Саланое (Гомельская вобласьць)

Салано́е — вёска ў Беларусі, на рацэ Добасна. Цэнтар Салонскага сельсавету Жлобінскага раёну Гомельскай вобласьці. Насельніцтва 1169 чал. (2010). Знаходзіцца за 5 км на поўдзень ад места Жлобін і за 92 км ад Гомелю. Жалезнадарожная плятформа на лініі Жлобін — Каленкавічы.

Саланое
трансьліт. Salanoje
Першыя згадкі:	XVI ст.
Краіна:	Беларусь
Вобласьць:	Гомельская
Раён:	Жлобінскі
Сельсавет:	Салонскі
Насельніцтва:	1169 чал. (2010)
Часавы пас:	UTC+3
Тэлефонны код:	+375 2334
СААТА:	3218864036
Нумарны знак:	3
Геаграфічныя каардынаты:	52°50′42″ пн. ш. 30°0′59″ у. д.
Саланое на мапе Беларусі ± Саланое Саланое

Гісторыя

Выяўлены археолягамі курганны магільнік (2 насыпы, за 1 км на поўдзень ад вёскі) сьведчыць пра засяленьне гэтых месцаў з даўніх часоў. Пра гэта кажа і знойдзены ў вёсцы ў 1905 годзе кёльнскі дынар, схаваны ў X стагодзьдзі. Паводле пісьмовых крыніцаў вядомы з XVI стагодзьдзя як вёска ў Рэчыцкім павеце Менскага ваяводзтва Вялікага Княства Літоўскага, уладаньне каталіцкай царквы.

Пасьля першага падзела Рэчы Паспалітай (1772) у складзе Расейскай імпэрыі. У 1805 годзе замест струхлелай пабудаваная новая драўляная царква Раства Багародзіцы (у ёй захоўваліся мэтрычныя кнігі з 1796 году, рэстаўравалася ў 1823 і 1862 гадох). У 1812 годзе адкрыта плавільня медзі, якая ў 1829 годзе вырабіла 1000 яе пудаў. Паводле рэвізіі 1858 году сяло, уладаньне князя Л. М. Галіцына, у Стрэшынскай воласьці Рагачоўскага павету Магілёўскай губэрні. У 1881 годзе 2 вадзяныя млыны, хлебазапасная крама. З 1864 году дзейнічала народнае вучылішча (у 1889 годзе 41 вучань). Паводле перапісу 1897 году знаходзіўся крухмальны завод, 2 вадзяныя млыны, вятрак, валюшня, крама, піцейны дом. У 1908 годзе пры школе працавала бібліятэка, 2494 дзесяціны зямлі. З здачай у эксплюатацыю ў 1915 годзе чыгункі Жлобін — Каленкавічы пачала дзейнічаць чыгуначная станцыя.

З 20 жніўня 1924 году да 16 ліпеня 1954 году і з 8 сьнежня 1966 году цэнтар Салонскага сельсавету Жлобінскага раёну Бабруйскай (да 26 ліпеня 1930 году) акругі, з 20 лютага 1938 году Гомельскай вобласьці. У 1929 годзе арганізаваны калгас «На варце». У пачатку нямецка-савецкай вайны быў створаны зьнішчальны атрад (27 чалавек). З 1942 году дзейнічала падпольная патрыятычная група (кіраўнік П. С. Дзегцяроў). Акупанты спалілі 175 двароў і забілі 55 жыхароў. На франтах і ў партызанскай барацьбе загінуў 101 жыхар зь вёсак Салонскага сельсавету. У памяць пра загінуўшых у 1957 годзе ў цэнтры вёскі была ўсталяваная скульптурная кампазыцыя. У 1962 годзе да вёскі далучаны пасёлак птушкааддзяленьня саўгаса «Жлобін». Цэнтар саўгаса «Жлобінская птушкафабрыка». Працуюць сярэдняя школа, клюб, бібліятэка, дзіцячыя ясьлі-сад, фэльчарска-акушэрскі пункт, аддзяленьне сувязі, сталовая, крама. У 1993 году адкрыты і асьвячоны новы храм Раства Багародзіцы.

У склад Салонскага сельсавету ўваходзілі да 1954 году вёскі Гнілая Лужына, Залужжа, Зямлянкі, да 1962 году мястэчка птушкаадзяленьня саўгаса «Жлобін», да 1993 году — вёска Казёл. Усе яны ў наш час не існуюць.

Інфраструктура

Транспартныя сувязі па прасёлкавай, а затым аўтадарогах, якія адыходзяць ад Жлобіна. Пляніроўка складаецца з амаль раўналежных паміж сабой доўгай крывалінейнай і кароткай просталінейнай вуліц, злучаных завулкамі і арыентаваных з паўднёвага захаду на паўночны ўсход. Забудова двухбаковая, пераважна драўляная, сядзібнага тыпу.

Насельніцтва

• XIX стагодзьдзе: 1847 — 50 двароў; 1858 — 64 двары, 387 жыхароў; 1881 — 78 двароў, 516 жыхароў; 1897 — 160 двароў, 1055 жыхароў (паводле перапісу)
• XX стагодзьдзе: 1908 — 166 двароў, 1203 жыхары; 1940 — 1278 жыхароў; 1959 — 1090 жыхароў (паводле перапісу); 1999 — 1370 жыхароў
• XXI стагодзьдзе: 2004 — 503 гаспадаркі, 1470 жыхароў; 2010 — 1169 жыхароў

Літаратура

• Гарады і вёскі Беларусі: Энцыклапедыя. Т. 1, кн. 1. Гомельская вобласць / С.В. Марцэлеў; рэдкал.: Г.П. Пашкоў (гал. рэд.) [і інш.]. — Менск: БелЭн, 2004. — 632 с.: іл. ISBN 985-11-0303-9.