Бабка

страва з натаркаванай бульбы

Ба́бка (драчона бульбяная[1]) — страва з натаркаванае бульбы, запраўленая скваркамі, мясам і цыбуляй і сьпечаная на блясе.

Бабка
Бабка ў гаршэчках
Бабка ў гаршэчках
Іншыя назвыдрачона бульбяная
Нацыянальная стравабеларуская
ПаходжаньнеБеларусь Беларусь
Асноўны складнікбульба
Распаўсюджаныя складнікісала, цыбуля, яйка, вяршкі, мука, соль

Страва беларускай кухні, папулярная таксама ў летувіскай кухні пад назовам кугеліс. Традыцыйна падаюць гарачай зь вяршкамі або малаком.

Гісторыя рэдагаваць

Зьявілася на Блізкім Усходзе як сьвяточная страва кугель на жыдоўскі Пэйсах. Гатавалася ў выглядзе запяканкі з драбнёнай гародніны з дадаткамі мукі й яек. Складнікамі зазвычай былі гарбузы, кабачкі, морква. У розных мясьцінах маглі дадавацца кроп, цыбуля, часнык, шпінат, цукіні або цыбуля-парэй.

У нашых краёх рэцэпт перажыў значныя зьмены, найперш праз бульбу, што стала асноўным складнікам кугелю. Мяркуецца, што на сталах беларусаў, летувісаў і ўкраінцаў гэтая страва зьявілася ў канцы XIX стагодзьдзя. Летувісы завуць яе паводле старое жыдоўскае назвы — кугеліс.

15 траўня 2022 году Рэспубліканская навукова-мэтадычная рада пры Міністэрстве культуры Беларусі ўхваліла Рашэньне аб улучэньні ў Дзяржаўны сьпіс гісторыка-культурных каштоўнасьцяў Беларусі традыцыі выпяканьня бабкі, дранікаў і таркаванкі зь цёртай бульбы. Папярэдне экспэрты Мінкультуры сабралі 235 народных рэцэптаў у 66 раёнах Беларусі[2].

Этымалёгія рэдагаваць

Назва бульбяной бабкі паходзіць ад велікоднага[3] пірага з мукі — велікоднай бабкі[4] — выпечкі з цукатамі, разынкамі і гарэхамі, прапітаная ромам ды пасыпаная цукровай пудраю.

Магчыма, беларускае найменьне стравы з бульбы іранічнае — ліцьвінская «бабка»[5].

Рэцэпты прыгатаваньня рэдагаваць

Бабка рэдагаваць

Абабраную бульбу надраць на дробнай тарцы. Сала і цыбулю, нарэзаныя кубікамі, абсмажыць і дадаць да таркаванае масы. У атрыманае цеста дадаць яйка, вяршкі, муку, соль. Запякаць на блясе, у глыбокай патэльні або ў гаршчку (чыгунку) да гатовасьці.

Кугеліс рэдагаваць

 
Кугеліс

Складнікі рэдагаваць

  • 20 бульбінаў
  • 2 яйкі
  • 1 шклянка тварагу
  • 150 г сала
  • 3 цыбуліны
  • 1 шклянка сьмятаны
  • соль
  • перац

Прыгатаваньне рэдагаваць

Абабраную бульбу надраць на тарцы, дадаць яйкі, тварог, соль, перац, добра перамяшаць.

На нагрэтую патэльню ці бляху, шчодра змазаную сьвіным тлушчам, раскласьці бульбяную масу слоем у 3—5 см, зьлёгку перамяшаць яе з зашквараным салам. Выпякаць у гарачай духоўцы, пакуль не зарумяніцца верх.

Гарачы кугеліс разрэзаць на чатырохвугольныя кавалкі, асобна падаць падсмажаную на сале цыбулю са шкваркамі, зьмяшаную са сьмятанай.

Кугель рэдагаваць

 
Кугель

Глядзіце таксама рэдагаваць

Крыніцы рэдагаваць

  1. ^ Стравы з бульбы Беларуская кухня. «Беларуская электронная бібліятэка». Праверана 12 сьнежня 2010 г.
  2. ^ Тэлеканал «Беларусь 1». Дранікі афіцыйна атрымалі статус нематэрыяльнай гісторыка-культурнай каштоўнасьці // Белтэлерадыёкампанія, 15 траўня 2022 г. Праверана 20 траўня 2022 г.
  3. ^ Мікола Байкоў, Сьцяпан Некрашэвіч. вялікодны — пасхальный // Беларуска-расейскі слоўнік. — Менск: Дзяржаўнае выдавецтва Беларусі, 1925. — ISBN 5-341-00918-5
  4. ^ Кухмістар Верашчака. Паходжаньне бабак у Літве // Зьвязда : газэта. — 17 сьнежня 2013. — № 237 (27602). — С. 5. — ISSN 1990-763x.
  5. ^ Бабка — сястра кугеля // «Наша Ніва». — №35. — 2005.

Літаратура рэдагаваць

  • Похлёбкин В. В. Большая энциклопедия кулинарного искусства. Все рецепты В. В. Похлёбкина. — М.: ЗАО Центрполиграф, 2008. — 975 с. — ISBN 978-5-9524-3563-6

Вонкавыя спасылкі рэдагаваць