Гердут

Гердут, Гердуць (? — па 1413) — літоўскі баярын. На Гарадзельскай уніі атрымаў герб Яліта.

Меў маёнтак «на Бярэзіні».

Імя

Кердут (Kerdut) — імя германскага паходжаньня^[1]^[2]. Іменная аснова -гард- (-герд-, -герт-) (імёны ліцьвінаў Альгерд, Мундыгерд, Тэўтыгерд; германскія імёны Algardus, Mundgerd, Teutgerdis) паходзіць ад гоцкага gairdan 'падпяразваць' (пераноснае 'ахоўваць'), garda 'агароджа' (пераноснае 'ахова, бясьпека')^[3]. Такім парадкам, імя Гердут азначае «ахоўнік»^[2].

Варыянты імя ў гістарычных крыніцах: Кердути (1387—1392 гады^[4])^[5]^[6]; Girde Skamunden son^[7], Gyrde, Schamunti filius^[8] (12 кастрычніка 1398 году); cum Gerdud^[9], Gerdud^[10] (2 кастрычніка 1413 году); Кгирдутьево именье (Кгирдуть^[11], 20 лютага 1466 году)^[12]; Кердити^[11].

Зь літоўскага баярскага роду, сын Скамонта. Упершыню ўпамінаецца ў 1390 годзе, калі паручыўся за Грыдку Канстанцінава.

У 1398 годзе падпісаў Салінскую ўмову. Па Гарадзельскай уніі (1413 год) больш не ўпамінаецца.

Памёр бязьдзетным, а па сьмерці жонкі вялікі князь аддаў яго маёнтак сваёму пісару^[11].

^ Förstemann E. W. Altdeutsches Namenbuch. Bd. 1: Personennamen. — Bonn, 1900. S. 578.
^ ^а ^б Дайліда А. Пачаткі Вялікага княства Літоўскага: ад стварэння да Крэўскай уніі / Рэц. С. Тарасаў. — Менск, 2019. С. 21.
^ Дайліда А. Пачаткі Вялікага княства Літоўскага: ад стварэння да Крэўскай уніі / Рэц. С. Тарасаў. — Менск, 2019. С. 17.
^ Поручная грамота за Гридка Константиновича (1387—1392), Fontes historiae Magni Ducatus Lithuaniae
^ Грамоти XIV ст. — Київ, 1974. С. 108.
^ Українські грамоти. Т. 1. — Київ, 1928. С. 47.
^ Die Staatsverträge des Deutschen Ordens in Preussen im 15. Jahrhundert. Bd. 1. — Marburg, 1970. S. 12.
^ Liv-, Esth- und Curländisches Urkundenbuch nebst Regesten / Hrsg. von F. G. von Bunge. Bd. 4. — Reval, 1859. S. 227.
^ Akta unji Polski z Litwą, 1385—1791. — Kraków, 1932. S. 54.
^ Akta unji Polski z Litwą, 1385—1791. — Kraków, 1932. S. 57, 70.
^ ^а ^б ^в Пятраўскас Р. Літоўская знаць у канцы XIV—XV ст.. — 2-е выд. — Смаленск, 2014. С. 235.
^ Lietuvos Metrika. Knyga 3 (1440—1498). — Vilnius, 1998. P. 24.

Дайліда А. Пачаткі Вялікага княства Літоўскага: ад стварэння да Крэўскай уніі / Рэц. С. Тарасаў. Аўтарскае выданне. — Менск, 2019. — 459 с. — (сьціслая вэрсія кнігі: Вытокі Вялікае Літвы. — Менск, 2021. — 89 с.)
Пятраўскас Р. Літоўская знаць у канцы XIV—XV ст.: Склад — структура — улада / пераклад А. Мікус. — 2-е выд. — Смаленск: Інбелкульт, 2014. — 386 с. — ISBN 978-5-00076-015-4