Кор
Кор, Каро — мужчынскае імя. Жаночае імя — Кары.
| Кор лац. Kor | |
| Caro | |
| Паходжаньне | |
|---|---|
| Мова(-ы) | германскія |
| Іншыя формы | |
| Варыянт(ы) | Каро, Кары |
| Зьвязаныя імёны | Карыбут, Карвіна, Карыгайла, Каргоўд, Караман, Карымонт, Карыят Эйкар |
| Зьвязаныя артыкулы | |
| якія пачынаюцца з «Кор» | |
Паходжаньне
рэдагавацьКаро, Кор або Кары (Caro, Kárr, Kari[1][2]) — імя германскага паходжаньня[3]. Іменная аснова -кар- (-кор-) паходзіць ад гоцкага kaurus 'цяжкі, важкі'[4] або гоцкага[5] і бургундзкага kara 'турбота, клопат'[6][a]. Сярод ліцьвінаў бытавалі імёны Карыбут (Корбут, Корбат, Карабут), Карвіна (Корвін), Каргоўд (Каргоўт), Караман (Карман), Карымонт, Карыят. Адзначаліся германскія імёны Coributh, Caruin, Caragolt, Karaman (Carman), Caromond, Cariatto. Іменная аснова -кар- (-кор-) таксама можа паходзіць ад асноваў -ґер- (-ґар-, -ґір-) і -гер- (-ер-)[3].
Этымалягічны слоўнік старапольскіх асабовых імёнаў, выдадзены Польскай акадэміяй навук, адзначае гістарычнае бытаваньне ў Польшчы германскага імя Korman[9]. Таксама ў Польшчы бытавала імя Korius (1466 год)[10].
У Прусіі бытавала імя Cariothe / Kariote / Kariothe / Karioth / Korioth[b] (1308, 1335, 1342, 1361, 1392, 1399, 1418 і 1540 гады)[12][13].
Варыянты імя ў гістарычных крыніцах: Мы от рода Рускаго, съли и гостье: Иворъ солъ Игоревъ великаго князя Рускаго… Кары Тудковъ (Аповесьць мінулых часоў)[14]; boiarowie Jakub Karowicz (26 студзеня 1522 году)[15]; Якубъ Коровичъ (1528 год)[16]; Кор Миколаевичъ с Черъги (1565 год)[17]; honestis Francisco Karewicz (1728 год)[18]; Korewicze (1744 год)[19]; pater Victor Karewicz (2 студзеня 1765 году)[20][c].
Носьбіты
рэдагаваць- Кары — велікан, пэрсанаж паўночнагерманскай (скандынаўскай) міталёгіі
- Кары Сульмундарсон (каля 980 — па 1014) — вікінг-найміт, галоўны герой Сагі пра Ньяла
- Кары Рунальфсан († 1187) — абат кляштару Тынгейрар у Ісьляндыі
- Якуб Коравіч — ашмянскі баярын, які ўпамінаецца ў попісе войска Вялікага Княства Літоўскага 1529 году
- Кор Мікалаевіч — трабскі баярын, які ўпамінаецца ў попісе войска ВКЛ 1565 году
- Максім Карэвіч — жыхар мястэчку Горак, які ўпамінаецца ў 1742 годзе[40]
- Эйнар Карасан (нар. 1955) — ісьляндзкі пісьменьнік
Карэвічы (Karewicz) — літоўскі шляхецкі род з Ашмянскага павету[41].
На 1903 год існавала сяліба Карышкі ў Расенскім павеце Ковенскай губэрні[42].
На 1904 год існавалі тры вёскі і тры сядзібы з назвай Корэва (Карэва) у Парэцкім павеце Смаленскай губэрні[43].
На 1910 год існавалі хутар і дзьве сядзібы з назвай Карава, а таксама сядзіба Корава ў Дабрамысьлінскай воласьці Аршанскага павету Магілёўскай губэрні[44].
На 1909 год існаваў засьценак Карвіцішча ў Бабруйскім павеце Менскай губэрні[45] (адзначалася старажытнае германскае імя Carevittus[46]).
Назву Карэвічы маюць вёскі на гістарычных Ашмяншчыне, Гарадзеншчыне і Лідчыне. На гістарычнай Аршаншчыне існуе вёска Корава.
Заўвагі
рэдагаваць- ^ Польска-летувіская аўтарка Юстына Вальковяк прызнае за найбольш адэкватнае тлумачэньне іменнай асновы -кар- зь летувіскай мовы kãrias 'войска, вайсковая служба', kãras 'война', karỹs 'салдат, вайсковец'[7] (фіксуецца ў слоўніку Канстанціна Шырвіда[8])
- ^ Адзначалася старажытнае германскае імя Cariatto (Carietto)[11]
- ^ Таксама:
- Карэйка: Coreyko… de villa Coreykowo (17 лютага 1387 году)[21], Корейко и иные Радуньцы (1444 год)[22], Мацъ Кареиковичъ (1528 год)[23], люди наши и путные Марковъское волости корейковичи (28 чэрвеня 1530 году)[24], пустовщын… а Корейковщину (7 сакавіка 1534 году)[25], люди… Корейко (23 жніўня 1560 году)[26];
- Карыла (адзначалася старажытнае германскае імя Karila[27]): Karyłowicze (1744 год)[19];
- Каруць (адзначалася старажытнае германскае імя Caruto[28][29]): люди конюшого городеньского… Минець Корутевичъ (7 ліпеня 1512 году)[30];
- Каробар: włokę gruntu nazwaną Koroborowszczyzną (8 траўня 1748 году)[31];
- Карвік: мещане виленские… Ян Корвика (18 жніўня 1566 году)[32];
- Каргонт: Jan Korkontt (1690 год)[33], JM panów… Korgontów (1784 год)[34];
- Кармін (у гістарычным германскім арэале адзначалася імя Carmen[35], у Чэхіі адзначалася імя Kormen[36]): Лепунского повета… Янели Корминовичъ — служба (сьнежань 1534 году)[37], землю Корминишку (1537 год)[38], Карміны (Karmin) гербу ўласнага — літоўскі шляхецкі род зь Віленскага ваяводзтва[39]
Крыніцы
рэдагаваць- ^ Peterson L. Nordiskt runnamnslexikon. — Uppsala, 2007. S. 146.
- ^ Kárr, Nordic Names
- ^ а б Förstemann E. W. Altdeutsches Namenbuch. Bd. 1: Personennamen. — Bonn, 1900. S. 358.
- ^ Дайліда А. Пачаткі Вялікага княства Літоўскага: ад стварэння да Крэўскай уніі / Рэц. С. Тарасаў. — Менск, 2019. С. 18.
- ^ K // Köbler G. Gotisches Wörterbuch. 4. Aufl, 2014.
- ^ Gamillscheg E. Romania Germanica. Bd. 3: Die Burgunder, Schlußwort. — Berlin und Leipzig, 1936. S. 134.
- ^ Walkowiak J. B. Litewskie nazwiska Polaków: słownik etymologiczno-frekwencyjny. — Poznań, 2019. S. 23.
- ^ kãrias, Lietuvių kalbos žodynas
- ^ Słownik etymologiczno-motywacyjny staropolskich nazw osobowych. T. 7: Suplement. Rozwiązanie licznych zagadek staropolskiej antroponimii. — Kraków, 2002. S. 86.
- ^ Słownik staropolskich nazw osobowych. T. 3. — Wrocław, 1971—1973. S. 86.
- ^ Förstemann E. W. Altdeutsches Namenbuch. Bd. 1: Personennamen. — Bonn, 1900. S. 784.
- ^ Trautmann R. Die altpreußischen Personennamen. — Göttingen, 1925. S. 43.
- ^ Pierson W. Altpreußischer Namenkodex // Zeitschrift für Preußische Geschichte und Landeskunde. — Berlin, 1873. S. 618.
- ^ Договор между Русью и Византией (944/945), Fontes historiae Magni Ducatus Lithuaniae
- ^ Lietuvos Metrika. Knyga 1 (1380—1584). — Vilnius, 1998. P. 54.
- ^ Перапіс войска Вялікага княства Літоўскага 1528 года. Метрыка Вялікага княства Літоўскага. Кн. 523. — Менск, 2003. С. 59.
- ^ Popisy wojskowe pospolitego ruszenia Wielkiego Księstwa Litewskiego (1524—1566). — Białystok, 2018. S. 349.
- ^ Dacewicz L. Antroponimia Białegostoku w XVII—XVIII wieku. — Białystok, 2001. S. 148.
- ^ а б Diecezja Wileńska, 1744, Pawet, 20 лютага 2011 г.
- ^ Memoriale Fratrum Minorum Conventualium Vilnensium (1702—1832). — Vilnae, 2020. P. 164.
- ^ Kodeks dyplomatyczny katedry i diecezji Wilenskiej. T. 1, z. 1: 1387—1468. — Kraków, 1932. S. 7.
- ^ Акты, относящиеся к истории Южной и Западной России, собранные и изданные Археографической комиссией. Т. 1. — СПб., 1863. С. 15.
- ^ Перапіс войска Вялікага княства Літоўскага 1528 года. Метрыка Вялікага княства Літоўскага. Кн. 523. — Менск, 2003. С. 164.
- ^ Lietuvos Metrika. Knyga 224 (4) (1522—1530). — Vilnius, 1997. P. 405.
- ^ Lietuvos Metrika. Knyga 227 (8) (1533—1535). — Vilnius, 1999. P. 106.
- ^ Акты, издаваемые Виленской Комиссией для разбора древних актов. Т. 24. — Вильна, 1897. С. 222.
- ^ Gamillscheg E. Romania Germanica. Bd. 3: Die Burgunder, Schlußwort. — Berlin und Leipzig, 1936. S. 134.
- ^ Andrade Cernadas J. M. O tombo de Celanova: estudio introductorio, edición e índices (ss. IX—XII). — Santiago de Compostela, 1995. P. 562.
- ^ Antroponimia Altomedieval en Galicia (4ª Ed.), Celtiberia.net — Prehistoria, Protohistoria e Historia antigua
- ^ Lietuvos Metrika. Knyga 8 (1499—1514). — Vilnius, 1995. P. 458.
- ^ Акты издаваемые Виленской археографической комиссией. Т. 11. — Вильна, 1880. Т. 11. — Вильна, 1880. С. 520.
- ^ Lietuvos Metrika. Knyga 47 (1565—1567). — Vilnius, 2018. P. 44.
- ^ Metryka Litewska. Rejestry podymnego Welkiego Ksiestwa. Województwo wileńskie 1690 r. — Warszawa, 1989. S. 245.
- ^ Komosa Ł. A. Dekanat wiłkomierski w 1784 r. w świetle opisów parafii. — Białystok, 2013. S. 28.
- ^ Ao. Prof. Dr. Hermann Reichert, Lexikon der altgermanischen Namen
- ^ Archiv český: čili, Staré písemné památky české i moravské, sebrané z archivů domácích i cizích. Dil. XXX. — Praha, 1913. S. 319.
- ^ Lietuvos Metrika. Knyga 227 (8) (1533—1535). — Vilnius, 1999. P. 149.
- ^ Mackavičius A. Žemaitijos valsčių surašymas 1537—1538 m. — Vilnius, 2003. P. 22.
- ^ Polska encyklopedja szlachecka. T. 6. — Warszawa, 1936. S. 266.
- ^ Яўген Анішчанка, Горки графство инвентарь 1742 г. в Оршанском повете, Архіў гісторыка Анішчанкі, 10 кастрычніка 2016 г.
- ^ Malewski Cz. Rodziny szlacheckie na Litwie w XIX wieku. — Warszawa, 2016. S. 280.
- ^ Алфавитный список населенных мест Ковенской губернии. — Ковна, 1903. С. 547.
- ^ Список населенных мест Смоленской губернии. — Смоленск, 1904. С. 310.
- ^ Список населенных мест Могилевской губернии. — Могилев, 1910. С. 117—118.
- ^ Список населенных мест Минской губернии. — Минск, 1909. С. 91.
- ^ Förstemann E. W. Altdeutsches Namenbuch. Bd. 1: Personennamen. — Bonn, 1900. S. 359.