Эўропа (сэрыя марак)
Ма́ркі сэ́рыі «Эўро́па» (да 1992 року — «Эўропа — СЭПТ») — штогадовыя выпускі марак паштовымі адміністрацыямі эўрапейскіх краінаў, заснаваныя ў 1956 року. Кожная гадавая сэрыя прысьвечаная адзінай тэматыцы, зьвязанай з Эўропай: агульным караням, культуры, гісторыі і агульным мэтам эўрапейскіх дзяржаваў. Выпускі сэрыі «Эўропа» — адныя з найбольш папулярных і зьбіраных філятэлістамі марак.
Мінуўшчына
рэдагаваць1956—1993
рэдагавацьПершы выпуск марак «Эўропы» адбыўся 15 верасьня 1956 року. Паштовыя адміністрацыі шасьці дзяржаваў-заснавальніц Эўрапейскае супольнасьці вугалю і сталі (ЭСВГ) выдалі маркі з аднолькавымі малюнкамі: вежа, складзеная зь літараў «EUROPA», абкладзеная будаўнічымі рыштаваньнямі.
У 1959 року была створаная Эўрапейская канфэрэнцыя паштовых і тэлекамунікацыйных адміністрацыяў (CEPT), і з 1960 на марках сэрыі зьявілася абрэвіятура «CEPT». Да 1973 року выпускі ўсіх краінаў мелі адзіны дызайн (за выняткам 1957 року). Розныя краіны выпускалі маркі ўласнага дызайну з надпісам «EUROPA».
З 1974 замест адзінага дызайну была ўведзеная агульная тэматыка, на якую краіну распрацоўвалі ўласны дызайн выпускаў.
У 1970-х роках на хвалі посьпеху марак «Эўропы» да выданьняў далучыліся розныя малыя краіны ці залежныя эўрапейскія тэрыторыі (накшталт Нармандзкіх астравоў). Андора, якая не магла ўвайсьці ў PostEurop, паколькі ейная паштовая адміністрацыя належала адначасна Гішпаніі і Францыі, выдавала маркі «Эўропа» з 1966 (францускія) і 1972 (гішпанскія). Востраў Мэн і Гернсі, каронныя залежнасьці Вялікабрытаніі, выдалі ўласныя маркі ў 1976, з 1978 да іх далучылася Джэрзі. У 1980-х колькасьць краінаў-удзельніц выпускаў дасягнула 35. З 1960 уласныя выпускі рабіла Турэччына, з 1969 — Югаславія. Пасьля распаду сацыялістычнага блёку колькасьць удзельнікаў вырасла да 57 краінаў ў сярэдзіне 1990-х.
З 1993
рэдагавацьУ 1993 CEPT вырашыла сканцэнтравацца на тэлекамунікацыях, а выданьне марак пераняла асацыяцыя PostEurop. Лягатып CEPT быў зьменены новым — пахіленым у правы бок словам «EUROPA».
З мэтай рэклямы марак «Эўропы» ў 2002 PostEurop заснавала штогадовае галасаваньне за найлепшую марку сэрыі. З 2005 року маркі «Эўропа» сталі выдаваць неэўрапейскія дзяржавы, а ў самой Эўропе да выданьня далучыліся і не-чальцы PostEurop. Да 2006 року найлепшую марку году маглі абіраць толькі на пленарнай асамблеі «ПостЭўропы»; з 2007 галасаваньне даступнае ўсім ахвотным на ўэб-бачыне PostEurop.
У 2006 з нагоды 50-рочча запачаткаваньня сэрыі некаторыя краіны выдалі маркі, прысьвечаныя гэтай падзеі, хоць тэматыкай 2006 року была абраная «інтэграцыя ў бачаньні моладзі».
У 2011 уведзены новы лягатып марак «Эўропы» і прыз журы, які ўручаюць сем экспэртаў-філятэлістаў.
Выпускі
рэдагавацьАдзіны дызайн (па 1974)
рэдагавацьРок | Краіны | Тэма |
---|---|---|
1956 | Бэльгія, Заходняя Нямеччына, Італія, Люксэмбург, Нідэрлянды, Францыя | Вежа з 6 літараў, якія ўтвараюць слова «Europa». Распрацаваны французам Даніелем Ганзагі. |
1957 | Бэльгія, Заарлянд, Заходняя Нямеччына, Італія, Люксэмбург, Нідэрлянды, Францыя, Швайцарыя | Розныя дызайны на тэму «Мір і дабрабытак праз сельскую гаспадарку і прамысловасьць». |
1958 | Бэльгія, Заарлянд, Заходняя Нямеччына, Італія, Люксэмбург, Нідэрлянды, Турэччына, Францыя | Палёт голуба над першай літарай слова «Europe». Сымбалізуе супрацоўніцтва эўрапейскіх паштовых службаў як шлях да аб’яднанай Эўропы. Распрацаваны нідэрляндцам Андрэ ван дэр Восэнам. |
1959 | Аўстрыя, Бэльгія, Заходняя Нямеччына, Італія, Люксэмбург, Нідэрлянды, Францыя, Швайцарыя | Перакручаны ланцужок з 4 колцаў і 4 квадратаў. Распрацаваны немцам Вальтэрам Брудзі. |
1960 | Аўстрыя, Бэльгія, Вялікабрытанія, Гішпанія, Грэцыя, Данія, Заходняя Нямеччына, Ірляндыя, Ісьляндыя, Італія, Ліхтэнштайн, Люксэмбург, Нарвэгія, Нідэрлянды, Партугалія, Турэччына, Фінляндыя, Францыя, Швайцарыя, Швэцыя | Літара «O» ў слове «Europa» ў выглядзе кола рымскага паштовага дыліжансу з 19 сьпіцамі паводле колькасьці сябраў CEPT. Распрацаваны фінскім мастаком Пэнці Рахікайнэнам. |
1961 | Бэльгія, Вялікабрытанія, Гішпанія, Грэцыя, Заходняя Нямеччына, Ісьляндыя, Італія, Ліхтэнштайн, Люксэмбург, Кіпр, Нідэрлянды, Партугалія, Сан Марына, Турэччына, Францыя, Швайцарыя | Стылізаваны голуб з 19 асобных галубоў паводле колькасьці сябраў CEPT. Распрацаваны нідэрляндзкім мастаком Тэа Курпэршукам. |
1962 | Бэльгія, Гішпанія, Грэцыя, Заходняя Нямеччына, Ірляндыя, Ісьляндыя, Італія, Кіпр, Ліхтэнштайн, Люксэмбург, Манака, Нарвэгія, Нідэрлянды, Партугалія, Сан Марына, Турэччына, Францыя, Швайцарыя | Стылізаванае дрэва з 19 лістамі паводле колькасьці сябраў CEPT. Распрацаваны люксэмбуржцам Лексам Вэйерам. |
1963 | Бэльгія, Гішпанія, Грэцыя, Заходняя Нямеччына, Ірляндыя, Ісьляндыя, Італія, Кіпр, Ліхтэнштайн, Люксэмбург, Манака, Нарвэгія, Нідэрлянды, Партугалія, Сан Марына, Турэччына, Фінляндыя, Францыя, Швайцарыя | Стылізаваны крыжовы дызайн, складзены з 4 стылізаваных прастакутнікаў з упісанымі ўнутры літарамі CEPT. Распрацаваны нарвэжцам Арнэ Гольмам. |
1964 | Аўстрыя, Бэльгія, Гішпанія, Грэцыя, Заходняя Нямеччына, Ірляндыя, Ісьляндыя, Італія, Кіпр, Ліхтэнштайн, Люксэмбург, Манака, Нарвэгія, Нідэрлянды, Партугалія, Сан Марына, Турэччына, Францыя, Швайцарыя | Кветка з 22 пялёсткамі паводле колькасьці сябраў CEPT. Распрацаваны французам Жоржам Бэтэмпам. |
1965 | Бэльгія, Гішпанія, Грэцыя, Заходняя Нямеччына, Ірляндыя, Ісьляндыя, Італія, Кіпр, Ліхтэнштайн, Люксэмбург, Манака, Нарвэгія, Нідэрлянды, Партугалія, Сан Марына, Турэччына, Фінляндыя, Францыя, Швайцарыя | Тры парасткі дрэва, якія сымбалізуюць пошту, тэлеграф і тэлефон. Распрацаваны ісьляндцам Хёрдурам Карлсанам. |
1966 | Андора фр., Бэльгія, Гішпанія, Грэцыя, Заходняя Нямеччына, Ірляндыя, Ісьляндыя, Італія, Кіпр, Ліхтэнштайн, Люксэмбург, Манака, Нарвэгія, Нідэрлянды, Партугалія, Сан Марына, Турэччына, Францыя, Швайцарыя | Сымбалічны карабель, які ўвасабляе спакойнае плаваньне CEPT наперад. Распрацаваны нямецкімі братамі Ёзэфам і Грэгарам Бэндэрамі. |
1967 | Андора фр., Бэльгія, Гішпанія, Грэцыя, Заходняя Нямеччына, Ірляндыя, Ісьляндыя, Італія, Кіпр, Ліхтэнштайн, Люксэмбург, Манака, Нарвэгія, Нідэрлянды, Партугалія, Сан Марына, Турэччына, Францыя, Швайцарыя | Шасьцёрні. Адна зь іх, з упісаным тэкстам CEPT, мае 22 зубцы паводле колькасьці сябраў. Распрацаваны бэльгійцам Оскарам Банэвалем. |
1968 | Андора фр., Бэльгія, Гішпанія, Грэцыя, Заходняя Нямеччына, Ірляндыя, Ісьляндыя, Італія, Кіпр, Ліхтэнштайн, Люксэмбург, Манака, Нідэрлянды, Партугалія, Сан Марына, Турэччына, Францыя, Швайцарыя | Ключ з упісаным у дзяржаньне словам CEPT, які дачыняе дзьверы ў адзіную Эўропу. Распрацаваны швайцарскім мастаком Гансам Шварцэнбахам. |
1969 | Андора фр., Аўстрыя, Бэльгія, Ватыкан, Вялікабрытанія, Гішпанія, Грэцыя, Данія, Заходняя Нямеччына, Ірляндыя, Ісьляндыя, Італія, Кіпр, Ліхтэнштайн, Люксэмбург, Манака, Нарвэгія, Нідэрлянды, Партугалія, Сан Марына, Турэччына, Фінляндыя, Францыя, Швайцарыя, Швэцыя, Югаславія | Устаўкі «EUROPA» & «CEPT» з 2 бакоў у выглядзе калянады. Распрацаваны італьянцамі Люіджы Гасбарам & Джорджыё Бэльлі. |
1970 | Андора фр., Бэльгія, Гішпанія, Грэцыя, Заходняя Нямеччына, Ірляндыя, Ісьляндыя, Італія, Кіпр, Ліхтэнштайн, Люксэмбург, Манака, Нідэрлянды, Партугалія, Сан Марына, Турэччына, Францыя, Швайцарыя, Югаславія | Сонца, складзенае з 24 пераплеценых валокнаў паводле колькасьці сябраў CEPT. Распрацаваны ірляндзкім мастаком Люі Ле Брокаем. |
1971 | Андора фр., Бэльгія, Гішпанія, Грэцыя, Заходняя Нямеччына, Ірляндыя, Ісьляндыя, Італія, Кіпр, Ліхтэнштайн, Люксэмбург, Мальта, Манака, Нідэрлянды, Партугалія, Сан Марына, Турэччына, Фінляндыя, Францыя, Швайцарыя, Югаславія | Ланцуг зь літараў «О» з упісаным у зьвёны тэкстам CEPT і перасячэньнем са словам «Europa». Распрацаваны ісьляндцам Хэльгі Хафлідасанам. |
1972 | Андора (фр. & гішп.), Бэльгія, Гішпанія, Грэцыя, Заходняя Нямеччына, Ірляндыя, Ісьляндыя, Італія, Кіпр, Ліхтэнштайн, Люксэмбург, Мальта, Манака, Нідэрлянды, Партугалія, Сан Марына, Турэччына, Фінляндыя, Францыя, Швайцарыя, Югаславія | Канцавоснае зьзяньне з 14 зорак. Распрацаваны фінскім мастаком Паава Хуовінэнам. |
1973 | Андора (фр. & гішп.), Аўстрыя, Бэльгія, Гішпанія, Грэцыя, Заходняя Нямеччына, Ірляндыя, Ісьляндыя, Італія, Кіпр, Ліхтэнштайн, Люксэмбург, Мальта, Манака, Нарвэгія, Нідэрлянды, Партугалія, Сан Марына, Турэччына, Фінляндыя, Францыя, Швайцарыя, Югаславія | Стылізаваны паштовы ражок, 3 стралы якога прадстаўляюць пошту, тэлеграф і тэлефон. Распрацаваны нарвэжцам Лейфам Фрыманам Анісдалем. |
Агульная тэматыка CEPT (па 1992)
рэдагавацьРок | Краіны | Тэма |
---|---|---|
1974 | 23 | Скульптуры |
1975 | 24 | Карціны |
1976 | 27 | Рамёствы |
1977 | 28 | Ляндшафты |
1978 | 30 | Помнікі |
1979 | 31 | Пошта і сувязь |
1980 | 32 | Знакамітыя асобы |
1981 | 35 | Фальклёр |
1982 | 35 | Гістарычныя падзеі |
1983 | 35 | Вынаходніцтвы |
1984 | 35 | Агульны дызайн. 25-я гадавіна CEPT |
1985 | 35 | Эўрапейскі рок музыкі |
1986 | 35 | Ахова прыроды |
1987 | 35 | Сучасная архітэктура |
1988 | 35 | Перавозкі і сувязь |
1989 | 35 | Дзіцячыя гульні |
1990 | 37 | Паштовыя аддзяленьні |
1991 | 41 | Эўрапейская касманаўтыка |
1992 | 42 | Адкрыцьцё Амэрыкі |
Агульная тэматыка PostEurop
рэдагавацьРок | Краіны | Тэма |
---|---|---|
1993 | 46 | Сучаснае мастацтва |
1994 | 49 | Вялікія адкрыцьці |
1995 | 49 | Мір і свабода |
1996 | 52 | Знакамітыя жанчыны |
1997 | 54 | Казкі і легенды |
1998 | 57 | Фэсты і нацыянальныя сьвяты |
1999 | 57 | Запаведнікі і паркі |
2000 | 56 | Агульны дызайн. Вежа з шасьці зорак |
2001 | 57 | Вада — прыродны скарб |
2002 | 58 | Цырк |
2003 | 58 | Плякатнае мастацтва |
2004 | 59 | Сьвяты |
2005 | 59 | Гастраномія |
2006 | Інтэграцыя вачыма моладзі | |
2007 | 100-рочча скаўцкага руху | |
2008 | Напісаньне лістоў | |
2009 | Астраномія | |
2010 | Дзяцячыя кнігі | |
2011 | Міжнародны год лясоў | |
2012 | Наведайце… (краіну, напрыклад, «Наведайце Беларусь») | |
2013 | Паштовы транспарт (20-рочча PostEurop) | |
2014 | Народныя музычныя інструмэнты | |
2015 | Старыя цацкі | |
2016 | Агульны дызайн — «Зялёная Эўропа» (60-рочча марак «Эўропа») | |
2017 | Замкі | |
2018 | Масты |
Крыніцы
рэдагаваць- ^ euroswiss. (6 жніўня 2010) Europa stamps: 1993 (анг.) europa, cept, norden & sepac stamps information blog Праверана 3 верасьня 2018 г.
Літаратура
рэдагаваць- Europa CEPT, PostEurop 2005: Thematic Stamps Catalogue; specialized. Sabadell, Barcelona, Spain: Domfil, 2004 ISBN 8495615231, 392p.
- Schneider, Andreas. Europa-Thematik Spezialkatalog. Essen: A. Schneider, 1982, 267p.
- Staedal, Paul. Europe-Philatelie III: Spezial Katalog der Europaischen Briefmarken und Sonderstempel. Strasbourg: Europa F. D. C. Service, 1976–77
- Stuart Rossiter & John Flower: The Stamp Atlas