Міхал Валіцкі
Міхал Валіцкі (сапр. Міхал Міцкевіч; 1746, Наваградзкі павет — 1828, Вільня) — авантурыст, філянтроп Рэчы Паспалітай.
.jpg) Міхал Валіцкі. А. Рэгульскі, 1879 | |
 Герб «Лада» | |
| Асабістыя зьвесткі | |
|---|---|
| Нарадзіўся | 1746 Наваградзкі павет, Наваградзкае ваяводзтва, Вялікае Княства Літоўскае, Рэч Паспалітая |
| Памёр | 1828 Вільня, Расейская імпэрыя |
| Пахаваны | Бэрнардынскія могілкі |
| Род | Валіцкія |
| Дзейнасьць | шукальнік прыгодаў і філянтроп |
Будучы прафэсійным гульцом у карты, зарабіў вялізныя грошы, на якія купіў прозьвішча Валіцкі (права належаць да роду), а ў 1787 годзе — пасаду падстолія кароннага ў С. Солтыка. Апроч таго, набыў у Італіі тытул графа.
БіяграфіяРэдагаваць
.jpg)
Прадстаўнік дробнага шляхецкага роду Міцкевічаў. Навучаўся ў Менскім езуіцкім калегіюме, працягваў адукацыю ў Магілёве. Працаваў віцэ-рэгентам у судох Менску.
Праз схільнасьць да авантураў і прыгодаў пакінуў працу і пераехаў у Кракаў. Здабыў дасканаласьць у картах і гульні ў більярд. Падтрыманы апекай Францішка Сапегі, выехаў у Вену. Пазьней накіраваўся ў Парыж, дзе набыў грунтоўныя веды ў розных навуках, шмат увагі аддаваў самаадукацыі.
Дзеля далучэньня да двара караля Францыі Людовіка XVI набыў у Італіі графскі тытул. Неўзабаве з дапамогай сваёй каханкі княгіні Паліньяк стаў фаварытам каралевы Марыі Антуанэты.
Па вяртаньні ў Рэч Паспалітую атрымаў пацьверджаньне графскага тытулу ад караля і вялікага князя Станіслава Аўгуста Панятоўскага. Сьпярша жыў у Варшаве, пазьней пераехаеў у Пецярбург, дзе ладзіў шыкоўныя прыёмы.
У 1793 годзе набыў палац віцэ-адміністратара ў Горадні, пазьней перабраўся ў фальварак Азёры Гарадзенскага павету. Стварыў там узорную гаспадарку, заснаваў суконную і папяровую мануфактуры.
Падараваў значную частку сваёй калекцыі каштоўных камянёў Віленскаму ўнівэрсытэту. Фундаваў навучаньне ў ім сваякоў Міцкевічаў і Валіцкіх[1].
ПартрэтРэдагаваць
Паводле апошніх дасьледаваньняў, у Нацыянальным летувіскім музэі захоўваецца копія партрэта Міхала Валіцкага аўтарства Марціна Янушэвіча з арыгінальнага твору пэндзля Дж. Б. Грасі. Традыцыйна лічылася, што на гэтым партрэце выяўлены Яўхім Храптовіч[2].
КрыніцыРэдагаваць
- ^ Трусаў І. Валіцкі Міхал // ВКЛ. Энцыкл. Т. 1. — Менск, 2005. С. 382.
- ^ Хадыка А. Разгаданая тайна: партрэт Міхала Валіцкага, мэцэната і гульца // «Новы час», № 31 (76), 5—11 лістапада 2007.
ЛітаратураРэдагаваць
- Вялікае княства Літоўскае: Энцыклапедыя. У 3 т. / рэд. Г. П. Пашкоў і інш. Т. 1: Абаленскі — Кадэнцыя. — Менск: Беларуская Энцыклапедыя, 2005. — 684 с.: іл. ISBN 985-11-0314-4.
- Рублевская Л. Фантастический граф // «Советская Белоруссия» № 189 (23089), 8 кастрычніка 2008.