэту Рэспублікі Беларусь», паводле 1-га пункту якога зацьвердзіў:

  • «Палажэньне аб цэнтральным апараце Сьледчага камітэту Рэспублікі Беларусь;
  • Палажэньне аб парадку праходжаньня службы ў Сьледчым камітэце Рэспублікі Беларусь;
  • Дысцыплінарны статут Сьледчага камітэту Рэспублікі Беларусь;
  • тэкст Прысягі супрацоўніка Сьледчага камітэту Рэспублікі Беларусь»[5].

Указ № 518 цалкам набыў моц 1 студзеня 2012 году. Паводле 3-га разьдзела Палажэньня аб парадку праходжаньня службы ў Сьледчым камітэце Рэспублікі Беларусь: «14. На службу прымаюцца ў добраахвотным парадку паўналетнія грамадзяне, якія маюць вышэйшую юрыдычную адукацыю і здольныя па сваіх асабістых, маральных і дзелавых якасьцях, стане здароўя выконваць задачы, ускладзеныя на Сьледчы камітэт. На пасады радавога і малодшага начальніцкага складу, а таксама асобныя пасады сярэдняга і старэйшага начальніцкага складу могуць прымацца грамадзяне, якія ня маюць вышэйшай юрыдычнай адукацыі, пры наяўнасьці іншай адукацыі, згодна з патрабаваньнямі прыёму на пасаду, на якую яны прызначаюцца. Пералік адпаведнасьці адукацыі штатным пасадам Сьледчага камітэту вызначаецца Старшынём. На пасады радавога і начальніцкага (малодшага, сярэдняга і старэйшага) складу прымаюцца грамадзяне, як правіла, не старэйшыя за 25 гадоў[6].

15. Грамадзяне, якія прымаюцца на службу, супрацоўнікі, іх сужэнцы (муж ці жонка) і паўналетнія блізкія сваякі, якія сумесна зь імі пражываюць і вядуць агульную гаспадарку, пры прыёме на службу, а таксама ў іншых выпадках, прадугледжаных заканадаўчымі актамі, падаюць дэклярацыі аб даходах і маёмасьці Старшыні або іншаму начальніку згодна з кампэтэнцыяй, якая вызначаецца Старшынём. Непадача дэклярацыі аб даходах і маёмасьці або наўмыснае ўнясеньне ў яе няпоўных ці недакладных зьвестак зьяўляецца падставай для адмовы ў прыёме на службу, прыцягненьня да ўстаноўленай законам адказнасьці. 16. У дачыненьні да грамадзяніна, які прымаецца на службу, праводзіцца спэцыяльная праверка, а ў выпадках, вызначаных Старшынём, — таксама працэдура афармленьня допуску да дзяржаўных сакрэтаў. 17. Для вызначэньня прыдатнасьці грамадзяніна па стане здароўя да службы, а таксама яго індывідуальных псыхалагічных і псыхафізыялягічных якасьцяў праводзяцца мэдычны агляд грамадзяніна і прафэсійны псыхафізыялягічных адбор вайскова-мэдычнымі камісіямі органаў унутраных справаў. 18. Грамадзяне ня могуць быць прыняты на службу ў выпадку:

  • 18.1. зьдзяйсьненьня ў мінулым злачынства;
  • 18.2. неадпаведнасьці патрабаваньням, прадугледжаным у пункце 14 гэтага Палажэньня;
  • 18.3. прызнаньня іх нядзеяздольнымі або абмежавана дзеяздольнымі рашэньнем суда, якое ўступіла ў законную сілу;
  • 18.4. адмовы ад праходжаньня спэцыяльнай праверкі або працэдуры афармленьня допуску да дзяржаўных сакрэтаў;
  • 18.5. адмовы ад падачы дэклярацыяў аб даходах і маёмасьці або наўмыснага ўнясеньня ў іх няпоўных ці недакладных зьвестак;
  • 18.6. наяўнасьці пацьверджанага заключэньнем вайскова-мэдычнай камісіі захворваньня ці іншага супрацьпаказаньня, якія перашкаджаюць выкананьню імі службовых абавязкаў[6].

19. У выпадку ўстанаўленьня абставінаў, якія перашкаджаюць прыёму грамадзяніна на службу, ён інфармуецца аб прычынах адмовы ў прыняцьці яго на службу. 20. Парадак адбору кандыдатаў на службу, у тым ліку правядзеньня ў дачыненьні да іх спэцыяльнай праверкі і выкарыстаньня тэхнічных сродкаў (паліграфа), вызначаецца Сьледчым камітэтам. Пагатоў парадак мэдычнага агляду і прафэсійнага псыхафізыялягічнага адбору, парадак абавязковых пэрыядычных мэдычных аглядаў супрацоўнікаў вызначаюцца сумеснымі нарматыўнымі прававымі актамі Сьледчага камітэту і Міністэрства ўнутраных справаў Рэспублікі Беларусь па ўзгадненьні зь Міністэрствам аховы здароўя Рэспублікі Беларусь. ... 22. Грамадзяне, прынятыя на службу, здымаюцца з вайсковага ўліку ў адпаведнасьці з заканадаўствам. 22-1. Пры паступленьні на службу грамадзяне, якія маюць дакумэнты, што даюць права на льготы і перавагі ў сувязі з палітычнымі, рэлігійнымі поглядамі або нацыянальнай прыналежнасьцю, атрыманыя ад замежных дзяржаваў, абавязаныя на працягу 5 дзён з даты ўступленьня ў сілу кантракту аб службе перадаць іх на час праходжаньня службы ў адпаведнае кадравае падразьдзяленьне Сьледчага камітэту»[6]. Паводле 38-га пункту Палажэньня, «Кантракт аб службе заключаецца на тэрмін да 1 году да 5 гадоў». Згодна з 68-м пунктам, «Спэцыяльныя званьні прысвойваюцца: 68.1. радавога і малодшага начальніцкага складу — загадам Старшыні або іншага начальніка згодна кампэтэнцыі, вызначанай Старшынёй; 68.2. сярэдняга і старшага начальніцкага складу да падпалкоўніка юстыцыі ўключна — загадам Старшыні; 68.3. палкоўніка юстыцыі і вышэйшага начальніцкага складу — прэзыдэнтам Рэспублікі Беларусь на прадстаўленьне Старшыні»[7].

Паводле 77-га пункту Палажэньня, «Усталёўваюцца наступныя тэрміны выслугі ў спэцыяльных званьнях: 1) малодшы сяржант юстыцыі — 1 год; 2) сяржант юстыцыі — 2 гады; 3) старшы сяржант юстыцыі — 3 гады; 4) старшына юстыцыі — 3 гады; 5) прапаршчык юстыцыі — 5 гадоў; 6) малодшы лейтэнант юстыцыі — 1 год; 7) лейтэнант юстыцыі — 2 гады; 8) старшы лейтэнант юстыцыі — 3 гады; 9) капітан юстыцыі — 3 гады; 10) маёр юстыцыі — 4 гады; 11) падпалкоўнік юстыцыі — 5 гадоў». Згодна з 79-м пунктам, «Тэрміны выслугі ў спэцыяльных званьнях радавога юстыцыі, старшага прапаршчыка юстыцыі, палкоўніка юстыцыі і вышэйшага начальніцкага складу не ўсталёўваюцца». Паводле 82-га пункту, «Грамадзянам, прызначаным на пасады радавога і малодшага начальніцкага складу, якія маюць вышэйшую адукацыю і не маюць воінскіх званьняў афіцэраў запасу, прысвойваецца першае спэцыяльнае званьне прапаршчыка юстыцыі незалежна ад спэцыяльнага званьня, прадугледжанага паводле займанай пасады». Згодна са 104-м пунктам, «Супрацоўнікі атэстуюцца адзін раз у 5 гадоў». Паводле 109-га пункту Палажэньня, «Супрацоўнік можа прыцягвацца да нясеньня службы ў зьменным рэжыме працягласьцю да 24 гадзінаў уключна ў парадку, вызначаным Старшынёй». Згодна з 114-м пунктам, «агульная працягласьць асноўнага адпачынку ня можа быць менш за 21 каляндарны дзень». Паводле 162-га пункту, «Супрацоўнікі могуць заставацца на службе да дасягненьня гранічнага ўзросту ў замежнасьці ад прысвоеных ім наступных спэцыяльных званьняў: 1) да падпалкоўніка юстыцыі ўключна — 45 гадоў; 2) палкоўнік юстыцыі — 50 гадоў; 3) генэрал-маёр юстыцыі, генэрал-лейтэнант юстыцыі — 55 гадоў; 4) генэрал-палкоўнік юстыцыі — 60 гадоў»[7].

Мінуўшчына

рэдагаваць

12 верасьня 2011 г. А.Лукашэнка падпісаў Указ № 409 «Аб утварэньні Сьледчага камітэту Рэспублікі Беларусь». Паводле 1-га пункту Ўказа пастанаўлялася стварыць камітэт, «вылучыўшы сьледчы апарат з сыстэмы органаў пракуратуры, падразьдзяленьня папярэдняга расьсьледаваньня з сыстэмы органаў унутраных справаў і сыстэмы органаў фінансавых расьсьледаваньняў Камітэту дзяржаўнага кантролю». Тамсама вызначалася, што «Цэнтральны апарат Сьледчага камітэту, кіраўніцтвы Сьледчага камітэту па абласьцях і г. Менску, раённыя, гарадзкія, раённыя ў гарадах аддзелы Сьледчага камітэту ўтвараюцца, рэарганізуюцца і ліквідуюцца па рашэньні прэзыдэнта Рэспублікі Беларусь». Паводле падпункта 6.1 Указа, «Старшыня Сьледчага камітэту непасрэдна падначальваецца прэзыдэнту Рэспублікі Беларусь». Паводле 13-га пункта, Указ цалкам набыў моц з 1 студзеня 2012 году[8].

11 чэрвеня 2012 г. А.Лукашэнка падпісаў Указ № 262 «Аб захадах забесьпячэньня дзейнасьці Сьледчага камітэту», якім зацьвердзіў «нормы забесьпячэньня супрацоўнікаў Сьледчага камітэту прадметамі формы адзеньня, знакамі адрозьненьня па спэцыяльных званьнях і іншай рэчавай маёмасьцю»[9]. Супрацоўнікаў сьледчых падразьдзяленьняў мелі забясьпечыць за дзяржаўны кошт 18 прадметамі адзеньня: 2 чорныя шапкі са штучнай скуры (тэрмін нашэньня — 4 і 6 гадоў), 2 цёмна-сінія фуражкі з ваўнянай тканіны (5 і 8 гадоў), цёмна-сіняя куртка з баваўнянай тканіны (5 гадоў), цёмны-сіні плашч, сьветла-шэры мундзір з воўны (8 гадоў), цёмна-сіні кіцель з воўны (4 гады), 2 пары цёмна-сініх нагавіцаў з ваўнянай тканіны (2 і 8 гадоў), белая кашуля (5 гадоў), 3 валошкавыя кашулі (4 гады), 2 цёмна-сінія гальштукі (5 гадоў) і 2 пары чорных хромавых чаравікаў (2 і 4 гады)[10].

13 ліпеня 2012 г. А.Лукашэнка падпісаў Закон Рэспублікі Беларусь № 403-3 «Аб Сьледчым камітэце Рэспублікі Беларусь». Паводле 22-га артыкула Закона, «Супрацоўнікі Сьледчага камітэту пры ажыцьцяўленьні паўнамоцтваў Сьледчага камітэту маюць права прымяняць фізычную сілу, спэцыяльныя сродкі, прымяняць і выкарыстоўваць зброю, калі іншымі спосабамі іх ажыцьцяўленьне не ўяўляецца магчымым». Згодна з 29-м артыкулам Закона, «У выпадку гібелі супрацоўніка Сьледчага камітэту, якая настала з прычыны злачыннага замаху на яго жыцьцё або здароўе ў сувязі з ажыцьцяўленьнем ім службовай дзейнасьці або з прычыны прыняцьця ім захадаў прадухіленьня, спыненьня правапарушэньня, сям'і загінулага супрацоўніка Сьледчага камітэту выплачваецца аднаразовая страхавая сума ў памеры 10-гадовай сумы акладу грашовага ўтрыманьня і надбаўкі за выслугу гадоў загінулага». Пры ўсталяваньні супрацоўніку Сьледчага камітэту, у тым ліку цягам 1-го году пасьля спыненьня ім службы ў Сьледчым камітэце, інваліднасьці, якая настала» з такой самай прычыны, «пацьверджанай мэдычным заключэньнем, выплачваецца аднаразовая страхавая сума ў памеры:

  • 5-гадовай сумы акладу грашовага ўтрыманьня і надбаўкі за выслугу гадоў — інваліду 1-й групы;
  • 4-гадовай сумы акладу грашовага ўтрыманьня і надбаўкі за выслугу гадоў — інваліду 2-й групы;
  • 3-гадовай сумы акладу грашовага ўтрыманьня і надбаўкі за выслугу гадоў — інваліду 3-й групы»[4].

Старшыні

рэдагаваць

Санкцыі ЭЗ, ЗША, іншых краін

рэдагаваць

9 жніўня 2021 году Сьледчы камітэт быў унесены ў сьпіс спэцыяльна вызначаных грамадзянаў і заблякаваных асобаў ЗША як урадавая арганізацыя, якая стала на чале пасьлявыбарчых рэпрэсій і што працягнула адкрываць і расьследаваць палітычна матываваныя крымінальныя справы супраць праваабарончых арганізацыў, а таксама супраць беларускага журналіста-дысідэнта Рамана Пратасевіча й Соф’і Сапегі[12][13]. Таксама ў санкцыйны сьпіс США былі ўнесены[12] старшыня камітэту Зьміцер Гара (дэгэтуль ужо унесены ў чорны сьпіс Эўразьвязу[14] і санкцыйны сьпіс Швайцарыі[15]), разам з намесьнікамі Алегам Шандаровічам, Сяргеем Аземшам(be) (у канцы 2020 году патрапілі пад санкцыі ЭЗ[16][17], Канады[18], Вялікабрытаніі[19], Швайцарыі[20]) і Анатолем Васільевым. Акрамя таго, у канцы 2020 году пад санкцыі ЭЗ, Канады, Вялікабрытаніі, Швайцарыі патрапілі тагачасны старшыня СК Іван Наскевіч(be), былы намесьнік старшыні Аляксей Волкаў і тагачасны намесьнік старшыні Андрэй Смаль.

  1. ^ Кіраўніцтва. Сьледчы камітэт Рэспублікі Беларусі. Праверана 20 лістапада 2020 г.
  2. ^ А.Лукашэнка. Закон Рэспублікі Беларусь ад 30 сьнежня 2015 г. № 341-3 «Аб рэспубліканскім бюджэце на 2016 год» (рас.) // Міністэрства фінансаў Рэспублікі Беларусь, 1 студзеня 2016 г. Архіўная копія ад 1 студзеня 2016 г. Праверана 28 лістапада 2017 г.
  3. ^ Аб камітэце // Сьледчы камітэт Рэспублікі Беларусь, 2014 г. Праверана 28 лістапада 2017 г.
  4. ^ а б А. Лукашэнка. Закона Рэспублікі Беларусь ад 13 ліпеня 2012 г. № 403-3 «Аб Сьледчым камітэце Рэспублікі Беларусь» (рас.) // Нацыянальны прававы інтэрнэт-партал Рэспублікі Беларусь, 22 ліпеня 2016 г. Праверана 28 лістапада 2017 г.
  5. ^ Гісторыя сьледчых органаў // Сьледчы камітэт Рэспублікі Беларусь, 2014 г. Праверана 28 лістапада 2017 г.
  6. ^ а б в Прыём на службу // Сьледчы камітэт Рэспублікі Беларусь, 2014 г. Праверана 28 лістапада 2017 г.
  7. ^ а б А.Лукашэнка. Указ прэзыдэнта Рэспублікі Беларусь ад 10 лістапада 2011 г. № 518 «Пытаньні Сьледчага камітэту Рэспублікі Беларусь» (рас.) // Нацыянальны прававы інтэрнэт-партал Рэспублікі Беларусь, 24 студзеня 2017 г. Праверана 28 лістапада 2017 г.
  8. ^ А.Лукашэнка. Указ прэзыдэнта Рэспублікі Беларусь ад 12 верасьня 2011 г. № 409 «Аб утварэньні Сьледчага камітэту Рэспублікі Беларусь» (рас.) // Нацыянальны прававы інтэрнэт-партал Рэспублікі Беларусь, 20 лістапада 2014 г. Праверана 28 лістапада 2017 г.
  9. ^ Заснаваны эмблема і сьцяг Сьледчага камітэту Беларусі // Зьвязда : газэта. — 13 чэрвеня 2012. — № 111 (27226). — С. 2. — ISSN 1990-763x.
  10. ^ А. Лукашэнка. Указ прэзыдэнта Рэспублікі Беларусь ад 11 чэрвеня 2012 г. № 262 «Аб захадах забесьпячэньня дзейнасьці Сьледчага камітэту» (рас.) // Нацыянальны прававы інтэрнэт-партал Рэспублікі Беларусь, 6 верасьня 2016 г. Праверана 28 лістапада 2017 г.
  11. ^ Марыя Дадалка. Аляксандар Лукашэнка разгледзеў кадравыя пытаньні // Газэта «Зьвязда», 11 сакавіка 2021 г. Праверана 11 сакавіка 2021 г.
  12. ^ а б Treasury Holds the Belarusian Regime to Account on Anniversary of Fraudulent Election (анг.). Міністэрства фінансаў ЗША (2021-08-09). Праверана 2021-08-10 г. Архіўная копія ад 2021-08-09 г.
  13. ^ США расширили санкции в отношении официального Минска. Полный список (рас.). ZERKALO.IO(be) (2021-08-09). Праверана 2021-08-10 г. Архіўная копія ад 2021-08-09 г.
  14. ^ ЕС опубликовал список новых санкций против Минска (рас.). Deutsche Welle. Архіўная копія ад 2021-08-08 г.
  15. ^ Sanctions program: Belarus: Verordnung vom 11. Dezember 2020 über Massnahmen gegenüber Belarus (SR 946.231.116.9), Anhang 1 Origin: EU Sanctions: Art. 2 Abs. 1 (Finanzsanktionen) und Art. 3 Abs. 1 (Ein- und Durchreiseverbot) (анг.). Дзяржаўны сакратарыят па эканамічных пытаньнях(de) (2021-07-07). Праверана 2021-07-10 г. Архіўная копія ад 2021-07-07 г.
  16. ^ Евросоюз ввел санкции против Лукашенко и ряда белорусских чиновников (рас.) naviny.by
  17. ^ Consolidated text: Council Decision 2012/642/CFSP of 15 October 2012 concerning restrictive measures in view of the situation in Belarus (анг.). EUR-Lex(en).
  18. ^ Belarus sanctions (анг.) Міністэрства міжнародных справаў Канады(en) Праверана 2021-09-08 г.
  19. ^ Consolidated List of Financial Sanctions Targets in the UK (анг.). Урад ВялікабрытанііПраверана 2021-09-08 г.
  20. ^ Searching for subjects of sanctions

Вонкавыя спасылкі

рэдагаваць