Кадыс

Кадыс (па-гішпанску: Cádiz) — горад на поўдні Гішпаніі, які месьціцца ў аўтаномнай супольнасьці Андалюзія. Мае выхад да Атлянтычнага акіяну.

Кадыс
гішп. Cádiz
Герб Кадысу Сьцяг Кадысу
Дата заснаваньня:	XI стагодзьдзе да н. э.
Краіна:	Гішпанія
Аўтаномная супольнасьць:	Андалюзія
Правінцыя:	Кадыс
Кіраўнік:	José María González Santos[d]
Плошча:	12,10 км²
Вышыня:	11 м н. у. м.
Насельніцтва (2012)
колькасьць:	123 948 чал.
шчыльнасьць:	10 243,64 чал./км²
Часавы пас:	UTC+1
летні час:	UTC+2
Паштовы індэкс:	11000
Нумарны знак:	CA
Геаграфічныя каардынаты:	36°32′6″ пн. ш. 6°17′51″ з. д.
Кадыс на мапе Гішпаніі Кадыс
Галерэя здымкаў у Вікісховішчы
http://www.cadiz.es/

Гісторыя

Кадыс быў заснаваны фінікійцамі каля 1100 году да н. э. і прэтэндуе на званьне найстарэйшага гораду Эўропы. У фінікіянаў Гадэс быў адабраны картагенянамі. Пасьля Другой Пунічнай вайны, у 206 годзе да н. э., Гадэс перайшоў да рымлянаў. Цэзар даў гораду муніцыпальнае права. Пазьней Кадыс падпаў пад уладу вандалаў, вэстготаў і арабаў. У грэкаў і бізантыйцаў Кадыс лічыўся «краем Сьвету», была нават прымаўка «далей Кадыса й шляху няма». Яе ўжываў, напрыклад, Грыгорыюс Багаслоў у «пахвальным слове» Базылю Вялікаму.

У 1262 годзе горад быў заваяваны Кастыліяй. У першай гішпанскай кроніцы «Estoria de Espanna» 1282 ці 1284 году, падрыхтаванай каралём Альфонса X, гаворыцца пра тое , што ў горадзе знаходзіліся памежныя слупы самога Гэркулеса, і засяленьне мясцовасьці ўзводзілася да гэтага старажытнагрэцкага герою. У эпоху Вялікіх геаграфічных адкрыцьцяў Кадыс стаў галоўным портам для адпраўкі гішпанскіх экспэдыцыяў у Амэрыку. З суседняга з Кадысам порту Палёс-дэ-ля-Франтэра адпраўляліся на захад караблі Калюмба.

У 1766 годзе кароль Карляс III сваім указам вырашыў даць аўтаномныя правы востраву Леон, такім чынам пазбавіўшы кіраўнікоў Кадыса ўлады над гэтым востравам. Аблога Кадыса французамі ў 1810—1812 гады беспасьпяхова працягвалася два гады. Падчас гэтай аблогі Кадыскія картэсы склалі канстытуцыю 1812 году. У 1823 годзе ў Кадысе знайшлі прытулак картэсы, разам з паланёным імі каралём Фэрдынандам VII. Кадыс быў абложаны французамі й узяты ў 1824 годзе.

У 1868 годзе ў Кадысе ўспыхнула паўстаньне, якое пацягнула за сабой адрачэньне ад пасады Ізабэлы II, адстаўку Гансалеса Брава й фармаваньне новага ўраду на чале з Хасэ Кончам.

Славутасьці

• Уваход у стары горад Кадысу абараняе Земляная брама (гішп. Puerta de Tierra).
• Кадыскі Новы сабор быў пабудаваны ў стылі барока па праекце гішпанскага архітэктара Вісэнтэ Асэра.
• Стары сабор Кадыса, цяпер царква Санта-Крус, быў пабудаваны ў XIII стагодзьдзі й моцна пацярпеў падчас наступу на Кадыс ангельцаў ў 1596 годзе.
• У назіральнай вежы Тавірэ працуе камэра-абскура.

Гарады-сябры

Брэст, Францыя Буэнас-Айрэс, Аргентына Гавана, Куба Мэдўэй, Вялікабрытанія Мантэвідэо, Уругвай Танжэр, Марока Сан-Хуан, Пуэрта-Рыка Сантас, Бразылія Дахла, Заходняя Сахара

Індыё, ЗША Быблас, Лібан Ля-Каруньня, Гішпанія Сэўта, Гішпанія Уэльва, Гішпанія Мосталес, Гішпанія Ляс-Пальмас, Гішпанія Санта-Крус-дэ-Тэнэрыфэ, Гішпанія Тарэвіеха, Гішпанія

Картахена-дэ-Індыяс, Калюмбія Гвадуас, Калюмбія Ля-Дарада, Калюмбія Амбалема, Калюмбія Багата, Калюмбія Мэхіка, Мэксыка Пуэбла, Мэксыка Вэракрус, Мэксыка

Вонкавыя спасылкі

Кадыс — сховішча мультымэдыйных матэрыялаў

• Афіцыйны сайт