Прэмія імя Францішка Багушэвіча (ПЭН-цэнтар)
(Перанакіравана з «Літаратурная прэмія імя Францішка Багушэвіча»)
Прэ́мія імя́ Франці́шка Багушэ́віча — штогадовая літаратурная прэмія Беларускага ПЭН-цэнтру. Заснавана ў 1994 годзе. Традыцыйна ўручаецца 22 сакавіка (да Дня Волі) за выдатную гістарычную прозу аўтарам кнігаў, якія спрыяюць абуджэньню пачуцьцяў гістарычнае самасьвядомасьці і нацыянальнае незалежнасьці чытачоў.[1]
З 1996 яе ляўрэатамі сталі Кастусь Акула, Уладзімер Арлоў, Генадзь Сагановіч, Лявон Баршчэўскі, Міхась Чарняўскі, Аляксандар Лукашук, Васіль Сёмуха, Іван Саверчанка, Тацяна Процька, Ала Сакалоўская, Вячка Целеш, Алесь Белы.
Сьпіс ляўрэатаў
рэдагаваць- 1995 — Кастусь Акула «Змагарныя дарогі»[2]
- 1996 — Уладзімер Арлоў[3]
- 1997 — Лявон Баршчэўскі Пераклад выбраных апавяданьняў Франца Кафкі («Прысуд»), укладаньне хрэстаматыі «Літаратура народаў свету»; Аляксандар Лукашук «За кіпучай чэкісцкай работай» і «Філістовіч. Вяртаньне нацыяналіста»[4][5]
- 1998 — Сяргей Ёрш «Вяртаньне БНП»[6]
- 1999 — Вячка Целеш «Гарады Беларусі на старых паштоўках» [7]
- 2000 — Ніна Стужынская «Беларусь мяцежная. З гісторыі антысавецкага ўзброенага супраціву. 20-ыя гады ХХ стагоддзя.» Вільня
- 2001 — Алесь Белы «Хроніка Белай Русі. Chronicon Russiae Albae. Нарыс гісторыі адной геаграфічнай назвы»[8]
- 2002 — Андрэй Катлярчук «Шведы ў гісторыі і культуры беларусаў»[9]
- 2003 — Захар Шыбека «Нарыс гісторыі Беларусі 1795—2002» [10]
- 2004 — Аляксандар Надсан «Біскуп Чэслаў Сіповіч: сьвятар і беларус», выдавецтва «БелФранс»[11]
- 2006 — Леанід Маракоў «Рэпрэсаваныя літаратары, навукоўцы, работнікі асьветы, грамадзкія і культурныя дзеячы Беларусі 1794—1991» [12]
- 2010 — Вольга Бабкова «…І цуды, і страхі» [13]
- 2011 — Зьміцер Санько сэрыя «Нашы славутыя землякі» і Людміла Рублеўская «Сутарэньні Ромула» [14]
- 2012 — Алесь Краўцэвіч за кнігу «Гэдымін (1316—1341). Каралеўства Літвы і Русі» і Уладзімер Ляхоўскі за кнігу «Ад гоманаўцаў да гайсакоў. Чыннасьць беларускіх маладзёвых арганізацый у 2-й палове XIX ст. — 1-й палове XX ст. (да 1939 г.)» [15].
- 2013 — Дзмітрый Матвейчык за кнігу «Паўстаньне 1863—1864 гадоў у Беларусі: нарыс баявых дзеяньняў».
- 2014 — Анатоль Трафімчык за кнігу «1939 год і Беларусь: забытая вайна»
- 2015 — Сьвятлана Марозава за кнігу «Сваёй веры ламаць не будзем…»: супраціў дэўнізацыі ў Беларусі (1780 — 1839 гады)» (Гродна, 2014);
— Дзяніс Лісейчыкаў за кнігу «Сьвятар у беларускім соцыюме: прасапаграфія ўніяцкага духавенства (1596 – 1839)» (Менск, 2015).
- 2016 — Віктар Корбут і Зьміцер Ласько за кнігу «Мінск. Спадчына старога горада. 1067–1917».
- 2017 — Уладзімер Лякін за кнігу «Ліцьвіны ў гвардыі Напалеона».
- 2018 — Васіль Герасімчык за кнігу «Кастусь Каліноўскі: Асоба і легенда».
- 2019 — Алесь Смалянчук за кнігу «Раман Скірмунт (1868 — 1939): жыцьцяпіс грамадзяніна Краю», прысьвечаную прэм’еру БНР і лідэру правага крыла ў яе кіраўніцтве.
- 2020 — Сяргей Абламейка за кнігу «Каліноўскі і палітычнае нараджэньне Беларусі». У этапнай кнізе аўтар па-новаму асэнсаваў працэс нараджэньня мадэрнай беларускай нацыі за апошнія больш чым 200 гадоў[16].
Крыніцы і заўвагі
рэдагаваць- ^ Сьвятлана Курс. Сьмелыя паасобку, асьцярожныя разам // Наша Ніва : газэта. — 3 верасьня 2001. — № 36 (245). — С. 1, 8. — ISSN 1819-1614.
- ^ Радзіма Кастуся Акулы // Адметныя мясьціны і помнікі на абшарах даўняга ВКЛ Праверана 11 кастрычніка 2013 г.
- ^ Ларыса Андросік. Арлоў Уладзімер // Электронная Энцыкляпэдыя Праверана 11 кастрычніка 2013 г.
- ^ Аляксандар Лукашук // Аўтарскія чытаньні, 1 ліпеня 2007 г. Праверана 11 кастрычніка 2013 г.
- ^ Наш Васіль Быкаў // Радыё «Свабода», 19 чэрвеня 2006 г. Праверана 11 кастрычніка 2013 г.
- ^ Сяргей Ёрш - ляўрэат літаратурнай прэміі // Газета Слонімская. — 1 красавіка 1999. — № 95. — ISSN 1991-3850.
- ^ https://web.archive.org/web/20090602175101/http://zbsb.org/n/337.shtml
- ^ Б.Т. Прэмія Беламу // Наша Ніва : газэта. — 16 красавіка 2001. — № 16 (225). — С. 2. — ISSN 1819-1614.
- ^ ПЭН-цэнтар уганараваў гісторыка Катлерчука // Народная воля : газэта. — 17 красавіка 2003. — № 70 (1633). — ISSN 1819-1614.
- ^ Ігар Шаўчук. Захар Шыбека: Час белых плямаў у гісторыі скончаны // Сеціўная газэта «Беларускія навіны», 25 сакавіка 2004 г. Праверана 18 кастрычніка 2013 г.
- ^ Валянціна Аксак. Абвешчаны ляўрэат прэміі імя Францішка Багушэвіча // Радыё «Свабода», 25 сакавіка 2005 г. Праверана 18 кастрычніка 2013 г.
- ^ Сямён Печанко. Прэмія Багушэвіча – аўтару энцыкляпэдыі рэпрэсаваных // Наша Ніва : газэта. — 8 верасьня 2006. — № 33 (487). — С. 33. — ISSN 1819-1614.
- ^ Вольга Бабкова і Сяргей Шапран атрымалі прэміі Беларускага ПЭН-цэнтру // Радыё «Свабода», 3 сакавіка 2011 г. Праверана 18 кастрычніка 2013 г.
- ^ СМ. ПЭН-цэнтар вызначыў шматлікіх ляўрэатаў прэміяў імя Адамовіча і Багушэвіча // Наша Ніва, 17 лістапада 2011 г. Праверана 18 кастрычніка 2013 г.
- ^ Узначальваць ПЭН-цэнтр зноў будзе Андрэй Хадановіч
- ^ Беларускі ПЭН абвясьціў ляўрэата прэміі Францішка Багушэвіча, ПЭН-цэнтар, 30-03-2021