Скаламонт (імя)
Скаламонт (Скалмонт, Скамонд, Скамонт) — мужчынскае імя.
| Скаламонт лац. Skałamont | |
| Scelemunt | |
| Паходжаньне | |
|---|---|
| Мова(-ы) | германскія |
| Утворанае ад | Scalc + Munt |
| Іншыя формы | |
| Варыянт(ы) | Скалмонт, Скамонд, Скамонт |
| Зьвязаныя артыкулы | |
| якія пачынаюцца з «Скаламонт» | |
Паходжаньне
рэдагавацьСкелемунд, Скелемунт, Скелемонда або Скемунд (Scelemundus, Scelemunt[1], Scelemondo[2][3], Scemund[4][5]) — імя германскага паходжаньня[6]. Іменная аснова -скалк- (-шалк-) (імёны ліцьвінаў Скольберт, Скальбут, Войшалк; германскія імёны Skolbert, Butaskalks, Gottschalk) паходзіць ад гоцкага skalks 'слуга'[7], а аснова -мунд- (-мунт-, -монт-) (імёны ліцьвінаў Монтгерд, Валімонт, Жыгімонт; германскія імёны Mundgerd, Walmont, Sigimunt) — ад германскага *mundô 'рука, абарона, крэўнасьць'[8] або гоцкага munds 'моц розуму, імкненьне', mundrs 'гарлівы, палкі'[9]. Такім парадкам, імя Скаламонт азначае «слуга гарлівасьці»[10].
Германскае паходжаньня імя Скамонт сьцьвердзіў францускі лінгвіст-германіст Раймонд Шмітляйн, які на падставе шматгадовых дасьледаваньняў прыйшоў да высноваў пра германскае паходжаньне літоўскіх уласных імёнаў[11]. Германскі характар літоўскіх імёнаў з асновай -монт- (-мант-) — як і запазычаньне самой асновы з германскіх моваў — таксама сьцьвердзіў амэрыканскі лінгвіст Альфрэд Зэн[12].
Варыянты імя ў гістарычных крыніцах: Скомондъ и Бороуть… Скомондъ (Галіцка-Валынскі летапіс)[13]; Skumandus (Хроніка Прускай зямлі)[14]; а внуки мы Доментовы, а правнуки есми Сколомендовы («Задошчына»); in Skoymontischki (15 траўня 1422 году)[15]; двора его Лепуникъ переехавшы Немон з великое дороги на лево по Скомонътову дорогу (13 жніўня 1523 году паводле выпісу 1558 году)[16]; земълю одну пустовъскую Сколмонтишъку (18 жніўня 1524 году)[17]; od P. Rafała Szlamonta (1690 год)[18]; zascianek Bartkiskow Swirpliszki… Woyciech Skomont… Eliasz Skomont (24 чэрвеня 1695 году)[19].
Носьбіты
рэдагаваць- Скаламонт (жыў у XIII стагодзьдзі) — літоўскі князь, імаверны пачынальнік дынастыі Гедзімінавічаў
- Скамонт (1200-я — 1248) — яцьвяскі князь з Судавіі
- Скамонт — літоўскі баярын, які выступіў сьведкам у Троцкай дамове (1379 год), бацька Гердута
У 1524 годзе ўпаміналася пустаўшчына Скалмонцішка (Сколмонтишка) або Монцішка каля Пералаі[20].
Глядзіце таксама
рэдагавацьКрыніцы
рэдагаваць- ^ Alberts W. Het Rijnverkeer bij Lobith anno 1306: de tolrekening van Lobith over het jaar 1306—1307 betreffende invoer en uitvoer van handelsgoederen. — Zutphen, 1986. S. 47.
- ^ Piel J. M., Kremer D. Hispano-gotisches Namenbuch. Der Niederschlag des Westgotischen in den alten und heutigen Personen- und Ortsnamen der Iberischen Halbinsel. — Heidelberg, 1976. S. 237.
- ^ Billy. P.-H. Souvenirs wisigothiques dans la toponymie de la Gaule méridionale // L'Europe héritière de l'Espagne wisigothique, 1992. P. 101—123.
- ^ Barber H. British Family Names: Their Origin and Meaning, with Lists of Scandinavian, Frisian, Anglo-Saxon and Norman Names. — Longon, 1894. P. 48.
- ^ Domesday Names: An Index of Latin Personal and Place Names in Domesday Book. — The Boydell Press, 1997. P. 191.
- ^ Meyer-Lübke W. Romanische Namenstudien. I. Die altportugiesischen Personennamen germanischen Ursprungs // Sitzungsberichte der Philosophisch-Historischen Classe der Kaiserlichen Akademie der Wissenschaften. Bd. 149. — Wien, 1905. S. 48, 71.
- ^ Дайліда А. Пачаткі Вялікага княства Літоўскага: ад стварэння да Крэўскай уніі / Рэц. С. Тарасаў. — Менск, 2019. С. 18.
- ^ Kremer D. Die Germanischen Personennamen in Katalonien // Estudis romànics. Nr. 14, 1972. S. 180.
- ^ Дайліда А. Пачаткі Вялікага княства Літоўскага: ад стварэння да Крэўскай уніі / Рэц. С. Тарасаў. — Менск, 2019. С. 18.
- ^ Дайліда А. Пачаткі Вялікага княства Літоўскага: ад стварэння да Крэўскай уніі / Рэц. С. Тарасаў. — Менск, 2019. С. 25.
- ^ Schmittlein R. Les noms d’eau de la Lituanie (suite) // Revue internationale d’onomastique. Nr. 3, 1964. P. 164.
- ^ Senn A. Zur Bildung litauischer Gewässernamen // Annali. Sezione Slava. Istituto Universitario Orientale di Napoli. 2 (1959). P. 46.
- ^ ПСРЛ. Т. 2. — СПб., 1845. С. 182.
- ^ Scriptores rerum Prussicarum. Bd. 1. — Leipzig, 1861. P. 127—128, 137, 142—143, 147.
- ^ Codex epistolaris Vitoldi. — Cracoviae, 1882. P. 552.
- ^ Lietuvos Metrika. Knyga 37 (1552—1561). — Vilnius, 2011. P. 286.
- ^ Lietuvos Metrika. Knyga 12 (1522—1529). — Vilnius, 2001. P. 320.
- ^ Metryka Litewska. Rejestry podymnego Welkiego Ksiestwa. Księstwo Żmudzkie 1690 r. — Warszawa, 2009. S. 101.
- ^ Lietuvos inventoriai XVII a. — Vilnius, 1962. P. 399.
- ^ Описание документов и бумаг, хранящихся в Московском архиве Министерства юстиции. Кн. 21. — М., 1915. С. 287.
Літаратура
рэдагаваць- Дайліда А. Пачаткі Вялікага княства Літоўскага: ад стварэння да Крэўскай уніі / Рэц. С. Тарасаў. Аўтарскае выданне. — Менск, 2019. — 459 с. — (сьціслая вэрсія кнігі: Вытокі Вялікае Літвы. — Менск, 2021. — 89 с.)