Кіраўская вобласьць
Кі́раўская во́бласьць (па-расейску: Кировская область) — вобласьць у эўрапейскай частцы Расеі. Адміністрацыйны цэнтар — места Кіраў. Вобласьць уваходзіць у Прыволскую фэдэральную акругу, мяжуе з Архангельскай, Валагодзкай, Кастрамской, Ніжагародзкай абласьцямі, Пермскім краем, рэспублікамі Ўдмуртыя, Комі, Марый Эл і Татарстан. Створана як вобласьць РСФСР 5 сьнежня 1936 году, калі быў скасаваны Кіраўскі край, зь якога была вылучана Ўдмурцкая АССР.
| Кіраўская вобласьць | |
| Кировская область | |
 |  Сьцяг |
| Агульныя зьвесткі | |
|---|---|
| Краіна | Расея |
| Статус | вобласьць |
| Уваходзіць у | Прыволская фэдэральная акруга Волгаўска-Вяцкі эканамічны раён |
| Адміністрацыйны цэнтар | Кіраў |
| Дата ўтварэньня | 5 сьнежня 1936 |
| Губэрнатар | Ігар Васільеў[d] |
| Насельніцтва (2010) | 1 341 265[1] (32-е месца) |
| Шчыльнасьць | 11,1 чал./км² |
| Плошча | 120 374 км² (30-е месца) |
| Месцазнаходжаньне Кіраўскай вобласьці | |
.svg)
| |
| Мэдыя-зьвесткі | |
| Часавы пас | GMT +4 |
| Код ISO 3166-2 | RU-KIR |
| Код аўтам. нумароў | 43 |
| Афіцыйны сайт | |
 Дадатковыя мультымэдыйныя матэрыялы | |
ГеаграфіяРэдагаваць
Кіраўская вобласьць ёсьць адна з найбуйнейшых у Нечарназёмнай зоне Расейскай Фэдэрацыі, разьмешчаная на паўночным усходзе Рускай раўніны ў цэнтральна-ўсходняй частцы эўрапейскай Расеі. Распасьціраецца на 570 км з поўначы на поўдзень і на 440 км з захаду на ўсход. Плошча — 120,374 км². Адлегласьць ад гораду Кірава да Масквы складае 896 км.
Карысныя выкапніРэдагаваць
Аснову прыродна-рэсурснага патэнцыялу вобласьці складаюць лес (у асноўным хваёвыя пароды), фасфарыты, торф, пушніна, водныя й зямельныя рэсурсы. Сустракаецца выключна рэдкі мінэрал ваўканскаіт. Шырока распаўсюджаныя радовішча торфу. У вобласьці маюцца вялікія запасы няруднай мінэральнай сыравіны, як то вапнякоў, мэргеляў, глінаў, пяскоў і жвіру. У апошнія дзесяцігодьдзі на ўсходзе вобласьці выяўлены нязначныя прамысловыя запасы нафты, а таксама залежы бентанітавых глінаў. У вобласьці знаходзіцца найбуйнейшае ў Эўропе Вяцка-камскае радовішча фасфарытаў. Вобласьць багатая на мінэральныя крыніцы й лячэбныя гразі. На тэрыторыі Кумёнскага раёну вобласьці знаходзіцца вядомы курортны пасёлак фэдэральнага значэньня «Ніжняіўкіна», куды на лячэньне й адпачынак прыязджаюць жыхары Кіраўскай вобласьці й многіх рэгіёнаў Расеі.
ГідраграфіяРэдагаваць
У вобласьці налічваецца 19 753 ракі агульнай працягласьцю 66,65 тысячаў км. Паўночныя Ўвалы падзяляюць ракі двух басэйнаў — Паўночнадзьвінскага й Волскага. Большая частка вобласьці занята басэйнам ракі Вяткі, якая ўпадае ў Каму на тэрыторыі Татарстана. У Камы ў вобласьці знаходзіцца толькі верхняе цячэньне[2].
ГісторыяРэдагаваць
Масавае засяленьне басэйна ракі Вяткі славянамі пачалося адносна позна, у другой палове XIV стагодзьдзя. Нягледзячы на гэта пранікненьне нешматлікіх групаў славянаў на гэтую тэрыторыю магло быць і значна ранейшым. Асноўнае ядро расейскіх перасяленцаў на Вятку ў пэрыяд ранбняга ейнага асваеньня склалі наўгародцы й выхадцы з наўгародзкіх паўночных калёніяў, аб прыходзе якіх у 1181 годзе ў басэйн ракі Вяткі распавядае Хлынаўскі летапісец, складца «Аповесці аб краіне Вяцкай». Карэнным жа насельніцтвам вяцкіх земляў былі розныя фіна-вугорскія плямёны, як то продкі ўдмуртаў, комі, марыйцаў, а на поўдні — цюрскія народнасьці.
НасельніцтваРэдагаваць
Згодна з Усерасейскім перапісам насельніцтва 2010 году ў вобласьці пражываюць 1 341 265 чалавек. Большасьць насельніцтва складаюць расейцы (90,8%), сярод нацыянальных меншасьцяў буйную долю складаюць татары (2,9%), марыйцы (2,6%) й удмурты (1,2%). Беларусы ў вобласьці пражываюць у колькасьці 2 846 чалавек паводле зьвестак на 2002 год.
ЭканомікаРэдагаваць
ПрамысловасьцьРэдагаваць
Асноўныя галіны прамысловасьці ўключаюць машынабудаваньне й мэталаапрацоўку, каляровую й чорную мэталюргію, хімічную, мікрабіялягічную, лясную, дрэваапрацоўчую й цэлюлозна-папяровую, лёгкую й харчовую прамысловасьць.
Сельская гаспадаркаРэдагаваць
Вядучай таварнай галіной у сельскагаспадарчай вытворчасьці зьяўляецца жывёлагадоўля, пераважна малочна-мяснога напрамку. Асноўныя сельскагаспадарчыя культуры складаюць збожжавыя, бульба, лён і гародніна. У структуры збожжавых пераважаюць азімае жыта й фуражныя культуры. Сельскагаспадарчая вытворчасьць забясьпечвае харчовую бясьпеку вобласьці. Да 20% прадукцыі жывёлагадоўлі вывозіцца за межы вобласьці, у асноўным у паўночныя рэгіёны краіны.
КрыніцыРэдагаваць
- ^ Предварительные итоги Всероссийской переписи населения 2010 года
- ^ Кликашева А.Н. Реки // Энциклопедия земли Вятской. / Отв. Ситников В. А. — Киров: ГИПП «Вятка», 1997. — Т. Том VII — Природа. — С. 175-199. — 15000 экз. — ISBN 5-86645-015-1.
Вонкавыя спасылкіРэдагаваць
- Адміністрацыя Кіраўскай вобласьці
- Заканадаўства Кіраўскай вобласьці
- Дэпартамэнт фінансаў Кіраўскай вобласьці
- Вятка.ру — навінавы інфармацыйны цэнтар вобласьці
- Мапа Кіраўскай вобласьці