Аляксандар Павал Сапега
Аляксандар Павал Сапега (8 верасьня 1672 — 4 студзеня 1734, Вільня) — дзяржаўны і вайсковы дзяяч Вялікага Княства Літоўскага. Чашнік вялікі літоўскі (1692), маршалак надворны літоўскі (1692—1698) і вялікі літоўскі (1698—1703, 1705—1708 і з 1713)[5].
_(2).jpg) Аляксандар Павал Сапега | |
 Герб Ліс | |
| Асабістыя зьвесткі | |
|---|---|
| Нарадзіўся | 8 верасьня 1672[1][2][3] |
| Памёр | 4 студзеня 1734[1][3][4] (61 год) |
| Пахаваны | |
| Род | Сапегі |
| Бацькі | Казімер Ян Сапега Крыстына з Глябовічаў |
| Жонка | Марыя Крыстына дэ Бецюн |
| Дзеці | Людвіка Марыя, Казімер Лявон, Юзэф Станіслаў, Міхал Антоні, Марыя |
| Дзейнасьць | рэгулярныя клерыкі |
Біяграфія
рэдагаваць.jpg)
З чарэйска-ружанскай лініі магнацкага роду Сапегаў гербу Ліс, сын Казімера Яна, ваяводы віленскага, і Крыстыны з Глябовічаў. Меў братоў Юрыя Станіслава, ваяводу амсьціслаўскага, і Міхала Францішка, генэрал-лейтэнанта і канюшага вялікага літоўскага.
Навучаўся ў езуіцкім калегіюме ў Брунсбэргу (Браневе), у 1685—1689 гадох працягваў адукацыю ў Парыжы.
У 1692 годзе браў удзел у малдоўскай выправе Яна Сабескага, па чым атрымаў урады чашніка вялікага і маршалка надворнага літоўскага. Па абраньні на сталец Аўгуста Моцнага атрымаў ад яго ўрад маршалка вялікага літоўскага.
Браў удзел у Алькеніцкай бітве 1700 году, у часе Вялікай Паўночнай вайны (1700—1721) стаў на бок швэдаў, караля і вялікага князя Станіслава Ляшчынскага, які таксама даў яму ўрад маршалка вялікага літоўскага (1705—1708). У 1709 годзе абіраўся маршалкам Галоўнага Трыбуналу. Па аднаўленьні ўлады Аўгуста Моцнага перайшоў у палітычную апазыцыю.
У 1691 годзе ажаніўся з Марыяй Крыстынай (1677—1721), дачкой маркіза Францішка Гастона дэ Бецюн (1638—1692), францускага амбасадара ў Рэчы Паспалітай, і Людвікі Марыі д’Арк (1638—1728), пляменьніцы каралевы і вялікай княгіні Марыі Казімеры Сабескай, удавой маршалка вялікага літоўскага Станіслава Казімера Радзівіла (1648—1690). У шлюбе нарадзіліся дзеці:
- Людвіка Марыя (1695—1768), 1-ы муж з 1711 году граф Аляксандар Дамінік Веляпольскі (пам. 1725), 2-гі муж з 1730 году падстолі вялікі літоўскі Антоні Міхал Патоцкі (пам. 1766)
- Казімер Лявон (1697—1738), генэрал літоўскай артылерыі
- Юзэф Станіслаў (1708—1754), біскуп віленскі
- Міхал Антоні (1711—1760), падканцлер вялікі літоўскі
- Марыя
Крыніцы
рэдагаваць- ^ а б Aleksander Paweł Sapieha // Польскі біяграфічны інтэрнэт-слоўнік (пол.)
- ^ Aleksander Paweł Sapieha // MAK (пол.)
- ^ а б в Гісторыя Сапегаў : жыццяпісы, маёнткі, фундацыі (белар.) — Мінск: Віктар Хурсік, 2017. — С. 66. — 586 с. — ISBN 978-985-7025-75-6
- ^ Senatorowie i dygnitarze Wielkiego Księstwa Litewskiego 1386—1795 (пол.) / пад рэд. J. Wolff — Kraków: 1885. — С. 171.
- ^ Грыцкевіч А. Сапегі // ВКЛ. Энцыкл. — Мн.: 2005 Т. 2. С. 549.
- ^ Sapieha E., Saeed-Kałamajska M. Dom Sapieżyński. cz. 2. — Warszawa: Wydawn. Nauk. PWN, 2008. S. 77.
Літаратура
рэдагаваць- Вялікае княства Літоўскае: Энцыклапедыя. У 3 т. / рэд. Г. П. Пашкоў і інш. — Мн.: Беларуская Энцыклапедыя, 2005. — Т. 2: Кадэцкі корпус — Яцкевіч. — 788 с. — ISBN 985-11-0378-0
- Энцыклапедыя гісторыі Беларусі. У 6 т. / Беларус. Энцыкл.; Рэдкал.: Г. П. Пашкоў (гал. рэд.) і інш.; Маст. Э. Э. Жакевіч. — Мн.: БелЭн, 2001. — Т. 6. Кн. 1: Пузыны — Усая. — 591 с. — ISBN 985-11-0214-8