Нарывойша (Нарвойш, Нарвош, Нарвуш, Норвэйш) — мужчынскае імя і вытворнае ад яго прозьвішча.

Паходжаньне
Мова(-ы) германскія
Утворанае ад Noro + Woyscha
Noro + Weise
Іншыя формы
Варыянт(ы) Нарвойш, Нарвош, Нарвуш, Норвэйш
Зьвязаныя імёны Войшнар, Віснар
Зьвязаныя артыкулы
якія пачынаюцца з «Нарывойша»

Паходжаньне

рэдагаваць

Вайснэр (Wießner) — імя германскага паходжаньня[1]. Іменная аснова -нар- (-нор-) (імёны ліцьвінаў Нарэла, Нарвід, Нарымунт; германскія імёны Narelo, Norvid, Normund) паходзіць ад гоцкага nasjan 'захоўваць, ратаваць'[2], стараверхненямецкага -neri 'уратаваньне, утрыманьне'[3], а аснова -войш- (імёны ліцьвінаў Вайшыла, Войшымунд, Войсяд; германскія імёны Vuisilo, Vuisimundo, Vuisadus) — ад гоцкага і бургундзкага waiþs 'паляваньне', гоцкага waiþja 'паляўнічы'[4] або ад асновы -віс- (-віз-, -веш-)[5][6] (пазьнейшай -вайс-[7]). Такім парадкам, імя Нарывойша азначае «захаваны на паляваньні» (тое ж, што і імя Войшнар)[8].

У Прусіі бытавала імя Narwais (1386 год)[9].

У Польшчы адзначаюцца прозьвішчы Норвайш (Norwaisz, Norwoisz, Norwojsz), Норвіш (Norwisz), Нарвайш (Narwajsz, Narwoisz, Narwojsz), Нарвіш (Narwisz)[10].

Варыянты імя ў гістарычных крыніцах: homines… Nariwos (14 студзеня 1459 году)[11]; lyudzi… Narwosch (1454—1466 гады)[12]; бояре медницкие Нецко и Бернатъ Нарвоишевичы (25 траўня 1495 году)[13]; а Норивоиша Тешатовича (5 ліпеня 1507 году)[14]; Петрашъ Наривошевичъ[15], Нарвоишъ Котиевичъ[16], Якубовая Нарвоишовича[17], Нарвоишъ Доркгужевичъ[18], Якубъ Нарвоишевич[19], Петрашъ Нарвишевичъ[20] (1528 год); Нарвоиш Петкович… Нарвоиш Янович (1537—1538 гады)[21]; пять служобъ людеи именья eе Понемоньского на имя… а Мартина Ганусовича, а Балтруша Нарвоишевича… а Балтруша Нарвушовича (28 чэрвеня 1541 году)[22]; земяне господарские земли Жомоитскои Амброжеи Мартинович Нарвоишович (13 студзеня 1600 году)[23]; dominus Petrus Narwosz, negotiator (1687 год)[24]; Petri Narwosz consularis caunensis (XVIII ст.)[25]; Narwosz (1 чэрвеня 1739 году)[26]; Alexander Władysław z Milkonta Narwysz (25 жніўня 1740 году)[27]; Narwoszany… Narwoysze (1744 год)[28]; Alexander Milkont Narwoysz — ziemski powiatu Grodzieńskiego (22 жніўня 1754 году)[29]; Franciszka Norweysz (1832 год)[30].

Носьбіты

рэдагаваць
  • Нецька і Бэрнат Нарвойшавічы — медніцкія баяры, якія ўпамінаюцца ў 1495 годзе
  • Нарвойш Пецькавіч і Нарвойш Янавіч — жыхары Жамойцкага староства, якія ўпамінаюцца ў 1537—1538 гадох
  • Мацей і Павал Балтрамеевічы, Сьцяпап і Рыгор Пятровічы Нарвайшовічы — расенскія зямяне, якія ўпамінаюцца ў 1586 годзе[31]
  • Міхал Нарвайш Дышлевіч — дзяржаўны дзяяч Вялікага Княства Літоўскага, войскі смаленскі ў 1730 годзе[32]
  • Аляксандар Уладзіслаў Антоні Міліконт Нарвайш — дзяржаўны дзяяч Вялікага Княства Літоўскага, падчашы старадубскі ў 1736—1765 гадох[33]
  • Людвік Міліконт Нарвайш — дзяржаўны дзяяч Вялікага Княства Літоўскага, падчашы старадубскі ў 1769—1780 гадох[34]
  • Адам Нарвойш Дышлевіч — шляхціч Менскага ваяводзтва, які ўпамінаецца ў 1787 годзе[35]

Нарвойшы (Narwojsz) — літоўскі шляхецкі род з Троцкага павету[36].

Нарвойшы-Дышлевічы[37], Нарвойшы-Некрашы[38], Нарвойшы-Пашкевічы[39] і Мільканты-Нарвойшы[40] — літоўскія шляхецкія роды.

Глядзіце таксама

рэдагаваць
  1. ^ Deutscher Familiennamenatlas. Bd. 4. — Berlin; Boston, 2013. S. 872—873.
  2. ^ Дайліда А. Пачаткі Вялікага княства Літоўскага: ад стварэння да Крэўскай уніі / Рэц. С. Тарасаў. — Менск, 2019. С. 18.
  3. ^ Słownik etymologiczno-motywacyjny staropolskich nazw osobowych. T. 5: Nazwy osobowe pochodzenia niemieckiego. — Kraków, 1997. S. 187.
  4. ^ Дайліда А. Пачаткі Вялікага княства Літоўскага: ад стварэння да Крэўскай уніі / Рэц. С. Тарасаў. — Менск, 2019. С. 17.
  5. ^ Schmittlein R. Toponymes finnois et germaniques en Lituanie // Revue internationale d’onomastique. Nr. 2, 1948. P. 101, 102.
  6. ^ Schmittlein R. Les noms d’eau de la Lituanie (suite) // Revue internationale d’onomastique. Nr. 3, 1964. P. 167.
  7. ^ Gottschald M. Deutsche Namenkunde: Unsere Familiennamen nach ihrer Entstehung und Bedeutung. — Berlin, 2006. S. 522.
  8. ^ Дайліда А. Пачаткі Вялікага княства Літоўскага: ад стварэння да Крэўскай уніі / Рэц. С. Тарасаў. — Менск, 2019. С. 21.
  9. ^ Trautmann R. Die altpreußischen Personennamen. — Göttingen, 1925. S. 66.
  10. ^ Naruszewicz-Duchlińska A. Surnames of Lithuanian origins in Polish anthroponomy // Preservation of Cultural Heritage and Strengthening of Regional Identity. — Klaipėda, 2008. S. 84—88.
  11. ^ Kodeks dyplomatyczny katedry i diecezji Wilenskiej. T. 1, z. 1: 1387—1468. — Kraków, 1932. S. 254.
  12. ^ Kodeks dyplomatyczny katedry i diecezji Wilenskiej. T. 1, z. 1: 1387—1468. — Kraków, 1932. S. 281.
  13. ^ Lietuvos Metrika. Knyga 5 (1427—1506). — Vilnius, 2014. P. 72.
  14. ^ Lietuvos Metrika. Knyga 8 (1499—1514). — Vilnius, 1995. P. 201.
  15. ^ Перапіс войска Вялікага княства Літоўскага 1528 года. Метрыка Вялікага княства Літоўскага. Кн. 523. — Менск, 2003. С. 83.
  16. ^ Перапіс войска Вялікага княства Літоўскага 1528 года. Метрыка Вялікага княства Літоўскага. Кн. 523. — Менск, 2003. С. 159.
  17. ^ Перапіс войска Вялікага княства Літоўскага 1528 года. Метрыка Вялікага княства Літоўскага. Кн. 523. — Менск, 2003. С. 162.
  18. ^ Перапіс войска Вялікага княства Літоўскага 1528 года. Метрыка Вялікага княства Літоўскага. Кн. 523. — Менск, 2003. С. 163.
  19. ^ Перапіс войска Вялікага княства Літоўскага 1528 года. Метрыка Вялікага княства Літоўскага. Кн. 523. — Менск, 2003. С. 169.
  20. ^ Lietuvos Metrika. Knyga 523 (1). — Vilnius, 2006. P. 178.
  21. ^ Mackavičius A. Žemaitijos valsčių surašymas 1537—1538 m. — Vilnius, 2003. P. 47, 55, 231.
  22. ^ Lietuvos Metrika. Knyga 25 (1387—1546). — Vilnius, 1998. P. 206—207.
  23. ^ Jablonskis K. Nauji Vytauto laikotarpio aktai // Praeitis. T. 2. — Kaunas, 1933. P. 390.
  24. ^ Lebedys J. Lietuvių kalba XVII—XVIII a. viešajame gyvenime. — Vilnius, 1976. P. 57.
  25. ^ Ragauskaitė A. Kauno miestiečių pavardžių formavimasis XVI—XVIII amžiuje // Acta linguistica Lithuanica. T. 45, 2001. P. 134.
  26. ^ N, Mosėdžio miestelio ir aplinkinių kaimų senųjų gyventojų romos katalikų bažnyčios santuokos metrikų nuorašai
  27. ^ Акты издаваемые Виленской археографической комиссией. Т. 7. Акты Городненского гродского суда. — Вильна, 1874. С. 309.
  28. ^ Diecezja Wileńska, 1744, Pawet, 20 лютага 2011 г.
  29. ^ Акты издаваемые Виленской археографической комиссией. Т. 7. Акты Городненского гродского суда. — Вильна, 1874. С. 331.
  30. ^ Glinciszki, Geneteka baza Polskiego Towarzystwa Genealogicznego
  31. ^ Опись документов Виленского центрального архива древних актовых книг. Вып. 2. ― Вильна, 1903. С. 17—18.
  32. ^ Urzędnicy Wielkiego Księstwa Litewskiego: Spisy. T. 4. Ziemia smoleńska i województwo smoleńskie XIV—XVIII wiek. — Warszawa, 2003. S. 225.
  33. ^ Urzędnicy Wielkiego Księstwa Litewskiego: Spisy. T. 4. Ziemia smoleńska i województwo smoleńskie XIV—XVIII wiek. — Warszawa, 2003. S. 275.
  34. ^ Urzędnicy Wielkiego Księstwa Litewskiego: Spisy. T. 4. Ziemia smoleńska i województwo smoleńskie XIV—XVIII wiek. — Warszawa, 2003. S. 276.
  35. ^ Яўген Анішчанка, Шляхта Минского воеводства на сеймике 1787 г., Архіў гісторыка Анішчанкі, 23 сьнежня 2016 г.
  36. ^ Malewski Cz. Rodziny szlacheckie na Litwie w XIX wieku. — Warszawa, 2022. S. 361.
  37. ^ Сьпіс шляхецкіх родаў, прозьвішчы якіх пачынаюцца на Д, Згуртаваньне беларускай шляхты
  38. ^ Сьпіс шляхецкіх родаў, прозьвішчы якіх пачынаюцца на Н, Згуртаваньне беларускай шляхты
  39. ^ Сьпіс шляхецкіх родаў, прозьвішчы якіх пачынаюцца на П, Згуртаваньне беларускай шляхты
  40. ^ Сьпіс шляхецкіх родаў, прозьвішчы якіх пачынаюцца на Н, Згуртаваньне беларускай шляхты