Генрык Вэйсэнгоф
Генрык Вэйсэнгоф (па-польску: Henryk Bonawentura Kazimierz Weyssenhoff, па-летувіску: Henrikas Veisenhofas; 26 ліпеня 1859, Пакрэўна, Ковенскі павет — 23 ліпеня 1922, Варшава) — польскі, летувіскі й беларускі мастак, жывапісец.
Генрык Вэйсэнгоф | |
 | |
| Дата нараджэньня | 26 ліпеня 1859[1][2] |
|---|---|
| Месца нараджэньня |
|
| Дата сьмерці | 23 ліпеня 1922[3][4][5][…] (62 гады) |
| Месца сьмерці | |
| Месца пахаваньня | |
| Месца вучобы | |
| Занятак | маляр, genre painter, пейзажыст |
| Жанры | пэйзаж |
| Подпіс | .jpg)
|
Біяграфія
рэдагавацьНашчадак старажытнага шляхецкага роду нямецкага паходжаньня гербу Лебедзь, які пасяліўся ў XVІІ стагодзьдзі ў Лівоніі. Бацька Генрыка — Уладзіслаў Вэйсэнгоф, вядомы пісьменьнік, удзельнік паўстаньня 1863 года, быў сасланы ў Сыбір. Неўзабаве маці Генрыха, Юзэфа з Быкоўскіх, зь дзецьмі паехала ўсьлед за мужам у высылку. Дзяцінства Генрык Вэйсэнгоф правёў на Урале.
Першыя лекцыі выяўленчага мастацтва Вэйсэнгоф атрымаў у высыльнага жывапісца Люцыяна Крашэўскага (брата вядомага пісьменьніка Юзэфа Крашэўскага). У 1874 годзе бацька Вэйсэнгофа быў амніставаны, з забаронай на пражываньне ў родных месцах. Сям’я пасялілася ў Варшаве.
З 1874 году ён пачаў навучацца ў клясе маляваньня ў прафэсара жывапісу Войцеха Герсана[7]. На творчасьць маладога мастака зьвярнуў увагу жывапісец Генрык Семірадзкі, які дапамог Вэйсэнгофу паступіць у 1880 годзе ў Пецярбурскую імпэратарскую акадэмію мастацтваў. Да 1885 году вучыўся ў Пецярбурскай акадэміі[7]. У гэты час за кампазыцыю «Транспарт параненых» яму быў прысвоены сярэбраны мэдаль і званьне мастака. У 1889 годзе выехаў у Мюнхэн[7], дзе стажаваўся пад кіраўніцтвам Альфрэда Кавальскага-Веруша(pl).
У 1903—1904 гадах жыў у Парыжы, пасьля чаго пасяліўся ў фамільным маёнтку(be) бацькоў у вёсцы Русаковічы Ігуменскага павету (цяпер Пухавіцкі раён Менскай вобласьці Беларусі).
У час Першай сусьветнай вайны мастак вымушаны быў пераехаць у Варшаву, дзе й памёр у 1922 годзе.
Творчасьць
рэдагаваць
Творчасьць зьвязана з мастацкім жыцьцём Беларусі й Польшчы[7].
Аўтар рэалістычных пэйзажаў[7], якія характарызуюцца лірычным настроем. Ён таксама выступаў, як графік і скульптар.
Заўзяты паляўнічы, Генрых Вэйсэнгоф неаднаразова адлюстроўваў на сваіх палотнах лясных зьвяроў і птушак на ўлоньні дзікай прыроды. У сядзібе ў Русаковічах трымаў свойскіх медзьведзянят, якіх таксама адлюстроўваў у сваіх працах.
Ім была створана сэрыя ілюстрацый да твораў стрыечнага брата Юзэфа Вэйсэнгофа: зборніка вершаў «Эротыка» (1911) і раману «Собаль і панна(pl)» (1913).
Карціны Вэйсэнгофа карысталіся посьпехам у крытыкаў і гледачоў, неаднаразова былі адзначаны мэдалямі на выстаўках, у прыватнасьці, сярэбраным мэдалём на выстаўцы ў Парыжы ў 1900 годзе.
Генрык Вэйсэнгоф быў сябрам варшаўскага аб’яднаньня мастакоў «Pro Arte(pl)».
Зрабіў эскізы дыплёму сельскагаспадарчай і прамысловай выстаўкі ў Менску ў 1901 годзе.
Выстаўкі
рэдагавацьУдзельнік мастацкіх выстаў у Пецярбургу (1888, «Транспарт параненых», «Беларускія могілкі. Русаковічы»), Бэрліне (1891, «Могілкі»), Львове (1891, «Куток у Польным»), Парыжы (1901, «Сьнег»), Менску (1916, «Прадчуваньне», «Змаганьне», «Хмара», «Цішыня», «Беларускія паляўнічыя», «Паляўнічыя з сабакамі»).
Галерэя
рэдагаваць-
«Поле макаў», каля 1900 г. Нацыянальны музэй у Варшаве -
«Таямнічая песьня», каля 1920 г. Нацыянальны музэй у Варшаве -
«Шляхецкая сцэна. Гісторыя кінжала. Гісторыя ятагана», 1891. Нацыянальны музэй у Варшаве -
«Прадчуваньне», 1893 -
«Сьнег» альбо «Літоўскія ройсты пад сьнегам», «Стогі», 1894 -
«Лось на балоце», 1903 -
«Застылыя барвы», 1919 -
«Вадзяныя ліліі», 1903-1905 -
«Вясна», 1910-1911 -
«Зімовы пэйзаж». Нацыянальны музэй у Варшаве -
«Беларускія могілкі ў Русаковічах», 1889. Нацыянальны музэй у Познані -
«Літоўскі двор», каля 1908. На карціне паказана сядзіба ў Русаковічах і свойскія медзведзяняты Генрыка Вэйсэнгофа. Карціна страчана -
Ілюстрацыя да твору «Собаль і панна» Юзэфа Вэйсэнгофа -
Ілюстрацыя да твору «Собаль і панна» Юзэфа Вэйсэнгофа -
Ілюстрацыя да твору «Собаль і панна» Юзэфа Вэйсэнгофа -
Ілюстрацыя да твору «Собаль і панна», на ілюстрацыі Генрык Вэйсэнгоф і Юзэф Вэйсэнгоф
Літаратура
рэдагаваць- Aneta Pawłowska — Henryk Weyssenhoff (1859—1922). Zapomniany bard Białorusi, Wydawnictwo DiG, 2006
Крыніцы
рэдагаваць- ^ RKDartists (нід.)
- ^ Henri or Henryk Weyssenhoff // Benezit Dictionary of Artists (анг.) — OUP, 2006. — ISBN 978-0-19-977378-7
- ^ Henryk Weyssenhoff (анг.)
- ^ Henryk Weyssenhoff (фр.)
- ^ Henryk Weyssenhoff // RKDartists (нід.)
- ^ Sejm-Wielki.pl (пол.) — 2002.
- ^ а б в г д Вейссенгоф Генрих Владиславович // Биографический справочник. — Мн.: «Белорусская советская энциклопедия» имени Петруся Бровки, 1982. — Т. 5. — С. 108. — 737 с.