Армянская мова
Армя́нская мо́ва — адна з індаэўрапейскіх моваў. Аўтахтонная мова Закаўказьзя ды Малой Азіі. Карыстаецца арыгінальным пісьмом, створаным Мэсропам Маштоцам у 405—406 гадох. Да гэтага тэксты на армянскай мове запісваліся, верагодна, грэцкім ды арамейскім пісьмом. Шэраг твораў антычнай літаратуры дайшоў да нас толькі ў перакладзе на армянскую; акрамя таго лічыцца, што пераклады на старажытнаармянскую мову зьяўляюцца самымі блізкімі да арыгіналу паводле зьместу. Існуе меркаваньне, што армянская мова роднасная мёртвай фрыгійскай мове.
Армянская | |
Հայերէն | |
Ужываецца ў | Армэніі, Расеі, Францыі, Іране ды іншых краінах сьвету |
---|---|
Рэгіён | Каўказ |
Колькасьць карыстальнікаў | 9 мільёнаў |
Клясыфікацыя | Індаэўрапейская сям’я
|
Афіцыйны статус | |
Афіцыйная мова ў | Армэніі Нагорны Карабах |
Рэгулюецца | — |
Статус: | 1 дзяржаўная[d][1] |
Пісьмо | армянскае пісьмо[d] |
Коды мовы | |
ISO 639-1 | hy |
ISO 639-2(Б) | arm |
ISO 639-2(Т) | hye |
ISO 639-3 | hye |
SIL | ARM |
У працэсе разьвіцьця армянскай мовы вылучаюць тры пэрыяды:
- старажытны (з часу стварэньня альфабэту ў V стагодзьдзі да XI стагодзьдзя; назва мовы старажытных пісьмовых помнікаў — грабар)
- сярэдні (XII—XVI стагодзьдзі), напачатку XVI стагодзьдзя Акоп Мэгапарт пачаў друкаваць першыя кнігі на армянскай мове.
- новы (з XVII стагодзьдзя).
Сучасная армянская мова існуе ў двух варыянтах. Усходні варыянт (ашхарабар) заснаваны на арарацкім дыялекце, ім карыстаюцца ў Армэніі, Іране, краінах былога СССР. Заходні варыянт, заснаваны на канстантынопальскім дыялекце, распаўсюджаны ў турэцкай Армэніі, армянскіх дыяспарах у розных краінах Эўропы ды Амэрыкі.
У фанэтыцы вылучаюць 6 галосных ды 30 зычных гукаў. На працягу свайго разьвіцьця армянская мова страціла характарыстыку працягласьці галосных гукаў. Зычныя маюць тры шэрагі: звонкія, глухія і з прыдыханьнем.
Крыніцы
рэдагаваць- ^ Ethnologue (анг.) — 25, 19 — Dallas, Texas: SIL International, 1951. — ISSN 1946-9675
Вонкавыя спасылкі
рэдагаваць Вікіпэдыя мае вэрсію армянскай мовай |
Гэта — накід артыкула пра адну з моваў сьвету. Вы можаце дапамагчы Вікіпэдыі, пашырыўшы яго. |