Вікіпэдыя

Марачоўшчына

Марачо́ўшчына (Мерачо́ўшчына) — урочышча ў Беларусі, былы фальварак. Знаходзіцца за за 1,5 км на паўночны захад ад места Косава. Радзіма Тадэвуша Касьцюшкі, нацыянальнага героя Беларусі, Польшчы і ЗША. Да нашага часу тут захаваўся палац Пуслоўскіх, помнік архітэктуры XIX ст. У адноўленай сядзібе Касьцюшкаў дзейнічае музэй.

Марачоўшчына
трансьліт. Maračoŭščyna
Урочышча Марачоўшчына
Урочышча Марачоўшчына
Краіна: Беларусь
Вобласьць: Берасьцейская
Раён: Івацэвіцкі
Часавы пас: UTC+3
Тэлефонны код: +375 1645
Нумарны знак: 1
Геаграфічныя каардынаты: 52°45′55.92″ пн. ш. 25°7′25.51″ у. д. / 52.7655333° пн. ш. 25.1237528° у. д. / 52.7655333; 25.1237528Каардынаты: 52°45′55.92″ пн. ш. 25°7′25.51″ у. д. / 52.7655333° пн. ш. 25.1237528° у. д. / 52.7655333; 25.1237528
Марачоўшчына на мапе Беларусі ±
Марачоўшчына
Марачоўшчына
Марачоўшчына
Марачоўшчына
Марачоўшчына
Марачоўшчына
Commons-logo.svg Галерэя здымкаў у Вікісховішчы

НазваРэдагаваць

Традыцыйная гістарычная назва ўрочышча — Марачоўшчына — адпавядае традыцыйнаму вымаўленьню мясцовых жыхароў. У аснове тапоніма ляжыць старабеларускі апелятыў «марочна», які азначае — балота, дрыгва, балоцістая мясцовасьць[1]. Часам пры напісаньні назвы фальварку пад уплывам польскай мовы і польскай гістарыяграфіі замест уласна беларускай ужываецца спаланізаваная форма — Мерачоўшчына, што супярэчыць як сучаснай мясцовай моўнай традыцыі, так і самой этымалёгіі назвы[2].

ГісторыяРэдагаваць

Вялікае Княства ЛітоўскаеРэдагаваць

Першы пісьмовы ўпамін пра Марачоўшчыну датуецца 23 кастрычніка 1529 рокам, калі фальварак быў у валоданьні Храптовічаў. У 1577 року князі Сангушкі-Кобрынскія прадалі Косаў разам з Марачоўшчынай ваяводу берасьцейскаму Андрэю Ляшчынскаму[3].

У першай палове XVIII стагодзьдзя Марачоўшчына была ў валоданьні Сапегаў. У 1733 року яна перайшла да мечніка берасьцейскага Людвіка Касьцюшкі ў заставу[4]. Прынята лічыць, што тут у 1746 року нарадзіўся Тадэвуш Касьцюшка. Па сьмерці Людвіка фальварак перайшоў да ягонай жонкі Тэклі з Ратомскіх, якая прадала Марачоўшчыну ў 1764 року ўладальніку Косава Юрыю Флемінгу і пераехала ў Сяхновічы. З гэтага часу Марачоўшчына стала неад’емнай часткай косаўскага маёнтку.

Пад уладай Расейскай імпэрыіРэдагаваць

У выніку трэцяга падзелу Рэчы Паспалітай (1795 рок) Марачоўшчына апынулася ў складзе Расейскай імпэрыі, у Слонімскім павеце Гарадзенскай губэрні.

У 1821 року Косаўскі ключ набыў граф Войцех Пуслоўскі, маршалак шляхты Слонімскага павету, які распачаў аднаўленьне сядзібы Касьцюшкаў. Рэстаўрацыя завяршылася ў 1857 року[5].

Найноўшы часРэдагаваць

25 сакавіка 1918 року згодна з Трэцяй Устаўной граматай Марачоўшчына абвяшчалася часткай Беларускай Народнай Рэспублікі. 1 студзеня 1919 року ў адпаведнасьці з пастановай І зьезду КП(б) Беларусі яна ўвайшла ў склад Беларускай ССР[6]. Згодна з Рыскай мірнай дамовай 1921 року Марачоўшчына апынулася ў складзе міжваеннай Польскай Рэспублікі, у гміне Косаве Косаўскага павету Палескага ваяводзтва.

У 1939 року Марачоўшчына ўвайшла ў БССР. За часамі Другай сусьветнай вайны згарэла сядзіба Касьцюшкаў. У 1999 року на месцы былога фальварку паставілі мэмарыяльны камень, а ў верасьні 2004 року ў адноўленым будынку разьмясьціўся сядзіба-музэй Касьцюшкі.

Турыстычная інфармацыяРэдагаваць

СлавутасьціРэдагаваць

ГалерэяРэдагаваць

Гістарычная графікаРэдагаваць

  • Старая графіка

  • A. Lesser, 1830—84 рр.

  • А. Жамэт, 1847 р.

  • В. Адам, 1848 р.

  • М. Кулеша, да 1849 р.

  • М. Кулеша, 1852 р.

  • Н. Орда, 1875 р.

  • 1880 р. (памылкова Сяхновічы)

  • 1881 р.

Гістарычныя здымкіРэдагаваць

  • Старыя здымкі

  • 1915 р.

  • 1919—39 рр.

  • 1925 р.

  • 1925 р.

  • 1925 р.

  • 1927 р.

  • 1930 р.

  • 1937 р.

Сучасныя здымкіРэдагаваць

  • Сучасны стан

  • Палац Пуслоўскіх

  • Адноўленая сядзіба Касьцюшкаў

  • Сядзіба і палац

  • Аднаўленьне палацавай брамы

АсобыРэдагаваць

КрыніцыРэдагаваць

  1. ^ Зайка А. Радзіма Касцюшкі: Мерачоўшчына ці ўсё ж Марачоўшчына? // Наша Ніва, 15 кастрычніка 2017 г.
  2. ^ Зайка А. Марачоўшчына ці Мерачоўшчына? // Івацэвіцкі весьнік, 4 лістапада 2008 г.
  3. ^ Несцярчук Л. Мерачоўшчына. Mereczowszczyzna. Меречевщина // Замкі, палацы, паркі Берасцейшчыны X—XX стагоддзяў (гісторыя, стан, перспектывы). — Менск: БелТА, 2002. — С. 154. — ISBN 985-6302-37-4
  4. ^ Krzywicki J. Mereczowszczyzna // Słownik geograficzny... T. VI. — Warszawa, 1885. S. 259.
  5. ^ Несцярчук Л. Мерачоўшчына. Mereczowszczyzna. Меречевщина // Замкі, палацы, паркі Берасцейшчыны X—XX стагоддзяў (гісторыя, стан, перспектывы). — Менск: БелТА, 2002. — С. 155. — ISBN 985-6302-37-4
  6. ^ 150 пытанняў і адказаў з гісторыі Беларусі / Уклад. Іван Саверчанка, Зьміцер Санько. — Вільня: Наша Будучыня, 2002. — 238 с. ISBN 9986-9229-6-1.

ЛітаратураРэдагаваць

Вонкавыя спасылкіРэдагаваць

  Аб’ект Дзяржаўнага сьпісу гісторыка-культурных каштоўнасьцяў Рэспублікі Беларусь, шыфр  111Г000305
Атрымана з «https://be-tarask.wikipedia.org/w/index.php?title=Марачоўшчына&oldid=2324997»