Ігнат Кулакоўскі
Ігна́т Рыго́равіч Кулако́ўскі (6 лютага 1800, Янаўшчына, Пружанскі павет Гарадзенскай губэрні — 1870) — польскі і беларускі[1][2] паэт, перакладнік, дзяржаўны дзяяч, пэдагог.
| Ігнат Кулакоўскі | |
 | |
| Асабістыя зьвесткі | |
|---|---|
| Нарадзіўся | 6 лютага 1800 Пружанскі павет Гарадзенскай губэрні |
| Памёр | 1870 |
| Бацькі | Рыгор Кулакоўскі[d] Антаніна з Янішэўскіх[d] |
| Сужэнец | Юзэфа Стабельская[d] |
| Літаратурная дзейнасьць | |
| Род дзейнасьці | паэт, перакладнік, пэдагог |
| Мовы | польская, расейская |
Жыцьцяпіс
рэдагавацьНарадзіўся ў 1800 року ў шляхецкай сям’і Рыгора Кулакоўскага і Антаніны зь Янішэўскіх. Скончыў Сьвіслацкую гімназію, у 1816 паступіў на факультэт права і адміністрацыі Варшаўскага ўнівэрсытэту, аднак ня скончыў навучаньня[3].
У 1821 — другой палове 1830-х — судзьдзя Пружанскага межавога суду. У 1827—1830 — засядацель Гарадзенскага галоўнага суду, з 1830 — крымінальнай палаты ў Горадні.
У 1829—1837 — наглядальнік вучэльняў Гарадзенскага павету, з 1830 — апякун Гарадзенскай публічнай бібліятэкі.
1837—1840 — наглядальнік вучэльняў Дарагічынскага павету. З 1840 — апякун, а з 1844 дырэктар Беластоцкай гімназіі. З 1841 — сябра Рады Інстытуту шляхетных дзяўчат у Беластоку.
Пазьней жыў у маёнтку Крыштапарова Сакольскага павету.
Чалец-карэспандэнт Гарадзенскага губэрнскага статыстычнага камітэту, Віленскай археалягічнай камісіі, Лёнданскага геаграфічнага таварыства, Таварыства дасьледнікаў старажытнасьцяў у Капэнгагене і інш.
Ведаў лаціну, санскрыт, францускую, італьянскую, гішпанскую, расейскую, чэскую, нямецкую і швэдзкую мовы.
Памёр у 1870 року.
Творчасьць
рэдагавацьЛітаратурную дзейнасьць пачаў у 1818 року сурэдактарам часопісу «Miesięcznik Warszawski». Друкаваўся ў варшаўскіх, віленскіх і пецярбурскіх польскамоўных часопісах.
Увайшоў у гісторыю найперш дзякуючы сваёй вялікай «Запісцы…» (1834) у Міністэрства народнай асьветы, у якой патрабаваў увядзеньня выкладаньня «гісторыі краю, славянскай мовы і літаратуры», вывучэньня «народных гаворак» ў школах краю і стварэньня адмысловых падручнікаў для беларускага юнацтва. На думку Кулакоўскага, гэтыя падручнікі павінны знаёміць вучняў з уласнай гісторыяй беларусаў[4].
Займаўся перакладамі, зьбіраньнем гістарычных матэрыялаў. Склаў «Кароткае гістарычнае апісаньне м. Горадні» (1833—1837), «Статыстычнае апісаньне гарадоў Гарадзенскай губэрні» (1837), апублікаваў у выдаваным Я. Крашэўскім часопісе «Athenaeum» артыкул «Аўтографы да гісторыі Польшчы і Расеі з сямейнай калекцыі Ігната Кулакоўскага» (1841). Гісторык Алег Латышонак прыпісваў Кулакоўскаму таксама аўтарства кнігі «Рассказы на белорусском наречии», аднак пазьней адмовіўся ад гэтае гіпотэзы пад уплывам аргумэнтаў лінгвістычнага характару[5].
У дзяцінстве пазнаёміўся з Францішкам Карпінскім, якому пазьней прысьвяціў верш «З табой я правёў рокі дзяцінства».
Зьбіраў прадметы нацыянальнай даўніны, частку збораў перадаў Віленскаму музэю старажытнасьцяў.
Па сьмерці ягоная рукапісная спадчына страчаная.
Сям’я
рэдагавацьУ 1829 ажаніўся зь Юзэфай Стабельскай.
Ягоная праўнучка — Людвіка Сівіцкая (пс. Зоська Верас).
Бібліяграфія
рэдагавацьКрыніцы
рэдагаваць- ^ Этот год в истории Бреста и области (рас.). Виртуальный Брест. Праверана 21 лістапада 2011 г.
- ^ Список художественных маркированных конвертов Беларуси 2000 года Праверана 21 лістапада 2011 г.
- ^ Jadwiga Siedlecka-Siwuda. Szereszewo — historia miasteczka (пол.) Encyklopedia Puszczy Białowieskiej Праверана 2 чэрвеня 2012 г.
- ^ КУЛАКОЎСКІ Ігнат Рыгоравіч (1800—70). Культурна-асьветніцкі клюб «Спадчына». Праверана 2 чэрвеня 2012 г.
- ^ Сяргей Токць. Нацыянальны і сацыяльны дыскурсы ў тэкстах «Мужыцкай праўды» і «Разсказов на белорусском наречии». «Сьвіслацкія аркушы». Праверана 21 лістапада 2011 г.
Літаратура
рэдагаваць- Алег Латышонак. Гутарка «царкоўнага старасты Янкі» з «Яськам гаспадаром з-пад Вільні» // «Дзеяслоў».