Журналіст

Журналі́ст — асоба, якая зьбірае, рэдагуе і стварае інфармацыйныя паведамленьні і матэрыялы для сродка масавай інфармацыі паводле дамовы.

Журналісты

Яму могуць дапамагаць тэлеапэратар альбо фатограф, якіх таксама лічаць журналістамі. Выступае пасярэднікам паміж грамадзкімі інстытутамі і грамадзтвам, ажыцьцяўляе сувязь паміж імі празь інфармацыйны канал (тэлебачаньне, радыё, інтэрнэт, друкаваныя СМІ).

Віды

Журналістаў падзяляюць па відах: рэпартэры, аглядальнікі, камэнтатары, вядоўцы праграм і іншыя.

Абавязкі

Паводле 34-га артыкула Закону Беларусі «Аб сродках масавай інфармацыі» 2008 году, «журналіст СМІ абавязаны:

1. паважаць правы, свабоды і законныя зацікаўленасьці фізычных асобаў, правы і законныя зацікаўленасьці юрыдычных асобаў;
2. правяраць пэўнасьць атрыманых ім зьвестак;
3. падаваць для распаўсюду дакладную інфармацыю;
4. пазначаць на жаданьне асобаў, якія падаюць інфармацыю, іх аўтарства;
5. захоўваць канфідэнцыйнасьць інфармацыі і крыніцы яе атрыманьня»;
6. «атрымліваць згоду на распаўсюд у СМІ зьвестак пра асабістае жыцьцё фізычнай асобы ад яе самой або яе законнага прадстаўніка»;
7. «атрымліваць згоду фізычных асобаў на правядзеньне гука- і відэазапісу, кіна- і фотаздымкаў, за выняткам іх правядзеньня ў адчыненых для масавага наведваньня месцах і на масавых мерапрыемствах»;
8. «адмовіцца ад дадзенага яму заснавальнікам, галоўным рэдактарам СМІ заданьня, калі яно або яго выкананьне зьвязаныя з парушэньнем заканадаўства»;
9. «паказваць на патрабаваньне службовае пасьведчаньне».

Правы

Паводле 34-га артыкула Закону Беларусі «Аб сродках масавай інфармацыі» 2008 году, «журналіст СМІ мае права:

1. зьбіраць, запытваць і атрымліваць інфармацыю зь дзяржаўных органаў, ад палітычных партыяў, іншых грамадзкіх аб’яднаньняў, іншых юрыдычных асобаў, а таксама захоўваць і распаўсюджваць інфармацыю»;
2. прысутнічаць «у раёнах узброеных канфліктаў або надзвычайных сытуацыяў, на масавых мерапрыемствах, у месцах іншых важных для грамадзтва падзеяў і перадаваць адтуль інфармацыю;
3. выконваць пры наяўнасьці акрэдытацыі або паводле ўзгадненьня зь фізычнымі або юрыдычнымі асобамі ў дачыненьні гэтых асобаў запісы, у тым ліку з выкарыстаньнем сродкаў гукавізуальнай тэхнікі, кіна- і фотаздымкаў»;
4. «зьвяртацца да адмыслоўцаў пры праверцы фактаў і абставінаў у сувязі з інфармацыйнымі паведамленьнямі і матэрыяламі, якія паступілі;
5. выказваць сваё асабістае меркаваньне наконт інфармацыйных паведамленьняў і матэрыялаў, прызначаных для распаўсюду, за сваім подпісам;
6. распаўсюджваць падрыхтаваныя ім інфармацыйныя паведамленьні і матэрыялы за сваім подпісам, пад псэўданімам або бяз подпісу, абумоўліваць у выпадку патрэбы захаваньне таямніцы аўтарства».

Прафэсійная рызыка

Праца журналіста непрадказальная, нельга прадбачыць, што адбудзецца ў наступную хвіліну. Таксама вартая ўвагі высокая асабістая рызыка журналістаў па розных прычынах: войны, палітычныя фактары, крымінал і г. д. Топ-20 краін, небясьпечных для занятку журналістыкай:

• 1. Ірак: 127
• 2. Альжыр: 60
• 3. Расея: 47
• 4. Калюмбія: 40
• 5. Філіпіны: 32
• 6. Індыя: 22
• 7. Самалі: 22
• 8. Босьнія і Герцагавіна: 19
• 9. Турэччына: 19
• 10. Пакістан: 19
• 11. Аўганістан: 17
• 12. Руанда: 16
• 13. Сьера-Леонэ: 16
• 14. Таджыкістан: 16
• 15. Бразылія: 15
• 16. Шры-Ланка: 14
• 17. Мэксыка: 14
• 18. Банглядэш: 12
• 19. Ангола: 8
• 20. Югаславія: 8

Глядзіце таксама

• Дзелавы журналіст