Міжмор’е
«Міжмо́р’е» (па-польску: Międzymorze) — праект канфэдэратыўнай дзяржавы, якая б зьяднала Польшчу, Украіну, Беларусь, Летуву, Латвію, Эстонію, Малдову, Вугоршчыну, Румынію, Югаславію, Чэхаславаччыну, а таксама, мажліва, Фінляндыю, высунуты Юзэфам Пілсудзкім пасьля Першай сусьветнай вайны. Гэта канфэдэрацыя павінна была распрасьцерціся ад Чорнага мора да Балтыйскага, адсюль і назва.
Праектаваная канфэдэрацыя мусіла адраджаць шматнацыянальную і шматкультурную традыцыю былой Рэчы Паспалітай. Пілсудзкі лічыў, што яе аднаўленьне дазволіць пазьбегнуць дзяржавам Цэнтральнай і Ўсходняй Эўропы дамінаваньня Нямеччыны ці Расеі. Ідэю апратэставалі СССР і ўсе заходнія дзяржавы, за выключэньнем Францыі. На працягу двух дзесяцігодзьдзяў пасьля краху ідэі Міжмор’я ўсе дзяржавы, якія павінны былі ўвайсьці ў канфэдэрацыю, апынуліся ў зоне ўплыву СССР.
Праблемы і супярэчнасьці
рэдагавацьІнсьпірацыяй праекту была ідэя адраджэньня Рэчы Паспалітай, аднак плян Пілсудзкага сутыкнуўся з супрацівам як за мяжой, так і ўнутры краіны. Украінскія, беларускія і летувіскія нацыяналісты баяліся, што ў аб’яднанай дзяржаве непалякі (а асабліва некатолікі) апынуцца ў стане грамадзянаў другога гатунку. У самой Польшчы таксама было шмат прыхільнікаў стварэньня чыста польскай нацыянальнай дзяржавы.
Посьпех і параза
рэдагавацьУсё ж Польшчы ўдалося шляхам вайны заняць Заходнюю Ўкраіну і Беларусь, а таксама частку сучаснай Летувы (гл. Польска-савецкая вайна). У выніку савецкага ўварваньня ў Польшчу ў 1939 годзе гэтыя тэрыторыі перайшлі да СССР і былі разьмеркаваны паміж УССР, БССР і Летувіскай Рэспублікай.
Ідэя Міжмор’я ў цяперашні час
рэдагавацьПасьля распаду СССР ідэя Міжмор’я і ў прыватнасьці адраджэньня Рэчы Паспалітай зноў узьнікла ў некаторых палітычных асяродках Усходняй Эўропы. Беларускі Народны Фронт і Народны рух Украіны напрыканцы 80-х і напачатку 90-х гадоў актыўна распрацоўвалі ідэю Балта-Чарнаморскай Садружнасьці (БЧС) [1]. У цяперашні час гэтая ідэя падтрымліваецца ўкраінскай партыяй «Свабода» [2].
У Польшчы ідэі стварэньня Міжмор’я, а таксама адраджэньня былой Рэчы Паспалітай шырока распаўсюджаны, у тым ліку сярод палітычнага кіраўніцтва. Гэты факт неаднаразова адзначаўся ў друку [3][4][5][6] [7][8][9][10][11] [12][13][14][15].
Напачатку 2010 году зьявіўся шматмоўны праект Новая Рэчь Паспалітая, прысьвечаны адраджэньню Рэчы Паспалітай, у якую могуць увайсьці Беларусь, Латвія, Летува, Польшча, Украіна. Гэты праект быў раскрытыкаваны ў Беларускай Ваеннай Газэце [16].
| Герб | Краіна | Сталіца | Плошча (км²) | Насельніцтва | Іншыя аб’яднаньні | |||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| ЭЗ | НАТО | Л-3 | Трымор’е | |||||
.svg){kind=small}
|
.svg){kind=small} Беларусь
|
Менск | 207 560 | 9 349 645 | Не | Не | Не | Не |
|
 Латвія
|
Рыга | 64 589 | 1 925 800 | Так | Так | Не | Так |
|
 Летува
|
Вільня | 65 300 | 2 800 667 | Так | Так | Так | Так |
|
 Польшча
|
Варшава | 312 685 | 38 422 346 | Так | Так | Так | Так |
|
 Украіна
|
Кіеў | 603 628 | 42 418 235 | Не | Не | Так | Не |
| Агульныя лічбы | 1 253 762 | 94 916 693 | ||||||
Крыніцы
рэдагаваць- ^ Беларускі Народны Фронт ад пачатку меў геапалітычную канцэпцыю існаваньня Беларусі ў сьвеце, якая пасьля распаду СССР зьменшыла б небясьпеку для Беларусі з боку Расеі і з боку Нямеччыны. Такой ідэяй быў плян Балтыйска-Чарнаморскай Садружнасьці (БЧС) краінаў Усходняй Эўропы (Беларусь, Украіна, Эстонія, Латвія, Летува, Малдова, у пэрспэктыве маглі далуцыцца Польшча і Славакія). Гэта плян вяртаньня трэцяй сілы на падзелы ў Эўропе (так, як было раней, у ХІІІ-ХVІІІ ст.). БЧС — усход Эўропы перад эўраазіяцкай Расеяй. Зянон Пазьняк. Беларусь — фарпост на ўсходзе
- ^ Спрямувати зовнішньополітичні зусилля на побудову тісної політичної та економічної співдружності з природними союзниками — країнами Балто-Чорноморської геополітичної осі (Швеція, Норвегія, Фінляндія, Литва, Латвія, Естонія, Польща, Болгарія, в перспективі — Білорусь тощо). Ініціювати взаємовигідні угоди між цими державами та Україною в усіх стратегічно важливих галузях: торгівлі та митній політиці, енергетичній безпеці та транзиті, обороні тощо). Програма ВО «Свобода»
- ^ 1998. Речь посполитая против России
- ^ 2004. Литва и Польша спешат на помощь. Попытки реанимации Балтийско-Черноморского союза
- ^ 2004. Распад Незалежной Украины породит новую Речь Посполитую под американским крылом
- ^ 2004. Новая Речь Посполита
- ^ 2005. В «Артеке» зарождается новое СНГ
- ^ 2005. Балто-Черноморский союз — русофобия «на вырост»(недаступная спасылка)
- ^ 2006. «IV Речь Посполитая: взгляд на Восток»
- ^ 2007. Балто-Чорноморська співдружність. Реактивація(недаступная спасылка)
- ^ 2007. Балто-Черноморский коллектор построят без Лукашенко
- ^ 2009. Балта‑Чарнаморскі саюз
- ^ 2009. Речь Посполитая, империя-ловушка
- ^ 2010. Приднестровье может войти в Балто-черноморский альянс
- ^ 2010. Балто-Черноморский коридор развития как модификация «Восточного партнерства»
- ^ Николай Сергеев. Сомнительные игры вокруг «Польского вопроса»(недаступная спасылка) // «Белорусская Военная Газета» № 45, 13 марта 2010 г.
Вонкавыя спасылкі
рэдагавацьНа гэты артыкул не спасылаюцца іншыя артыкулы Вікіпэдыі. Калі ласка, прастаўце спасылкі на яго ў іншых артыкулах. |