Гартман

прозьвішча (Hartmann)

Гартман (Артман), Гертман, Эртман, Гердман, Эрдман — мужчынскае імя і вытворнае ад яго прозьвішча.

Hartman
Паходжаньне
Мова(-ы) германскія
Утворанае ад Hardt + Mann
Іншыя формы
Варыянт(ы) Гертман, Артман, Гердман, Эртман, Эрдман
Зьвязаныя імёны Manhardt
Зьвязаныя артыкулы
якія пачынаюцца з «Гартман»

Паходжаньне рэдагаваць

Асноўны артыкул: Імёны ліцьвінаў

Гардман, Гартман, Гертман, Эрдман або Эртман (Hardman, Hartman, Hertman, Erdmann, Ertman) і Мангарт (Manhardt[1]) — імёны германскага паходжаньня[2][3][4][5]. Іменная аснова -гард- (-гарт-, -арт-) (імёны ліцьвінаў Бэйнарт, Ленарт, Мэйнарт; германскія імёны Beynart, Lenhardt, Meinhart) паходзіць ад гоцкага hardus 'моцны, цьвёрды'[6][7], а аснова -ман- (імёны ліцьвінаў Мангерд, Дзерман, Есьман; германскія імёны Mangerðr, Derman, Esmann) — ад гоцкага manna[8], германскага man 'чалавек'[9].

Этымалягічны слоўнік старапольскіх асабовых імёнаў, выдадзены Польскай акадэміяй навук, адзначае гістарычнае бытаваньне ў Польшчы германскага імя Hartman[10].

У Прусіі бытавала імя Artman[11]. У 1625 годзе ў Каралявецкім унівэрсытэце навучаўся Johannes Hartman, Regiomontanus Borussus, у 1642 годзе — David Erdman, Mariaeburgensis Prussus, у 1647 годзе — Adamus Samuel Harttmannus, Thorunio Borussus… Paulus Hartmannus, Thorunensis Prussus[12].

Варыянты імя ў гістарычных крыніцах: людеи въ Еишискомъ повете… а Лаврина Артмановича (16 верасьня 1510 году)[13]; людеи у Еишиском повете… а Лаврина Ертмановича (1522—1529 гады)[14]; Christophorus Hartmon, Lithuanus (1619 год)[15]; mała kamienica jej m. p. Hertmanowej[16], kamienica p. Hartmanowej[17] (1690 год); Jan Hertman, bojarzyn zachoży (1738 год)[18]; Joannes Hertman (1740 год)[19]; Simon Hertman (1742 год)[19]; Jakub Erdman (24 кастрычніка 1765 году)[20]; Apolinary Erdman (1791, 1793—1794 і 1796 гады)[21]; Piotr Hertman — radca miasta jego królewskiey mości Grodna (4 студзеня 1792 году)[22].

Носьбіты рэдагаваць

У канцы XVIII ст. на гістарычнай Віцебшчыне адзначаўся шляхецкі род Эрдманаў[25].

Эрдманы — парафіяне касьцёла ў Асьвеі на 1812[26] і 1861[27] гады і касьцёла ў Себежы на 1861 год[28].

Эртманы (Ertman) і Эртмановічы (Ertmanowicz) — літоўскія шляхецкія роды зь Вільні[29].

Эрдманы гербу ўласнага — літоўскі шляхецкі род[30] з ваколіцаў Сьвянцянаў[31].

Эрдманы — літоўскі шляхецкі род з Троцкага павету[32].

Гартманы (Hartman) гербу ўласнага — літоўскі шляхецкі род[33].

Гердманы (Herdman) гербу Любіч — літоўскі шляхецкі род з Наваградзкага ваяводзтва[34].

Глядзіце таксама рэдагаваць

Крыніцы рэдагаваць

  1. ^ Gottschald M. Deutsche Namenkunde: Unsere Familiennamen nach ihrer Entstehung und Bedeutung. — Berlin, 1971. S. 420.
  2. ^ Förstemann E. W. Altdeutsches Namenbuch. Bd. 1: Personennamen. — Bonn, 1900. S. 755—756.
  3. ^ Otterbjörk R. Svenska förnamn. — Svenska språknämnden, 1979.
  4. ^ Hartman, Nordic Names
  5. ^ Jones G. F. German-American Names. — Genealogical Publishing Com, 2006. P. 143.
  6. ^ Kremer D. Die Germanischen Personennamen in Katalonien // Estudis romànics. Nr. 14, 1972. S. 61.
  7. ^ Morlet M.-T. Les noms de personne sur le territoire de l’ancienne Gaule du VIe au XIIe siècle. T. I: Les noms issus du germanique continental et les créations gallo-germaniques. — Paris, 1971. P. 123.
  8. ^ Morlet M.-T. Les noms de personne sur le territoire de l’ancienne Gaule du VIe au XIIe siècle. T. I: Les noms issus du germanique continental et les créations gallo-germaniques. — Paris, 1971. P. 167.
  9. ^ Дайліда А. Пачаткі Вялікага княства Літоўскага: ад стварэння да Крэўскай уніі / Рэц. С. Тарасаў. — Менск, 2019. С. 23.
  10. ^ Słownik etymologiczno-motywacyjny staropolskich nazw osobowych. T. 7: Suplement. Rozwiązanie licznych zagadek staropolskiej antroponimii. — Kraków, 2002. S. 249.
  11. ^ Trautmann R. Die altpreußischen Personennamen. — Göttingen, 1925. S. 13.
  12. ^ Die matrikel der Universität Königsberg i. Pr. Bd. 1: Die Immatrikulationen von 1544—1656. — Leipzig, 1910. S. 288, 433, 486, 493.
  13. ^ Lietuvos Metrika. Knyga 8 (1499—1514). — Vilnius, 1995. P. 386.
  14. ^ Lietuvos Metrika. Knyga 12 (1522—1529). — Vilnius, 2001. P. 392.
  15. ^ Die matrikel der Universität Königsberg i. Pr. Bd. 1: Die Immatrikulationen von 1544—1656. — Leipzig, 1910. S. 239.
  16. ^ Metryka Litewska. Rejestry podymnego Welkiego Ksiestwa. Województwo wileńskie 1690 r. — Warszawa, 1989. S. 35.
  17. ^ Metryka Litewska. Rejestry podymnego Welkiego Ksiestwa. Województwo wileńskie 1690 r. — Warszawa, 1989. S. 64.
  18. ^ Историко-юридические материалы, извлеченные из актовых книг губерний Витебской и Могилевской, хранящихся в Центральном архиве в Витебске. Вып. 27. — Витебск, 1898. С. 171.
  19. ^ а б Dacewicz L. Antroponimia Białegostoku w XVII—XVIII wieku. — Białystok, 2001. S. 127.
  20. ^ Рыбчонак С. Попіс шляхты Аршанскага павета 30 верасня 1765 г. // Герольд Litherland. № 20, 2014. С. 120.
  21. ^ Kłapkowski W. Konwent Dominikanów w Sejnach // Ateneum wileńskie. R. 13, z. 2. — Wilno, 1938. S. 160.
  22. ^ Акты издаваемые Виленской археографической комиссией. Т. 13. — Вильна, 1886. С. 235.С. 257—258.
  23. ^ Urzędnicy Wielkiego Księstwa Litewskiego: Spisy. T. 9. Województwo mścisławskie XVI—XVIII wiek. — Warszawa, 2019. S. 211.
  24. ^ Urzędnicy Wielkiego Księstwa Litewskiego: Spisy. T. 5. Ziemia połocka i województwo połockie XIV—XVIII wiek. — Warszawa, 2018. S. 90.
  25. ^ Анішчанка Я. Шляхецкія ваколіцы ўсходнебеларускіх губерняў 1783—1785 і 1798—1799 // Годнасьць. № 1 (3), 1997. С. 22.
  26. ^ Яўген Анішчанка, Освея. Костел. Список прихожан 1812 г., Архіў гісторыка Анішчанкі, 24 студзеня 2016 г.
  27. ^ Яўген Анішчанка, Освея костел Дриссенского уезда, список прихожан в 1861 г., Архіў гісторыка Анішчанкі, 24 студзеня 2016 г.
  28. ^ Яўген Анішчанка, Себеж костел 1861 г. список прихожан, Архіў гісторыка Анішчанкі, 24 студзеня 2016 г.
  29. ^ Malewski Cz. Rodziny szlacheckie na Litwie w XIX wieku. — Warszawa, 2016. S. 480.
  30. ^ Эрдманы // Энциклопедический словарь Брокгауза и Ефрона : в 86 т. (82 т. и 4 доп.). — СПб.: 1904 Т. XLI. — С. 3.
  31. ^ Malewski Cz. Rodziny szlacheckie na Litwie w XIX wieku. — Warszawa, 2022. S. 76.
  32. ^ Malewski Cz. Rodziny szlacheckie na Litwie w XIX wieku. — Warszawa, 2022. S. 267.
  33. ^ Ciechanowicz J. Rody rycerskie Wielkiego Księstwa Litewskiego. T. 6. — Rzeszów, 2006. S. 155.
  34. ^ Polska encyklopedja szlachecka. T. 6. — Warszawa, 1936. S. 65.