Судзімонт (? — 1394) — літоўскі князь.

Судзімонт
Асабістыя зьвесткі
Памёр 1394(1394)

Імя рэдагаваць

Асноўны артыкул: Судзімонт (імя)

Імя Судзімонт зьмяшчае той жа фармант (-монт-), што і Жыгімонт — літоўская (беларуская) форма старажытнага пашыранага германскага (гоцкага) імя Sigimunt, якое трапіла ў хрысьціянскі іменаслоў[1].

Паводле менскага дасьледніка Алёхны Дайліды, які разьвівае германскую (перадусім усходнегерманскую) этымалёгію імёнаў літоўскіх князёў і баяраў, імя Судзімонт складаецца з фармантаў -суд-, які паходзіць ад гоцкага sauþa 'вобраз', і -монт- (-мунт-, -мунд-), які паходзіць ад гоцкага munds 'моц розуму, імкненьне', mundrs 'гарлівы, палкі'. Такім парадкам, імя Судзімонт азначае «вобраз гарлівасьці»[2].

Варыянты імя князя ў гістарычных крыніцах: Sudemund von Wesisken (30 студзеня 1384 году[3])[4], Sudemont de Wesisken (20 красавіка 1393 году)[5]; Sudemunt[6], Sedemunt[7] (Хроніка Віганда).

Біяграфія рэдагаваць

Быў сваяком вялікага князя літоўскага Вітаўта (магчыма, братам яго жонкі Ганны).

У 1382—1384 гадох быў на баку Вітаўта ў час яго змаганьня зь Ягайлам. Адзначыўся як сьведка на акце Вітаўта да 30 студзеня 1384 году, якім той прызнаў сябе леньнікам Тэўтонскага ордэну і перадаў крыжакам Жамойць і Коўна. Увесну 1384 году браў удзел у выправе Вітаўта на Вялікае Княства Літоўскае, быў у складзе аддзелу комтура Рагнеты. У ліпені 1384 году спадарожнічаў Вітаўту, калі ён перайшоў на бок вялікага князя Ягайлы. У канцы 1389 году заставаўся прыхільнікам Ягайлы і паведаміў князю Карыбуту, які ахоўваў Вільню, пра пляны Вітаўта захапіць места, што дазволіла прадухіліць захоп. У час нападу крыжакоў зь Вітаўтам на ВКЛ у 1394 годзе браў удзел у абароне княства. У жніўні 1394 году каля Папарцяў трапіў палон да крыжакоў, якія павесілі яго за ногі як здрадцу.

Паводле легенды на пячаці (SUDEMONT DE WESISKEN), валодаў Вяйшышкамі (магчыма Эйшышкамі[8]), лякалізацыя якіх няпэўная[9].

Крыніцы рэдагаваць

  1. ^ Дайліда А. Пачаткі Вялікага княства Літоўскага: ад стварэння да Крэўскай уніі / Рэц. С. Тарасаў. — Менск, 2019. С. 14.
  2. ^ Дайліда А. Пачаткі Вялікага княства Літоўскага: ад стварэння да Крэўскай уніі / Рэц. С. Тарасаў. — Менск, 2019. С. 18, 25.
  3. ^ Договор между Витовтом и Тевтонским орденом о передаче Жемайтии, Селонии и Судовии (1384), Fontes historiae Magni Ducatus Lithuaniae
  4. ^ Codex epistolaris Vitoldi. — Cracoviae, 1882. P. 4.
  5. ^ Codex epistolaris Vitoldi. — Cracoviae, 1882. P. 32.
  6. ^ Scriptores rerum Prussicarum. Bd. 2. — Leipzig, 1863. S. 626, 640—641.
  7. ^ Scriptores rerum Prussicarum. Bd. 2. — Leipzig, 1863. S. 657.
  8. ^ Пятраўскас Р. Літоўская знаць у канцы XIV—XV ст.. — 2-е выд. — Смаленск, 2014. С. 88.
  9. ^ Валеры Пазднякоў, Судзімонт, Электронная энцыкляпэдыя «Вялікае Княства Літоўскае»

Літаратура рэдагаваць

Вонкавыя спасылкі рэдагаваць