Сяліба (Менская вобласьць)
Сялі́ба[1] — вёска ў Бярэзінскім раёне Менскай вобласьці. Сяліба ўваходзіць у склад Капланецкага сельсавету.
| Сяліба | |
| трансьліт. Sialiba | |
| |
| Першыя згадкі: | 19 стагодзьдзе |
| Краіна: | Беларусь |
| Вобласьць: | Менская |
| Раён: | Бярэзінскі |
| Сельсавет: | Капланецкі |
| Насельніцтва | |
| колькасьць: | 294 чал. (2010) |
| колькасьць двароў: | 145 (2003) |
| Часавы пас: | UTC+3 |
| Тэлефонны код: | +375 1715 |
| Паштовы індэкс: | 223328 |
| Нумарны знак: | 5 |
| Геаграфічныя каардынаты: | 53°36′55″ пн. ш. 28°58′25″ у. д. / 53.61528° пн. ш. 28.97361° у. д.Каардынаты: 53°36′55″ пн. ш. 28°58′25″ у. д. / 53.61528° пн. ш. 28.97361° у. д. |
Сяліба на мапе Беларусі ±   Сяліба | |
 Галерэя здымкаў у Вікісховішчы
| |
Гісторыя
рэдагавацьВёска вядомая з 1858 году. Знаходзілася ў складзе маёнтку Брадзец у Ігуменскім павеце Менскай губэрні. Зьяўлялася ўласнасьцю памешчыка Лукашэвіча. У 1880-х гадах ён распрадаў свае землі габрэям. 21 чэрвеня 1910 году пажар зьнішчыў 146 пабудоваў. У 1917 годзе вёска мела 75 двароў, 459 жыхароў і паштовае аддзяленьне. Арганізавалася савецкае таварыства «Чырвоны селянін». У 1918 годзе — Савет сялянскіх і салдацкіх дэпутатаў. У 1919 годзе польскія легіянэры ўчынілі габрэйскі пагром. 6 кастрычніка 1921 адкрыўся рабочы клюб, потым бібліятэка. У пачатку 1920-х пачала працаваць габрэйская школа. У 1924 годзе была адкрытая 4 кляса зь беларускай мовай навучаньня, сельска-гаспадарчае таварыства, мэдпункт. У 1927 годзе габрэйскай пачатковая школа пераўтварылася ў сямігадовую. У 1930-я дзейнічала 3 грамадзкія лазьні, пошта. У 1929 годзе пачалася калектывізацыя, і ў габрэйскай частцы вёскі быў створаны калгас імя Калініна. У 1934 годзе ў беларускай частцы вёскі быў створаны калгас імя Будзённага. 25 ліпеня 1936 году ў будынку былой сынагогі быў адкрыты клюб на 300 месцаў. У 1937 годзе беларуская і габрэйская школы былі аб’яднаныя ў адну (з 1940 году — сярэдняя).
У Вялікую Айчынную вайну з пачатку ліпеня 1941 да 2 ліпеня 1944 году была акупіраваная нямецкімі войскамі. У баях за вызваленьне вёскі загінула 30 савецкіх войнаў. На франтах і ў партызанскай барацьбе загінулі 42 вяскоўцы. У памяць аб іх у 1967 годзе ў сквэры была ўсталяваная скульптура воіна. У 1969 годзе пачалі дзейнічаць фотаатэлье, швейная й абутковая майстэрні.
У 2003 годзе дзейнічалі сельсавет, аддзяленьне сувязі, сярэдняя й музычная школы, сталовая, камбінат бытавога абслугоўваньня, дзіцячы садок, 2 крамы, клюб, фэльчарска-акушэрскі пункт, інтэрнат, ашчадная каса, АТС, аддзяленьне сувязі[2].
Да 28 траўня 2013 году зьяўлялася адміністрацыйным цэнтрам Сялібскага сельсавету, пасьля скасаваньня Сялібскага сельсавету ўключаная ў Капланецкі сельсавет[3].
Насельніцтва
рэдагавацьСлавутасьці
рэдагаваць
У Сялібе знаходзяцца габрэйскія могілкі, першае пахаваньне на якіх датуецца пачаткам XVIII стагодзьдзя, а апошняе — 2003 годам. Цяпер у вёсцы габрэяў не засталося[4].
У вёсцы захаваліся рэшткі вадзянога млына XIX — пачатку XX ст.
Пляніроўка
рэдагавацьПляніровачна вёска складаецца з 3 асноўных вуліцаў, галоўная зь якіх — адрэзак дарогі — крывалінейная, працяглая. Грамадзкія будынкі разьмешчаныя на галоўнай вуліцы сярод жылой забудовы. На ўскраінах і ў цэнтры сярод драўляных забудоваў узьведзеныя 1- і 2-павярховыя мураваныя дамы.
Інфраструктура
рэдагавацьУ вёсцы Сяліба дзейнічаюць сярэдняя школа, сельскі Дом культуры, сельскі савет, бібліятэка, аддзяленьне сувязі, царква (была пабудаваная ў 2010 годзе).
Выбітныя ўраджэнцы і жыхары
рэдагаваць- Мікалай Барысевіч — беларускі фізык, акадэмік Нацыянальнай Акадэміі навук Беларусі (1969), Акадэміі навук СССР (1981), шэрагу замежных акадэміяў, заслужаны дзеяч навукі Беларусі (1994)
- Якаў Герцовіч — беларускі паэт і пісьменьнік
- Міхаіл Масарноўскі — актыўны ўдзельнік Вялікай Айчыннай вайны[5]
- Рыгор Няхай — беларускі пісьменьнік
- Міхась Скрыпка — беларускі пісьменьнік-сатырык
- Янка Туміловіч — беларускі паэт
Крыніцы
рэдагаваць- ^ Назвы населеных пунктаў Рэспублікі Беларусь: Мінская вобласць: нарматыўны даведнік / І. А. Гапоненка, І. Л. Капылоў, В. П. Лемцюгова і інш.; пад рэд. В. П. Лемцюговай. — Мн.: Тэхналогія, 2003. — 604 с. ISBN 985-458-054-7. (djvu) С. 107
- ^ Трапянок М. Славіцца Сяліба людзьмі // Бярэзінская панарама.
- ^ Рашэньне менскага абласнога савету дэпутатаў ад 28 траўня 2013 (рас.)
- ^ Агентство Еврейских Новостей
- ^ Альфер А. 25 гадоў і цэлае жыццё // Бярэзінская панарама.
Літаратура
рэдагаваць- Гарады і вёскі Беларусі: энцыклапедыя. Т. 8. Мінская вобласць. Кн. 1 / рэдкал.: Т.У. Бялова (дырэктар) [і інш.]. — Менск: БелЭн, 2010. — 736 с.: іл. ISBN 978-985-11-0520-1.