Вікіпэдыя

Бергела

Бергела (Біргела, Беркела, Бергель), Бэргайла — мужчынскае імя і вытворнае ад яго прозьвішча.

Бергела
лац. Biergieła / Bierhieła
Bergel
Паходжаньне
Мова(-ы) германскія
Утворанае ад Berga + Gelo
Berga + суфікс з элемэнтам -л- (-l-)
Іншыя формы
Варыянт(ы) Бергель, Біргела, Бэргайла, Беркела, Пергайла
Зьвязаныя артыкулы
якія пачынаюцца з «Бергела»

Паходжаньне

рэдагаваць
Асноўны артыкул: Імёны ліцьвінаў

Бергіла, пазьней Бэргель (Bergila, Bergel[1]) — імя германскага паходжаньня[2], вытворнае ад імя Berga[3]. Іменная аснова -берг- паходзіць ад гоцкага bairgan 'хаваць, захоўваць'[4], а аснова -гайл- (-гал-, -гел-) (імёны ліцьвінаў Відзігайла, Інгела, Монтгайла; германскія імёны Widigail, Ingeila, Montigel) — ад гоцкага і бургундзкага gails 'жвавы, свавольны, ганарысты'[5]. Апроч таго, у старажытных германскіх імёнах шырока бытаваў антрапанімічны суфікс-пашыральнік з элемэнтам -л- (-l-)[6].

Адпаведнасьць імя Бергайла германскаму імю Bergil (Berkil) сьцьвердзіў францускі лінгвіст-германіст Раймонд Шмітляйн, які на падставе шматгадовых дасьледаваньняў прыйшоў да высноваў пра германскае паходжаньне літоўскіх уласных імёнаў[7].

Этымалягічны слоўнік старапольскіх асабовых імёнаў, выдадзены Польскай акадэміяй навук, адзначае гістарычнае бытаваньне ў Польшчы германскага імя Berger[8].

У 1595 годзе ў Каралявецкім унівэрсытэце навучаўся Valentinus Bergaw, Friedlandinus Borussus, у 1622 годзе — Adrianus Bergaw, Kaymensis Borusssus, у 1627 годзе — Daniel Berger, Regiomont. Borussus[9].

У Польшчы адзначаюцца прозьвішчы Бэргала (Bergałło) і Біргель (Birgel, Birgiel)[10].

Варыянты імя ў гістарычных крыніцах: [земля] Перкгаилова (1440—1492 гады)[11]; в Жижморъскои волости десяти чоловеков къ своему дворцу на Вельи… Невра Биркгеловича (14 кастрычніка 1494 году)[12]; Augustinus Bergel (17 сакавіка 1584 году)[13]; s panem Adamem Pergayłowiczem[14], Pani Biergielowa wysłała syna po kozacku na koniu[15] (1621 год); Якимь Берекгеленко (1649 год)[16]; Микулай Александров сын Беркелов, Якуб Александров сын Беркелов[17], Ян Александров сын Бергель[18] (1655 год); Kazimierz Biergiel (1690 год)[19]; Jakub Biergiel… Jan Biergiel… Jerzy Biergiel… Bartłomiey Biergiel… Maciey Biergiel.. Paweł Biergiel (1765 год)[20]; Franciszek Bergiel (9 лютага 1785 году)[21]; Andrzej Biergiel… Kazimierz Biergiel… Jan Biergiel… Adam Biergiel (16 лістапада 1790 году)[22]; Bartłomiej Biergiel (18 лістапада 1790 году)[23]; Kazimiera Kunegunda Biergiell (1824 год)[24][a].

Носьбіты

рэдагаваць
  • Бергелава — ваўкавыская баярыня, якая ўпамінаецца ў 1621 годзе
  • Юры, Барталамей, Ян, Адам, Андрэй, Уладзіслаў, Пётар і Караль Бергелі — шляхцічы Гарадзенскага павету, якія ўпамінаюцца ў 1783 годзе[27]

Бергелі[28] (Bergel) гербу Бэлты — літоўскі шляхецкі род зь Вільні і Віленскага павету[29].

Бергелі (Biergiel) — літоўскі шляхецкі род зь Вільні[30].

Бэргайлы гербу Бэлты[31] і Біргялы гербу Порай — літоўскія шляхецкія роды[32].

Бэргелевічы (Bergielewicz) гербу Бэлты — шляхецкі род Рэчы Паспалітай[33].

На гістарычнай Ваўкавышчыне існуе вёска Бергелі.

Заўвагі

рэдагаваць
  1. ^ Таксама:
    • Бэрг (адзначалася старажытнае германскае імя Berga, пазьнейшае Berg[25]): Бэргі (Berg) гербу ўласнага — літоўскі шляхецкі род[26], у гістарычнай Прусіі існуе вёска Бэргаў

Крыніцы

рэдагаваць
  1. ^ Gottschald M. Deutsche Namenkunde: Unsere Familiennamen nach ihrer Entstehung und Bedeutung. — Berlin, 1971. S. 190.
  2. ^ Boullón Agrelo A. I. Antroponimia medieval galega (ss. VIII—XII). — Tübingen, 1999. P. 155.
  3. ^ Thüngen L. F. Das Namenbuch: Nachschlagewerk der Namenkunde. — Aschaffenburg, 2003. S. 755, 872.
  4. ^ Morlet M.-T. Les noms de personne sur le territoire de l’ancienne Gaule du VIe au XIIe siècle. T. I: Les noms issus du germanique continental et les créations gallo-germaniques. — Paris, 1971. P. 54.
  5. ^ Дайліда А. Пачаткі Вялікага княства Літоўскага: ад стварэння да Крэўскай уніі / Рэц. С. Тарасаў. — Менск, 2019. С. 17.
  6. ^ Förstemann E. W. Altdeutsches Namenbuch. Bd. 1: Personennamen. — Bonn, 1900. S. 987—992
  7. ^ Schmittlein R. Les noms d’eau de la Lituanie (suite) // Revue internationale d’onomastique. Nr. 1, 1964. P. 18.
  8. ^ Słownik etymologiczno-motywacyjny staropolskich nazw osobowych. T. 5: Nazwy osobowe pochodzenia niemieckiego. — Kraków, 1997. S. 18.
  9. ^ Die matrikel der Universität Königsberg i. Pr. Bd. 1: Die Immatrikulationen von 1544—1656. — Leipzig, 1910. S. 129, 259, 304.
  10. ^ Walkowiak J. B. Litewskie nazwiska Polaków: słownik etymologiczno-frekwencyjny. — Poznań, 2019. S. 53, 58.
  11. ^ Lietuvos Metrika. Knyga 3 (1440—1498). — Vilnius, 1998. P. 40.
  12. ^ Lietuvos Metrika. Knyga 6 (1494—1506). — Vilnius, 2007. P. 105—106.
  13. ^ Lietuvos Metrika. Knyga 276 (62) (1584, 1586, 1597). — Vilnius, 2010. P. 25.
  14. ^ Rejestry popisowe pospolitego ruszenia szlachty Wielkiego Księstwa Litewskiego z 1621 r. — Warszawa, 2015. S. 49.
  15. ^ Rejestry popisowe pospolitego ruszenia szlachty Wielkiego Księstwa Litewskiego z 1621 r. — Warszawa, 2015. S. 122.
  16. ^ Реєстр Війська Запорозького 1649 року. — К., 1995. С. 163.
  17. ^ Памятники истории Восточной Европы. Источники 15-17 вв. Том 4. (Monumena Historica Res Gestas Europae Orientalis Illustrantia). Крестоприводная книга шляхты Великого княжества Литовского 1655 г. — Москва — Варшава, 1999. С. 85.
  18. ^ Памятники истории Восточной Европы. Источники 15-17 вв. Том 4. (Monumena Historica Res Gestas Europae Orientalis Illustrantia). Крестоприводная книга шляхты Великого княжества Литовского 1655 г. — Москва — Варшава, 1999. С. 195.
  19. ^ Metryka Litewska. Rejestry podymnego Welkiego Ksiestwa. Województwo nowogródzkie 1690 r. — Warszawa, 2002. S. 204.
  20. ^ Яўген Анішчанка, Попис шляхты Гродненского повета 30.09 — 4.10.1765 г., Архіў гісторыка Анішчанкі, 22 лістапада 2016 г.
  21. ^ Akta sejmiku kowieńskiego z lat 1733—1795. — Warszawa, 2019. S. 397.
  22. ^ Lietuvos Didžiosios Kunigaikštystės seimelių instrukcijos (1788—1790). — Vilnius, 2015. P. 136—137, 139.
  23. ^ Lietuvos Didžiosios Kunigaikštystės seimelių instrukcijos (1788—1790). — Vilnius, 2015. P. 270.
  24. ^ Bijuciszki, Geneteka baza Polskiego Towarzystwa Genealogicznego
  25. ^ Förstemann E. W. Altdeutsches Namenbuch. Bd. 1: Personennamen. — Bonn, 1900. S. 275.
  26. ^ Ciechanowicz J. Rody rycerskie Wielkiego Księstwa Litewskiego. T. 6. — Rzeszów, 2006. S. 37.
  27. ^ Яўген Анішчанка, Шляхта Гродненского повета на сеймике 1783 г., Архіў гісторыка Анішчанкі, 4 лютага 2017 г.
  28. ^ Сьпіс шляхецкіх родаў, прозьвішчы якіх пачынаюцца на Б, Згуртаваньне беларускай шляхты
  29. ^ Malewski Cz. Rodziny szlacheckie na Litwie w XIX wieku. — Warszawa, 2016. S. 403.
  30. ^ Malewski Cz. Rodziny szlacheckie na Litwie w XIX wieku. — Warszawa, 2016. S. 408.
  31. ^ Gajl T. Herby Szlacheckie Rzeczypospolitej Obojga Narodow. — Gdańsk, 2003. S. 259.
  32. ^ Uruski S. Rodzina, herbarz szlachty polskiej. T. 1. — Warszawa, 1904. S. 142, 217.
  33. ^ Polska encyklopedja szlachecka. T. 4. — Warszawa, 1936. S. 166.
Атрымана з «https://be-tarask.wikipedia.org/w/index.php?title=Бергела&oldid=2582712»