Гедройцы

Гедройцы — княскі род гербаў Гіпацэнтаўр і Порай, выхадцы зь якога займалі высокія дзяржаўныя, царкоўныя і вайсковыя пасады ў Вялікім Княстве Літоўскім.

Гедройцы лац. Giedrojcy
Герб Гіпацэнтаўр
Краіна паходжаньня	Вялікае Княства Літоўскае

Першы пісьмовы ўспамін пра род датуецца 1399 годам, калі вялікі князь Вітаўт разглядаў іхную судовую справу зь біскупам віленскім. У часе складаньня Гарадзельскай уніі (1413 год) прынялі герб Порай.

Паходжаньне

Паходзілі з удзельных князёў, уладаньні якіх знаходзіліся ў вёсцы Гедройцах і ейных ваколіцах на поўнач ад Вільні. 3 XVI ст. карысталіся прыдомкам Даўмонт, што мусіла сьведчыць пра іхнае старажытнае княскае паходжаньне.

У першай палове XV ст. упамінаюцца князі Война, Гоюл і Ягайла Гедройцы, якія падпісалі як сьведкі міжнародныя акты Сьвідрыгайлы і Жыгімонта Кейстутавіча. Ужо ў XVI ст. існавала шмат галінаў роду. Адна з княскіх лініяў карысталася прозьвішчам Юрага.

У XV ст. у Кракаўскім унівэрсытэце навучалася 6 Гедройцаў. У попісе войска Вялікага Княства Літоўскага (1528 год) значыцца 85 шляхцічаў з прозьвішчам Гедройц, якія выступалі на вайну асобнай харугвай.

Найбольш вядомыя з роду

• Міхал Гедройц (каля 1425 — 1485) — каталіцкі манах, бласлаўлёны
• Мэльхіёр Гедройц (1536—1609) — біскуп жамойцкі
• Марцін Гедройц (1545—1621) — ваявода амсьціслаўскі
• Ян Стэфан Гедройц (1730—1802) — біскуп жамойцкі і інфлянцкі

Галерэя

• Іканаграфія роду Гедройцаў
• 
  Мэльхіёр Гедройц
• 
  Марцін Гедройц
• 
  Ян Стэфан Гедройц
• 
  Кацярына Шыманоўская (з Гедройцаў)

Літаратура

• Вялікае княства Літоўскае: Энцыклапедыя. У 3 т. / рэд. Г. П. Пашкоў і інш. — Мн.: Беларуская Энцыклапедыя, 2005. — Т. 1: Абаленскі — Кадэнцыя. — 684 с. — ISBN 985-11-0314-4
• Энцыклапедыя гісторыі Беларусі. У 6 т. / Беларус. Энцыкл.; Рэдкал.: Б. І. Сачанка (гал. рэд.) і інш.; Маст. Э. Э. Жакевіч. — Мн.: БелЭн, 1994. — Т. 2: Беліцк — Гімн. — 537 с. — ISBN 5-85700-142-0