Ян Рустэм
Ян Рустэ́м (па-польску: Jan Rustem, па-летувіску: Jonas Rustemas, па-армянску: Յան Ռուստամ; 1762, Стамбул — 21 чэрвеня [ст. ст. 9 чэрвеня] 1835, каля Дукштаў) — мастак армянскага, турэцкага або грэцкага паходжаньня, стваральнік віленскай мастацкай школы.
Ян Рустэм | |
 Аўтапартрэт, алей на палатне, Нацыянальны музэй ва Ўроцлаве | |
| Дата нараджэньня | 1762 |
|---|---|
| Месца нараджэньня | Стамбул |
| Дата сьмерці | 21 чэрвеня 1835 |
| Месца сьмерці | каля Дукштаў |
| Месца пахаваньня | |
| Занятак | мастак-партрэтыст |
| Навуковая сфэра | малярства |
| Месца працы | |
| Жанры | партрэт |
| Плынь | пераходная ад клясыцызму да рамантызму |
Жыцьцяпіс
рэдагавацьНа запрашэньне Адама Чартарыйскага ў 1774 року прыехаў у Варшаву, дзе сярод ягоных настаўнікаў былі Ян Пётр Норблін і Марчэла Бачарэльлі. У 1788—1790 вучыўся ў Нямеччыне, дзе стаў вольным муляром.
Пасьля на непрацяглы час вярнуўся ў Варшаву, адкуль неўзабаве пераехаў у Вільню. У 1798—1832 выкладаў у Галоўнай віленскай школе(ru) (з 1803 — Віленскі ўнівэрсытэт). У 1821 року атрымаў прафэсарскае званьне. Яго вучнямі былі між іншых: Ёсіф Аляшкевіч, Валенцій Ваньковіч, Ян Дамель, Міхаіл Кулеша, Напалеон Орда, Канут Русецкі, Іван Хруцкі, Тарас Шаўчэнка.
Творчасьць
рэдагавацьМаляваў пераважна партрэты, між іншым: Адама Казімера Чартарыйскага, Тамаша Зана, Андрэя Сьнядэцкага, Яна Сьнядэцкага, Яўхіма Лялевеля. Вядомыя таксама ягоныя гістарычныя сцэны і пэйзажы. Праектаваў дэкарацыі і касьцюмы для віленскага тэатру.
Літаратура
рэдагаваць- Stefania Krzysztofowicz-Kozakowska. Malarstwo Polskie w zbiorach za granicą. — Wydawnictwo Kluszczyński, 2003. — ISBN 83-88080-85-7
- Od starożytności do współczesności - Malarstwo i rzeźba. — Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN S.A., 2006.
- Rūta Janonienė. Jonas Rustemas. — Vilnius: Vilniaus dailės akademijos leidyklab, 1999. — 360 с. — ISBN 9986-571-49-9