Вікіпэдыя

Сямён Палазовіч

(XVI ст.) намесьнік рэчыцкі

Сямён Палазовіч[a] (Полаз) — кіеўскі ключнік, чаркаскі намесьнік, оўруцкі намесьнік, рэчыцкі дзяржаўца. Вядомы арганізацыяй казацкіх загонаў і пераможнымі выправамі супраць крымскіх татараў. Акрамя таго, выдатна ўпраўляўся з арганізацыяй абароны Оўруцкага і Рэчыцкага замкаў і іх валасьцей.

Сямён Палазовіч
кіеўскі ключнік, чаркаскі, оўруцкі намесьнік, рэчыцкі дзяржаўца
Асабістыя зьвесткі
Памёр перад 1532 годам
Род Полазы (Палазовічы)
Бацькі Хведар Іванавіч Полаз
Дзеці дачка Фенна

Аб паходжаньні Полазаў

рэдагаваць

Карані роду выводзяцца дасьледчыкамі з розных мясьцінаў. Сучасны гісторык Н. Якавенка мяркуе, што Полазы, як і Служкі, паходзілі з рэгіёну будучага Амсьціслаўскага ваяводзтва, маючы на ўвазе, што толькі пазьней яны зьявіліся на Кіеўшчыне, Брацлаўшчыне[3] і інш. М. Любаўскі адшукаў згадку пра нейкага пана Аляксандра Полазава яшчэ ў дамове з Тэўтонскім ордэнам 1432 году, а надалей канстатаваў, што паны Палазовічы належалі да арыстакратыі Кіеўскай зямлі[4]. К. Нясецкі падаў зьвесткі пра Івана Полаза, у якога былі сыны Філон і Хведар. Жылі тыя Полазы на тэрыторыі пазьнейшага Пінскага павету. Сын Філона Пётар у часы караля Ўладыслава Варнэньчыка трапіў у маскоўскую няволю[5]. Сынамі Хведара[b] былі Івашка, Сянько (Сенька) і Шчасны[7].

Кароткі жыцьцяпіс урадніка і вайскоўца

рэдагаваць

Магчыма, найраней С. Палазовіч згаданы 17 сакавіка 1488 году, калі кароль Казімер паехаў зь Вільні «до Ляховъ». Тады ў рэестры пісара Федзька было сказана, што Сеньку Палазовічу прызначалася «6 копъ с корчомъ в Лиде, а 6 з мыта въ Путивли. Брату его Рацу 4 копы с корчомъ в Лиде жъ, а 6 копъ з мыта путивльского.»[8].

У 1490-я гады Сямён Палазовіч займаў пасаду кіеўскага ключніка[c], што можа сьведчыць пра яго ўжо немалады ўзрост. 26-м кастрычніка 1493 году датаваны вялікакняскі ліст-прывілей[9]:

Самъ Александръ Божю милостю великии княз литовскии… Билъ нам чоломъ ключникъ киевскии Сенько Полозович и просил у нас именя в Киевъскомъ повете въ Завъшкои волости на имя Хабное и людеи 10 потугов… А дали есмо тое имене вечно ему и его жоне, и их детемъ, и его ближнимъ, и потом будучымъ, и щадкомъ их…
 
Польскамоўная анатацыя «прывілею рускага» 1504 г. пану Сямёну Палазовічу на Хвойнікі і Астраглядавічы. Вопіс 1798 г.

Надалей С. Палазовіч зьбіраў усё кіеўскае мыта разам з двума мясцовымі мытнікамі. У 1502—1503 гг. ён вядомы як чаркаскі намесьнік альбо, прынамсі, выконваў яго абавязкі. Тады ўрадніку давялося разьвязваць справу абрабаваньня казакамі купцоў хана Мэнглі I Гірэя. Апошні патрабаваў вярнуць усё і пакараць вінаватых. С. Палазовіч, зрабіўшы ператрус у чаркаскіх казакоў кіеўскага ваяводы князя Зьмітра Пуцяты[d], знойдзеныя татарскія рэчы перапісаў[e]; тое, што было ў памерлага казака Міценкі і яго бурсьніка Каленіка за адсутнасьцю спадкаемцаў, згодна з законам, прыняў на сябе, як намесьніка, 24 локці сукна раздаў слугам «на аднарадкі», а каштоўныя каменьні перадаў асабіста каралю[12].

3-га чэрвеня 1504 году прывілеем караля Аляксандра з Брагінскай воласьці былі вылучаныя Астраглядавічы і Хвойнікі з усімі прылегласьцямі ды падараваныя на вечныя часы за вайсковыя заслугі пану Сямёну Хведаравічу Палазовічу[13].

У 1508 годзе слаўны русінскі ваяка Полаз («Polusz miles Ruthenus insignis»[14]), альбо Полаз Русак, слаўны казак, як пасьлядоўна назвалі С. Палазовіча польскія гісторыкі Ёст Людвік Дэцый і Марцін Бельскі, разьбіў татарскі чамбул і адабраў łupy[15]. Прывілеем ад 10 красавіка 1508 году кароль Жыгімонт Стары падараваў пану Сенку Палазовічу Гастамляны (Гастомль) ў Кіеўскім, Ставок у Жытомірскім, Глядкавічы ў Оўруцкім паветах, «и тежъ и тот двор кн(я)зя Василя Дашковича в замку Вруцъкомъ зъ местцомъ ему есмо дали у отчину со всими людьми и челядью неволною тых именеи, и со всими земълями пашными и бортными, и сеножатьми, и зъ бобровы[ми] гоны, и со всимъ с тым, как княз Василеи Дашкович и тые зърядцы кн(я)зи Глинские держали».

 
Пячатка оўруцкага намесьніка Сенка Палазовіча. 1513 г.[16]

У прывілеі, датаваным 26-м лютага 1509 году, Сямёну Палазовічу, намесьніку оўруцкаму, былі пацьверджаны вышэйназваныя маёнткі, а таксама падараваныя яшчэ каралём Аляксандрам (†1506) «две земли пустовъскии на Прыпяти у Белосороцкои волостъце Киевсъкого повету на имя Пилиповъщыну а Кузнецовъщыну». Тады ж верны слуга атрымаў «имене зрадъци… Василя Николског(о) на имя Кочин, то есть Деречынъ съ слугами и людми путными и со всими людми данъными и тягълыми, и с прыселки». 27 лістапада 1510 году кароль Жыгімонт аддаў намесьніку Сенку Палазовічу «замок… Вручии з местомъ и съ людми, и съ тивунствомъ вруцкимъ держати со въсимъ… до его живота», ды яшчэ[17]:

А што се тычет коръчомъ вруцъких… Ино мы тыи коръчмы вземъши зъ ихъ[f] рукъ прилучили есмо тежъ к наместънитству Вруцъкому и дали есмо их пану Сеньку… А онъ нам подъвязалъ ся с тых коръчомъ сторожу в поли отъ поганства татаръ завъжды держати и тежъ пушъкара на замъку н(а)шомъ Вруцъком своимъ накладомъ ховати.

Ужо ўлетку наступнага 1511 году ў ваколіцах Оўруча тутэйшы намесьнік С. Палазовіч добра пабіў татарскіх наезьнікаў («…Palossz circa Owrucze nonnihil eorum Tartarorum profligavit…»)[18]. Недзе перад 1514 годам Оўруцкі замак згарэў. Але ў 1519 годзе замкавыя ўмацаваньні ўжо былі ў добрым стане і ў самым месьце налічвалася ня менш за 500 будынкаў. Заслуга ў тым найперш, як слушна заўважыў Б. Чэркас, на рахунку «слаўнага казака» Полаза[19].

 
Ліст караля Жыгімонта Старога і ідэя стварэньня прыкардоннай службы ў 1524 г.

На пачатку 1520-х гадоў Сямён Палазовіч на ўласны кошт адбудаваў і засяліў места Рэчыцу. Калі ён займеў пасаду рэчыцкага дзяржаўцы альбо, як раней тых службоўцаў называлі, намесьніка дакладна сказаць цяжка, але, прынамсі, у 1523 г. ужо ім быў[20].

Пазьней пан С. Палазовіч займаўся стварэньнем казацкіх адзьдзелаў разам з карастышаўскім панам Крыштафам Кмітаю для барацьбы супраць татарскіх наездаў. У 1524 годзе яны, быўшы зь невялікімі сіламі, каля выспы Тавань блякавалі пераправы перакопскіх татараў, якія вярталіся з сваёй выправы на Галічыну. Баі трывалі цягам тыдню, пасьля чаго казакі на чале з Палазовічам і Кмітаю адступілі. З уражаньня ад гэткага посьпеху, на паседжаньні Рады Вялікага Княства Літоўскага разглядалася пытаньне аб прыцягненьні казакоў да прыкардоннай службы за кошт дзяржаўнага скарбу. Выказаў сваё ўяўленьне аб ідэі ў адмысловым лісьце да Паноў-Рады ад 24 сьнежня 1524 г. і кароль Жыгімонт[21]:

А так и ото жедамы вашое милости, рад наших, рачте о том радити и мыслити. И виделося бы вашое милости там по Днепру козаков имети на пришлое лето для осторожности и обороны панством нашим и ваша милость рачте обрати з дворян наших которого годного и доброго человека и казали бы ему скоро по Велицедни до Києва ехати и козаков збирати, и казали бы ваша милость к тому часу сукон и пенязей на них колко сот коп послати, а тыи козаки по Днепру на перевозах разложити.

У лісьце ад 30 траўня 1529 году кароль Жыгімонт Стары засьведчыў, што дзяржаўца Сямён Палазовіч[22]

в той волости нашой Речыцкой своими немалыми наклады чынил и великою пильностью и нелитованьем горла своего, на пустом месте на нас, господаря, замок збудовал и оборонами всякими за свои властныи пенязи тот замок наш вспомог, и который люди, подданные наши тамошнии, для великого нагобанья от неприятелей наших Москвич и Татар и Турков розышлись были розно прочь, он тых подданных наших собрал и место под тым замком осадил.

Таму ўсе прыбыткі з Рэчыцкай мытні, корчмаў мядовых, піўных і вінных накіроўваліся манархам на рамонт і будаўніцтва замка, а мяшчане і валасьцяне мусілі даваць на замак па 6 старожаў, падвозіць дровы і

будованье замковые и хоромы в замку и перед замком, коли потреба вкажеть, мають они то вси все будовати без вымовы с росказаньем державцовым.

Тады ж кароль Жыгімонт выдаў С. Палазовічу пэрсанальную «уставу на всякие пожытки и повинности з державы Речицкое до его живота». Згодна зь ёй, пан Полаз меў выключнае права на кіраўніцтва адміністрацыяй, гаспадаркай, абаронай Рэчыцы і рэгіёну, права суда над жыхарамі[23]. Ці не апошняя згадка пра «слаўнага казака» сустракаецца ў скарзе маскоўскага намесьніка ў Гомелі: «Семенъ Полозовъ з Речыцы въ его волости и села гомеискии многих людеи прыславшы, воиною по самыи город Гомевъ повоювали и людеи его велелъ поимавъши къ собе прывести, а жывоты ихъ пограбил, и к прысязе прывели»[24].

Прывілеем ад 20 лютага 1532 году кароль Жыгімонт Стары «замок… Речицу, который держалъ небожчик пан Семенъ Полозовичъ» з воласьцю, з усімі прыбыткамі і абавязкамі аддаў князю Аляксандру Міхайлавічу Вішнявецкаму «до его живота». У якім стане пакінуў С. Палазовіч замак і воласьць новаму дзяржаўцу сьведчаць умовы іх трыманьня для князя А. Вішнявецкага. Апошні мусіў[25]:

… в кождый годъ с тое волости до скарбу нашого намъ давати по двести копъ грошей литовское монеты; а ктому маетъ онъ на томъ замку нашомъ уставичне своим накладомъ пушкара доброго пры собе ховати и порохи и салетры мети и на одинъ годъ маеть серпентынъ[g] на тотъ замок нашъ положыти, а на другой годъ две ручницы а гаковницу. А тыи брони маеть он кождого року год через годъ переменяючи на тотъ замокъ наш покладати и в доброй опатрености то все ховати…

Напэўна, прыбыткі з той дзяржавы былі значна большыя.

Маёнткі

рэдагаваць

Дакумэнты нашчадкаў пана Сямёна Палазовіча даюць больш поўнае ўяўленьне пра добры, якімі ён валодаў пры жыцьці. Напрыклад, каралеўскі ліст ад 3 сакавіка 1532 году да нябожчыкавага зяця князя Дзьмітрыя Раманавіча Відэніцкага (Любецкага)[26]:

Лист писаныи князю Дмитру Романовичу Виденицкому до пана воеводы киевского абы именя розные по Семену Полозовичу зосталые ему яко зятю его поступилъ

Жикгимонт Божю милостю корол_Воеводе киевъскому, державцы свислоцкому пану Андрею Якубовичу Немировича_Жаловалъ нам дворянинъ нашъ княз Дмитреи Романовичъ Виденецкии о томъ, што жъ которые именя мелъ державца речицкии тесть его, небожчикъ панъ Семенъ Полозовичъ наимя Ухобное, Углядковичи, Белыи Берегъ, Виточов, Мартиновичи, Хвоиники, Остроглядовичи, Новоселки а двор с пустовщинами у замку Киеве и на месте, и во Вручомъ. И тые деи онъ вси именя свои держалъ за даниною и листы отца нашого Казимера, короля, и брата нашого Александра, королеи ихъ милости и нашими, то пакъ деи твоя милост по животе его тыи вси именя къ своимъ рукамъ побралъ безвинне и ему, зятю его, поступити ихъ не хочешъ. А онъ як отца нашого Казимера, короля, такъ тежъ и брата нашого Александра, короля его милости, и наши листы твердости на вси тые именя в себе маеть и очъкольве бы онъ и тых твердостеи на то в себе не малъ, а одинакъ же бы не малъ без воли нашои тых именеи к своимъ рукамъ брати. Для чого жъ мы послали дворянина нашого Ивана Васильевича Выштравъку и приказуемъ тобе, ажо бы еси тых именеи со всимъ с тымъ князю Дмитру поступилъ, съ чим будешъ побралъ перед тымъ дворяниномъ нашимъ конечъно, пакъ ли же бы еси не дбаючи о тое росказанье нашое, тыхъ всихъ именеи ему ся поступити не хотелъ. Мы казали тому жъ дворянину нашому во вси тыи именя князя Дмитра моцъно увязати. А кгды дасть Богъ у паньстве нашом, великом князстве литовъскомъ, будемъ, окажемъ к сему на тые именя листы твердости перед собою положити, онъ ихъ мает тогды перед нами положити…

​П(и)сан у Кракове под лет(а) Бож(е)(г)(о) нарож(е)(н)(я) 1000 пят|сот 32 м(е)с(я)ца марта 3 ден, инъдикт 5

Ці яшчэ дароўная грамата[h] ўнучкі С. Полаза Фенны свайму другому мужу пану Шчаснаму Харлінскаму, пісаная 6 сьнежня 1568 году[27]:

Я, Фенна Дмитровна Любецкая, жона пана Щасного Харлинского, дворенина и струкциса[i] господара короля его милости, вызнаваю и явно чиню сим моим листомъ всим посполите и кожному з особна, кому того чтучи слышати нинешним и напотом будучимъ: што перво сего матка моя небожчица кнегиня Дмитровая Романовича Любецкая кнегиня Фенна Семеновна Полозовна небожчику брату моему а сыну своему князю Богушу Дмитровичу Любецкому зостала винна певную суму пенезеи две тысечи копъ грошеи личбы литовское, которую взявши до рукъ своих, на потребы свое властные обернула и в тои суме двохъ тисечах копахъ грошеи заставила сыну своему а брату моему именя свое отчизные, дедизные, материстые у повете Киевскомъ лежачие, тоестъ… Хоиники, Остроглядовичи, Новоселки, Глядковичи, Хвостницу, Ставокъ, Сосновую, половицу Лопатина, Загайцы, Гостомлъ, Вытечов, Бышов, Бугаювъ[28], землю Злобицкую, три дворища в месте Киевскомъ а дворище, на которомъ былъ двор небожчика деда моего пана Семена Полоза, которые именя и дворища вышеи мененые въ тои суме его милости малжонкови моему заделати и нагородити а на часы пришлыи и потомныи его милост охотнеишимъ и прихилнеишимъ уделати, именя мои вышеи мененыи замок и место Хабную, зо въсими селы ку оному замку прислухаючими, што матка моя отцу моему за третюю част всее отчизны своее на вечностъ записала, со всемъ як ся в собе мает, а бояры, з людми отчизными, прихожими, данными, и куничъными, и с тяглыми, з данью медовою и грошовою, з боры, лесы, сеножатми, ставы, з мълыны, и зъ их вымелъками, з реками, и з речками, з бобровыми гоны, з ловы звериными, з пташъими, и зъ гнезды соколими и со всимъ, як ся тые именя сами в собе мают и якъ их небожчица матка моя небожчику отцу моему записала, малжонку своему пану Щасному Харлинскому даю, дарую на вечност записую, отдаляючи от всехъ близких кровных и повиноватыхъ моихъ; мает и волен будет его милость пан Щасныи Харлинскии малжонок мои тые именя у верху мененые, у моцы и владности своеи маючи, со всими пожитками на собе вечне держати и их уживати и там ку пожитку своему росширити, прибавити и кому хотячи продати, даровати, заменити, на вечност записати и так якося его милости налепе видати… а я сама, так теж близкии, кровныи и повиноватыи мои того его милости боронити и ничим уступовати не маем вечными часы…_Писан в Луцку, лета Божего нароженя тисеча пятсот шестдесят осмого, месеца декабра, шостого дня

Заўвагі

рэдагаваць
 
Пан Хвядос Палазовіч у акце 1512 г.
  1. ^ Менавіта так. Хоць і Полаз, але — Палазовіч, ня Полазавіч, як пададзена ў артыкуле «Рэчыцкія гарадзкія ўмацаваньні» энцыкляпэдыі «Вялікае Княства Літоўскае»[1], артыкулах Н. Сьліж[2]. Сярод беларускіх прозьвішчаў з суфіксамі -овіч/-евіч ці сустракаюцца тыя, што маюць націск на першым складзе?..
  2. ^ Пан Хвядос Палазовіч ці не ў астатні раз згаданы ў абмежаваньні Брагінскай воласьці 7 сакавіка 1512 г. для князя Міхаіла Васілевіча Збараскага, калі супрацівіўся таму, як яно праводзілася. І наўрад ці стары пан зьяўляўся камісарам князя Збараскага. Усё проста: угодзьдзі Астраглядавіцкага ключа яго сына Сямёна сталіся (былі і да абмежаваньня) гэткім анклявам у атачэньні брагінскіх сёлаў[6]. Імаверна, таму пры князях Шуйскіх аддаленыя ад брагінскіх угодзьдзяў Хвойнікі і перанялі ў Астраглядавічаў статус цэнтральнага двара ўсяго маёнтку.
  3. ^ Г. зн. зьбіраў і захоўваў мядовую даніну Кіеўскага ваводзтва.
  4. ^ Пра тое гл. у М. Грушэўскага[10].
  5. ^ Гл. вопіс[11].
  6. ^ Оўруцкіх баяраў і мяшчанаў, якія, трымаючы корчмы зь немалымі прыбыткамі, ня здолелі стварыць «полное жадное сторожи отъ поганъства».
  7. ^ Тып гарматы.
  8. ^ Арыгінал граматы 1568 г. Фенны Любецкай на пэргаміне захоўваецца ў калекцыі Нацыянальнага гістарычнага музэя Беларусі; перададзены на захаваньне ў 1962 г. віленскім мастаком Пётрам Сергіевічам.
  9. ^ Стольніка, шляхціча, які прыслугоўваў каралю за сталом; называўся таксама – trukczaszy.

Крыніцы

рэдагаваць
  1. ^ Вялікае княства Літоўскае: Энцыклапедыя. У 3 т. / рэд. Г. П. Пашкоў і інш. — Мінск: БЭ, 2007. Т. 2: Кадэцкі корпус — Яцкевіч. С. 534
  2. ^ Сліж Н. Рэчыцкі намеснік Сенька Полазавіч. // Проблемы славяноведения. — Брянск, 2012. № 14. С. 24—32; Наталля Сліж. Сям’я Івана Гарнастая, пад­скарбія ВКЛ. // Białoruskie Zeszyty Historyczne, Беларускі гістарычны зборнік. — Białystok, 2012. 38. С. 8
  3. ^ Наталя Яковенко. Українська шляхта з кінця XIV до середини XVII століття. Волинь і Центральна Україна / Вид. 2-ге, переглянуте і виправлене. — Київ: Критика, 2008. С. 164, 168, 199, 267
  4. ^ Любавский М. К. Литовско-русский Сейм. Опыт по истории учреждения в связи с внутренним строем и внешней жизнью государства. — Москва, 1900. С. 68, 155—156
  5. ^ Kasper Niesiecki. Korona polska przy złotej wolności starożytnymi wszystkich katedr, prowincji i rycerstwa klejnotami… ozdobiona, potomnym zaś wiekom na zaszczyt i nieśmiertelną sławę pamiętnych w tej ojczyźnie synów podana… — Lwów, 1740. S. 644
  6. ^ НГАБ у Менску. Ф. 1728. Воп. 1. А. з. 19. А. 1049–1050адв.
  7. ^ Poczet rodów w Wielkiém Księstwie Litewskiém w XV i XVI wieku / Ułożył i wyd. Adam Boniecki. — Warszawa, 1887. S. 251—252
  8. ^ Lietuvos Metrika. Kn. 4 (1479—1491): Užrašymų knyga 4 / parengė Lina Anužytė. — Vilnius, 2004. P. 55, 61
  9. ^ Lietuvos Metrika. Kniga Nr. 3 (1440—1498). — Vilnius, 1998. № 27
  10. ^ Грушевський М. Історія України-Руси. Т. VII. Козацькі часи . — Р. 1625. — Нью-Йорк: Видавниче товариство «Книгоснілка», 1956. С. 84—86
  11. ^ Архив Юго-Западной России (далей: Архив ЮЗР). Ч. 3. Т. 1. Акты о казаках (1500—1648 гг.). — Киев, 1863. С. 1—2
  12. ^ Черкас Б. Прикордонний намісник Семен Полозович. // Український історичний збірник: наук. пр. асп. та молодих вчених. — Київ, 2004. Вип. 7. С. 95—96
  13. ^ Аrchiwum Główne Akt Dawnych. Аrchiwum Рrozorów і Jelskich. Sygn. 1. S. 3, 200. Sygn. 2. S. 78
  14. ^ Decjusz, Jost Ludwik. Contenta: De vetustatibus Polonorum liber I; De Iagellonum familia liber II; De Sigismundi regis temporibus liber III. — 1521. F. LXVII
  15. ^ Kronika Marcina Bielskiego. T. II (Księga IV, V). /Wydanie Józefa Turowskiego. — Sanok, 1856. S. 950
  16. ^ Алфьоров О., Однороженко О. Українські особові печатки XV—XVII ст. за матеріалами київських архівосховищ. — Харків, 2008. С. 123
  17. ^ Lietuvos Metrika. Knyga Nr. 8 (1499—1514). — Vilnius, 1995. №. 307, 424, 543
  18. ^ Acta Tomiciana: epistole, legationes, responsa, actiones, res geste Sigismundi I Regis Poloniae. Academia Scientiarum Polona Institutum Historiae. T. I. Continet A. D. MDVII-MDXI. — Poznań, 1852. CCCIII = P. 229
  19. ^ Черкас Б. Прикордонний намісник Семен Полозович. — С. 99—100
  20. ^ Черкас Б. Прикордонний намісник Семен Полозович. — С. 100
  21. ^ Документы Московского Архива Министерства Юстиции. Т. 1. — Москва, 1897. С. 523; Каманин И. К вопросу о козачестве до Богдана Хмельницкого / И. Каманин. — Киев: Тип. Г. Т. Корчак-Новицкаго, 1894. С. 25
  22. ^ М. А. Ткачоў. Рэчыца. // Археалогія і нумізматыка Беларусі. Энцыклапедыя / Рэд.: В. В. Гетаў і інш. — Мінск: БЭ, 1993. С. 553—554
  23. ^ Речица. Дорогой столетий в будущее. — Речица: Редакция газеты «Дняпровец», 2013. С. 22—24
  24. ^ Черкас Б. Прикордонний намісник Семен Полозович. — С. 103
  25. ^ Архив ЮЗР. Ч. 8. Т. 5. Акты об украинской администрации XVI—XVII вв. — Киев, 1907. С. 5—6
  26. ^ Андрій Блануца. Земельні надання Сигізмунда І Старого на Українські землі Великого Князівства Литовського. // Україна в Центрально-Східній Европі. 2008. № 8. С. 69—70
  27. ^ Архив ЮЗР. Ч. VIII. Т. VI. Акты о землевладении в Юго-Западной России XVI—XVIII вв. — Киев, 1911. № LXXVI
  28. ^ Buhajówka (1) Wielka, wieś nad rzeką Buhajówką // Słownik geograficzny Królestwa Polskiego і innych krajów słowiańskich. — Warszawa: Druk «Wieku», 1900. Т. XV, cz. 1. S. 267

Літаратура

рэдагаваць


Атрымана з «https://be-tarask.wikipedia.org/w/index.php?title=Сямён_Палазовіч&oldid=2497325»