Кібарт (Кібэрт[1]), Гібарт (Гібэрт) — мужчынскае імя і вытворнае ад яго прозьвішча.

Kibart
Паходжаньне
Мова(-ы) германскія
Утворанае ад Gibo + Bert
Іншыя формы
Варыянт(ы) Кібэрт, Гібарт, Гібэрт
Зьвязаныя артыкулы
якія пачынаюцца з «Кібарт»

Паходжаньне

рэдагаваць

Кібарт, Кібэрт або Гібэрт (Kibart[2], Kibert[2], Kibbert[3], Gibert) — імя германскага паходжаньня[4]. Іменная аснова -гіб- (-кіб-) (імёны ліцьвінаў Гібік, Гібель, Кібар; германскія імёны Gibico, Giebel, Kiber) паходзіць ад гоцкага giba 'дарунак'[5], а аснова -берт- (-бэрт-, -барт-) (імёны ліцьвінаў Зыбарт, Любарт, Эйбарт; германскія імёны Siebart, Lubert, Eibert) — ад германскага berhta 'яркі'[6].

Паводле менскага дасьледніка Алёхны Дайліды, які разьвівае ўсходнегерманскую этымалёгію імёнаў літоўскіх князёў і баяраў, імя Кібарт складаецца з асноваў -гіб- (-кіб-) і -рад- (-рат-) (імёны ліцьвінаў Радзівіл, Раталт, Конрад; германскія імёны Ratwilius, Rattolt, Konrad), якая паходзіць ад германскага rad- 'рада'[7]. Такім парадкам, імя Кібарт азначае «падарунак рады»[8].

Этымалягічны слоўнік старапольскіх асабовых імёнаў, выдадзены Польскай акадэміяй навук, адзначае гістарычнае бытаваньне ў Польшчы германскага імя Gibert[9].

Варыянты імя ў гістарычных крыніцах: Кибортъ Минимонтовичъ (Киборт Минимонтович[10], 1440—1492 гады)[11]; Simone Kyborthouicz (1506 год)[12]; Simoni Kyborthovycz (10 траўня 1506 году)[13]; domino Simone Kiborthowicz (12 траўня 1506 году)[14]; Троцкии панъ Шимко Кибортовичъ (30 сьнежня 1506 году)[15]; Киборт (да 10 чэрвеня і 18 ліпеня 1514 году)[16]; testamenti domini Simonis Kyborthowicz… filii sui domini Nicolai Kyborthowicz (28 траўня 1522 году)[17]; Nicolai Kyburthowicz (6 траўня 1527 году)[18]; Янъ Кгибортовичъ (1528 год)[19]; Ян Кибортович (1537 год)[20]; Hanvs Kibortowicz (12 кастрычніка 1561 году)[21]; Юръи Юшковичъ Кибартовичъ (1567 год)[22]; пана Валентына Яновича Киборта (10 кастрычніка 1596 году)[23]; Zygmunt Kibert Zedersok Podstoli Lidzki (27 чэрвеня 1697 году)[24]; Bartłomiej Kibertowicz (1707 год)[25]; Bołdowscy Franciszek i Jadwiga (Gibertowna) (1721 год)[26]; pater Vicentius Kibort (1746 год)[27]; Tomasz Kibortt (1799 год)[28]; Marianna Kibart (1854 год)[29].

Носьбіты

рэдагаваць

Кібартовічы (Kibartowicz) — прыгонныя з ваколіцаў Сьвянцянаў, якія ўпамінаюцца ў XIX стагодзьдзі[32].

Кібарты гербаў Дэспат, Ласятынскі, Равіч, Секер, Тапор і Ястрабец і Гібарты (Gibort) — літоўскія шляхецкія роды зь Вільні, Віленскага[33] і Лідзкага паветаў[34].

Гібэрты (Gibert) і Гібарты (Gibort) — літоўскія шляхецкія роды зь Вільні[35].

Кібарты (Kibort) — літоўскі шляхецкі род з ваколіцаў Сьвянцянаў[36].

Лапатынскія-Кібарты — літоўскі шляхецкі род[37].

Лабецкія-Кібартовічы (Łabecki-Kibortowicz) гербу Юноша — літоўскі шляхецкі род[38].

Гебарты (Gebart) гербу Ястрабец — шляхецкі род Рэчы Паспалітай[39] з ваколіцаў Рыпіна[40].

Кібэрты (Kibert) — шляхецкі род Рэчы Паспалітай з Галіцкага павету[41].

Кібэрт (Kiebert) — прозьвішча, гістарычна зафіксаванае на тэрыторыі цяперашняй Летувы[42].

На памежжы былога Жамойцкага староства і Прусіі існуе места Кібарты.

Глядзіце таксама

рэдагаваць
  1. ^ Urzędnicy Wielkiego Księstwa Litewskiego. Spisy, tom I: Województwo wileńskie. XIV—XVIII wiek. — Warszawa, 2004. S. 366.
  2. ^ а б Gottschald M. Deutsche Namenkunde: Unsere Familiennamen nach ihrer Entstehung und Bedeutung. — Berlin, 1982. S. 202.
  3. ^ Eule R. Germanische und fremde Personennamen als heutige deutsche Familiennamen // Festschrift zu dem fünfzigjährigen jubiläum des Friedrichs-realgymnasiums in Berlin. — Berlin, 1900. S. 30.
  4. ^ Förstemann E. W. Altdeutsches Namenbuch. Bd. 1: Personennamen. — Bonn, 1900. S. 279, 632.
  5. ^ Kremer D. Die Germanischen Personennamen in Katalonien // Estudis romànics. Nr. 14, 1972. S. 131.
  6. ^ Słownik etymologiczno-motywacyjny staropolskich nazw osobowych. T. 5: Nazwy osobowe pochodzenia niemieckiego. — Kraków, 1997. S. 16.
  7. ^ Дайліда А. Пачаткі Вялікага княства Літоўскага: ад стварэння да Крэўскай уніі / Рэц. С. Тарасаў. — Менск, 2019. С. 18.
  8. ^ Дайліда А. Пачаткі Вялікага княства Літоўскага: ад стварэння да Крэўскай уніі / Рэц. С. Тарасаў. — Менск, 2019. С. 23.
  9. ^ Słownik etymologiczno-motywacyjny staropolskich nazw osobowych. T. 5: Nazwy osobowe pochodzenia niemieckiego. — Kraków, 1997. S. 64.
  10. ^ Пятраўскас Р. Літоўская знаць у канцы XIV—XV ст.: Склад — структура — улада / пераклад А. Мікус. — 2-е выд. — Смаленск: Інбелкульт, 2014. — 386 с. — ISBN 978-5-00076-015-4
  11. ^ Lietuvos Metrika. Knyga 3 (1440—1498). — Vilnius, 1998. P. 68.
  12. ^ Собрание древних грамот и актов городов: Вильны, Ковна, Трок, православных монастырей, церквей и по разным предметам: Ч. 1. — Вильно, 1843. С. 21.
  13. ^ Kodeks dyplomatyczny katedry i diecezji Wilenskiej. T. 1, z. 3: 1501—1507. — Kraków, 1948. S. 717.
  14. ^ Kodeks dyplomatyczny katedry i diecezji Wilenskiej. T. 1, z. 3: 1501—1507. — Kraków, 1948. S. 718.
  15. ^ Литовская метрика. Т. 1. — СПб., 1903. С. 525.
  16. ^ Памятники истории Восточной Европы: Источники XV—XVII вв. Т. 6. Радзивилловские акты из собрания Российской национальной библиотеки: Первая половина XVI в. — Москва — Варшава, 2002. С. 26, 31.
  17. ^ Rowell S. C. Acta primae visitationis diocesis vilnensis anno domini 1522 peractae. Vilniaus Kapitulos Archyvo Liber IIb atkūrimas. — Vilnius, 2015. P. 74.
  18. ^ Pergamentų katalogas. — Vilnius, 1980. P. 121.
  19. ^ Перапіс войска Вялікага княства Літоўскага 1528 года. Метрыка Вялікага княства Літоўскага. Кн. 523. — Менск, 2003. С. 166.
  20. ^ Mackavičius A. Žemaitijos valsčių surašymas 1537—1538 m. — Vilnius, 2003. P. 73.
  21. ^ Istorijos archyvas. T. 1: XVI amžiaus Lietuvos inventoriai. — Kaunas, 1934. P. 659.
  22. ^ Литовская метрика. Отд. 1. Ч. 3. — Петроград, 1915. С. 719.
  23. ^ Istorijos archyvas. T. 1: XVI amžiaus Lietuvos inventoriai. — Kaunas, 1934. P. 400.
  24. ^ Volumina legum: przedruk zbioru praw staraniem XX. Pijarow w Warszawie, od roku 1732 do 1782, wydanego. T. 5. — Petersburg, 1860. S. 438.
  25. ^ Giełwany, Geneteka baza Polskiego Towarzystwa Genealogicznego
  26. ^ Pansevič V. Vilniaus miestiečių išsimokslinimas XVII—XVIII a. — Kaunas, 2017. P. 216.
  27. ^ Memoriale Fratrum Minorum Conventualium Vilnensium (1702—1832). — Vilnae, 2020. P. 135.
  28. ^ Bogusławiszki, Geneteka baza Polskiego Towarzystwa Genealogicznego
  29. ^ Bogusławiszki, Geneteka baza Polskiego Towarzystwa Genealogicznego
  30. ^ Описание документов и бумаг, хранящихся в Московском архиве Министерства юстиции. Кн. 21. — М., 1915. С. 301.
  31. ^ Опись документов Виленского центрального архива древних актовых книг. Вып. 3. ― Вильна, 1904. С. 75.
  32. ^ Malewski Cz. Rodziny szlacheckie na Litwie w XIX wieku. — Warszawa, 2022. S. 125.
  33. ^ Malewski Cz. Rodziny szlacheckie na Litwie w XIX wieku. — Warszawa, 2016. S. 492, 566.
  34. ^ Malewski Cz. Rody szlacheckie w powiecie lidzkim na Litwie w XIX wieku. — Wilno, 2002.
  35. ^ Malewski Cz. Rodziny szlacheckie na Litwie w XIX wieku. — Warszawa, 2016. S. 492.
  36. ^ Malewski Cz. Rodziny szlacheckie na Litwie w XIX wieku. — Warszawa, 2022. S. 103.
  37. ^ Сьпіс шляхецкіх родаў, прозьвішчы якіх пачынаюцца на К, Згуртаваньне беларускай шляхты
  38. ^ Ciechanowicz J. Rody rycerskie Wielkiego Księstwa Litewskiego. T. 6. — Rzeszów, 2006. S. 225.
  39. ^ Gajl T. Herby Szlacheckie Rzeczypospolitej Obojga Narodow. — Gdańsk, 2003. S. 272.
  40. ^ Polska encyklopedja szlachecka. T. 5. — Warszawa, 1936. S. 265.
  41. ^ Polska encyklopedja szlachecka. T. 6. — Warszawa, 1936. S. 300.
  42. ^ Lietuvių pavardžių žodynas. T. 1. — Vilnius, 1985. P. 986.

Літаратура

рэдагаваць