Касьцёл Сьвятых Апосталаў Пятра і Паўла (Новадзявяткавічы)

Помнік сакральнай архітэктуры
Касьцёл Сьвятых Апосталаў Пятра і Паўла
Касьцёл Сьвятых Апосталаў Пятра і Паўла
Краіна	Беларусь
Вёска	Новадзявяткавічы
Каардынаты	52°54′57.80″ пн. ш. 25°10′05.90″ у. д.
Канфэсія	Каталіцкая царква
Эпархія	Гарадзенская дыяцэзія
Касьцёл Сьвятых Апосталаў Пятра і Паўла на мапе Беларусі Касьцёл Сьвятых Апосталаў Пятра і Паўла
Касьцёл Сьвятых Апосталаў Пятра і Паўла на Вікісховішчы

Касьцёл Сьвятых Апосталаў Пятра і Паўла — помнік архітэктуры XVIII стагодзьдзя ў Новадзявяткавічах. Знаходзіцца ў паўночнай частцы колішняга мястэчка, на гістарычным Косаўскім тракце. Дзее. Твор архітэктуры пераходнага стылю ад барока да клясыцызму, часткова зруйнаваны расейскімі ўладамі.

Утвараў адзіны ансамбль з палацам Сьлізьняў, зь якім злучаўся ліпавай алеяй.

Гісторыя

Маці Божая Пясковая зь Дзявяткавічаў, XVIII ст.

Вялікае Княства Літоўскае

Мураваны касьцёл у Новых Дзявяткавічах збудавалі ў 1786—1790 гадох з фундацыі Тадэвуша Сьлізьня і Соф’і з Чацьвярцінскіх. Дата сканчэньня будаваньня захавалася на камені каля званіцы: «Соф'я Чацьв. Падкаморніца Слонімская, 1790 г.».

Пад уладай Расейскай імпэрыі

Па трэцім падзеле Рэчы Паспалітай (1795 год), калі Новадзявяткавічы апынуліся ў складзе Расейскай імпэрыі, касьцёл працягваў дзеяць. Аднак па здушэньні нацыянальна-вызвольнага паўстаньня (1863—1864) у 1866 годзе расейскія ўлады гвалтоўна зачынілі касьцёл і перарабілі яго пад царкву Ўрадавага сыноду Расейскай імпэрыі (Маскоўскай царквы). У 1869—1872 гадох касьцёл перабудавалі ў маскоўскім стылі.

Найноўшы час

У 1920-я гады ўлады міжваеннай Польскай Рэспублікі вярнулі будынак касьцёла каталікам. У 1950 годзе савецкія ўлады зачынілі касьцёл, будынак якога перарабілі пад склад мінэральных угнаеньняў, а пазьней, увогуле, закінулі.

У 1990 годзе будынак касьцёла вярнулі каталікам, у 2001 годзе пачаліся рэстаўрацыйныя працы.

Архітэктура

Помнік архітэктуры пераходнага стылю ад барока да клясыцызму — «станіславаўскага стылю». Гэта 1-нэфавая базыліка з паўкруглай апсыдай і бакавымі закрысьціямі. Над портыкам франтальнага 2-яруснага фасаду ўзвышаецца шпіль званіцы, замененай у час маскоўскай перабудовы на 8-гранны барабан з купалам-цыбулінай, тады ж галоўны ўваход зрабілі праз рундук, а вуглы роўнічнага фасаду аформілі калёнкамі-бочкамі. Апроч таго, над вальмавым чарапічным дахам паставілі 8-гранны барабан з купалам-цыбулінай.

Унутраная прастора перакрываецца цыліндрычным скляпеньнем. Над уваходам на 4 слупах месьціліся хоры. Інтэр’ер вылучалі 3 алтары. Існавала крыпта.

Перад касьцёлам стаіць 2-ярусная брама-званіца: першы 4-гранны ярус руставаны, над прастакутным праездам быў гербавы картуш з Пагоняй. Другі ярус-звон меў у аснаваньні валютныя сплывы і завяршаўся фігурным купалам з гадзіньнікам-курантамі.

Галерэя

Гістарычная графіка

• Старая графіка
• 
  1805 г.
• 
  1867 г.
• 
  Праект маскоўскай перабудовы, 1869 г.
• 
  1869 г.

Гістарычныя здымкі

• Старыя здымкі
• 
  чэрвеня 1941 г.
• 
  1941—1944 гг.
• 
  1941—1944 гг.
• 
  1940-я гг.

Сучасныя здымкі

• Сучасны стан
• 
  Агульны выгляд
• 
  Бакавы фасад
• 
  З боку апсыды
• 
  Званіца

Літаратура

• Кулагін А. Каталіцкія храмы Беларусі: Энцыкл. даведнік / А. Кулагін; фатограф А. Дыбоўскі. — 2-е выд. — Менск: БелЭн, 2008. — 488 с.: іл. ISBN 978-985-11-0395-5.

Вонкавыя спасылкі

• Касьцёл Сьвятых Апосталаў Пятра і Паўла ў Новадзявяткавічах, Radzima.org