Фёдар Аляшкевіч
- Вікіпэдыя мае артыкулы пра іншых асобаў з прозьвішчам Аляшкевіч.
Фёдар Васільевіч Аляшкевіч (1936, Балотца, цяпер Наваградзкі раён, Гарадзенская вобласьць, Беларусь — 2008, Менск, Беларусь) — беларускі нэўрахірург.
Фёдар Аляшкевіч | |
| Дата нараджэньня | 5 траўня 1936 |
|---|---|
| Месца нараджэньня | Балотца, Наваградзкае ваяводзтва, Заходняя Беларусь, Польская Рэспубліка |
| Дата сьмерці | 29 сьнежня 2008 |
| Месца сьмерці | Менск, Беларусь |
| Месца вучобы | Менскі мэдычны інстытут (1959) |
| Занятак | нэўрахірург, лекар, прафэсар унівэрсытэту, вынаходнік |
| Навуковая сфэра | хірургія |
| Месца працы | Беларускі дзяржаўны мэдычны ўнівэрсытэт |
| Вядомы як | распрацоўнік лячэньня артэрыяльнай спазмы мазгавых судзінаў навакаінамідам |
| Навуковая ступень | доктар навук (1973) |
| Навуковы кіраўнік | Эфраім Злотнік |
| Вучні | Аляксандр Сяргеевіч Фядулаў[d] |
| Узнагароды | Выдатнік аховы здароўя, Ганаровая грамата Міністэрства аховы здароўя Беларусі |
Дасьледаваў судзінныя парушэньні і пухліны галаўнога мозга, чэрапна-мазгавыя траўмы, болевы сындром і эпілепсію. Доктар мэдычных навук (1973), прафэсар (1980), акадэмік Нацыянальнай акадэміі навук Беларусі (1996). Галоўны нэўрахірург Міністэрства аховы здароўя Беларускай ССР (1980—1991) і Беларусі (1991—2000). Напісаў звыш 300 навуковых працаў[2], у тым ліку стварыў 8 манаграфіяў і 6 вынаходак. Выдатнік аховы здароўя[3]. Заслужаны дзяяч навукі Беларусі (1997).
Жыцьцяпіс
рэдагавацьУ 1959 годзе скончыў Менскі мэдычны інстытут і заняў пасаду загадніка хірургічнага аддзяленьня Субоцінскай участковай лякарні. У кастрычніку 1959 году стаў намесьнікам галоўнага лекара Іўеўскага раёну па лекавай частцы[3]. У 1961 годзе паступіў у асьпірантуру ў галіне нэўрахірургіі ў Беларускі навукова-дасьледчы інстытут нэўралёгіі, нэўрахірургіі і фізыятэрапіі. У 1964 годзе стаў ардынатарам нэўрахірургічнага аддзяленьня Менскай абласной лякарні. У 1965 годзе абараніў у Віцебскім дзяржаўным мэдычным інстытуце кандыдацкую дысэртацыю «Клініка і дыягностыка супратэнтарыяльных артэрыя-вянозных анэўрызмаў судзінаў галаўнога мозга» і заняў пасаду старэйшага навуковага супрацоўніка БелНДІ нэўралёгіі, нэўрахірургіі і фізыятэрапіі[4].
У 1973 годзе абараніў доктарскую дысэртацыю «Хірургічнае лячэньне ўнутрычарапных мяшковых анэўрызмаў» (232 с.) і выдаў сумесную манаграфію «Ангіяграфічная дыягностыка судзінных паражэньняў і пухлінаў галаўнога мозга» разам з Эфраімам Злотнікам, Ігнатам Антонавым і З.М. Кастрыцкай. У 1974 годзе атрымаў годнасьць дацэнта Менскага мэдычнага інстытуту, дзе пачаў весьці курс неўрахірургіі. У 1980 годзе стаў прафэсарам Менскага мэдінстытуту, выдаў сумесную манаграфію «Траўматычныя субдуральныя гематомы» (127 с.) зь Нікандрам Ражанцом, а таксама заняў пасаду галоўнага нэўрахірурга Міністэрства аховы здароўя Беларускай ССР[3].
У 1982—1999 гадох адначасна быў навуковым кіраўніком Рэспубліканскага цэнтру хірургічнага лячэньня эпілепсіі, дзе штогод выконваў каля 40 апэрацыяў. У 1988 годзе выдаў манаграфію «Траўма нэрвовай сыстэмы». У 1989 годзе заняў пасаду загадніка катэдры Менскага мэдычнага інстытуту, якую працягваў узначальваць да 2007 году. У 1993 годзе выдаў даведнік «Нэўрахірургія: апэрацыі на галаўным мазгу» (292 с.) разам з А.Ф. Аляшкевічам. У 1994 годзе атрымаў годнасьць сябра-карэспандэнта Акадэміі навук Беларусі. У 2000—2004 гадох быў сябрам Савету Рэспублікі Нацыянальнага сходу Беларусі 2-га скліканьня ад Карэліцкага і Наваградзкага раёнаў[3].
Навуковая дзейнасьць
рэдагавацьДасьледаваньні Фёдара Аляшкевіча тычыліся дыгностыкі і лячэньня судзінных хваробаў галаўнога мозга. Ён прапанаваў новыя спосабы лячэньня эпілепсіі, дыягностыкі і лячэньня цяжкіх удараў галаўнога мозга і ўнутрычарапных гематомаў. Распрацаваў і ўкараніў новы спосаб лячэньня артэрыяльнай спазмы мазгавых судзінаў празь мясцовае ўзьдзеяньне навакаінаміда на судзіны мозга. Упершыню вывучыў значэньне перакіснага акісьленьня ліпідаў пры чэрапна-мазгавой траўме падчас працы ў лябараторыі псыханэўрахірургіі БДМУ, якую заснаваў у 1977 годзе. Пры гэтым пасьпяхова выпрабавалі эмаксіпін і дыявітол. На яго прапанову адчынілі 2 Рэспубліканскія цэнтры: сьпінальнай траўмы і дзіцячай хірургіі[4]. У Інстытуце фізыялёгіі Нацыянальнай акадэміі навук Беларусі на яго прапанову стварылі навуковы цэнтар нэўратрансплянтацыі і аднаўляльнай хірургіі. Быў намесьнікам старшыні Навуковага таварыства нэўролягаў Беларусі. Загадваў працай клінік нэўралёгіі і нэўрахірургіі ў 9-й гарадзкой клінічнай лякарні Менску.
Ушанаваньне
рэдагавацьУ Наваградку імем Фёдара Аляшкевіча назвалі вуліцу. У Шчорсах на будынку школы, якую ён скончыў, усталявалі памятную дошку.
Крыніцы
рэдагаваць- ^ Зьвязда (белар.) — Выдавецкі дом «Звязда», 2014. — вып. 82 (27692). — С. 8. — ISSN 1990-763X
- ^ Даты, падзеі, людзі // Зьвязда : газэта. — 6 траўня 2014. — № 82 27692). — С. 8. — ISSN 1990-763x.
- ^ а б в г Аляшкевіч Фёдар Васільевіч // Нацыянальная акадэмія навук Беларусі, 2023 г. Праверана 10 сьнежня 2023 г.
- ^ а б Аляшкевіч Фёдар Васільевіч // Наваградзкі раённы цэнтар культуры і народнай творчасьці, 2 лютага 2019 г. Праверана 10 сьнежня 2023 г.
 |
Гэта — накід артыкула пра асобу з Беларусі. Вы можаце дапамагчы Вікіпэдыі, пашырыўшы яго. |