Морды

	Морды; лац. Mordy
	польск. Mordy
	; Рынак
Герб Мордаў
Краіна:	Польшча
Ваяводзтва:	Мазавецкае
Павет:	Седлецкі
Гміна:	Морды
Плошча:	4,54 км²;
Насельніцтва:	1791 чал. (2016)
Часавы пас:	UTC+1
летні час:	UTC+2
Тэлефонны код:	+48 25
Паштовы індэкс:	08-140
Нумарны знак:	WSI
Геаграфічныя каардынаты:	52°12′29″ пн. ш. 22°30′43″ у. д. / 52.20806° пн. ш. 22.51194° у. д.Каардынаты: 52°12′29″ пн. ш. 22°30′43″ у. д. / 52.20806° пн. ш. 22.51194° у. д.
	Морды на мапе Польшчы Морды
	Галерэя здымкаў у Вікісховішчы
	http://www.mordy.pl

Морды (польск. Mordy) — места ў Польшчы, каля вытокаў ракі Ліўцу. Цэнтар меска-сельскай гміны Седлецкага павету Мазавецкага ваяводзтва. Насельніцтва на 2016 год — 1791 чалавек. Знаходзяцца за 19 км на паўночны ўсход ад Седльцаў; чыгуначная станцыя на лініі Седльцы — Цісоўка, на аўтамабільнай дарозе Седльцы — Тэрэспаль.

Морды — даўняе мястэчка гістарычнага Падляшша каля мяжы з Малой Польшчай. Да нашага часу тут захаваліся касьцёл Сьвятога Міхала Арханёла і палацава-паркавы комплекс Цяцерскіх, помнікі архітэктуры XVIII—XIX стагодзьдзяў.

Гісторыя рэдагаваць

Паміж Вялікім Княствам Літоўскім і Каралеўствам Польскім рэдагаваць

Першы пісьмовы ўпамін пра Морды датуецца 1408 годам, калі тут дзейнічаў касьцёл. У розны час яны знаходзіліся ў валоданьні Карчэўскіх, Глябовічаў, Радзівілаў. У 1486 годзе мястэчка атрымала Хэлмінскае права. У 1563 годзе тут адбыўся сынод арыянаў.

У 1569 годзе згодна з умовамі Люблінскай уніі Морды перайшлі да Каралеўства Польскага. У 1571 годзе мястэчка стала ўладаньнем Цяцерскіх.

Пад уладай Расейскай імпэрыі рэдагаваць

У выніку трэцяга падзелу Рэчы Паспалітай (1795 год) Морды апынуліся ў складзе Аўстрыі, з 1809 году — у складзе Расейскай імпэрыі. На 1827 год у мястэчку было 166 будынкаў, на 1862 год — 172.

За часамі Першай сусьветнай вайны ў 1915 годзе Морды занялі войскі Нямецкай імпэрыі.

Найноўшы час рэдагаваць

Згодна з Рыскай мірнай дамовай 1921 году Морды апынуліся ў складзе міжваеннай Польскай Рэспублікі.

У Другую сусьветную вайну зь верасьня 1939 да жніўня 1944 году Морды знаходзіліся пад акупацыяй Трэцяга Райху.

Насельніцтва рэдагаваць

Дэмаграфія рэдагаваць

XIX стагодзьдзе: 1827 год — 1145 чал.; 1862 год — 2000 чал.^[1]
XX стагодзьдзе: 1931 год — 3982 чал.
XXI стагодзьдзе: 2016 год — 1791 чал.

Турыстычная інфармацыя рэдагаваць

Славутасьці рэдагаваць

Касьцёл Сьвятога Міхала Арханёла (1738)
Могілкі: каталіцкія, капліца Сьвятога Роха (1860); юдэйскія
Сядзіба Цяцерскіх (XVIII—XIX стагодзьдзі)

Галерэя рэдагаваць

Славутасьці Мордаў
Касьцёл Сьвятога Міхала Арханёла
Палац Цяцерскіх
Брама сядзібы Цяцерскіх
Капліца Сьвятога Роха

Крыніцы рэдагаваць

^ Chlebowski B. Mordy // Słownik geograficzny... T. VI. — Warszawa, 1885. S. 675.

[1] Chlebowski B. Mordy // Słownik geograficzny... T. VI. — Warszawa, 1885. S. 675.

[1]