Вікіпэдыя

Дэвід Грэбер

Дэ́від Грэ́бер (па-ангельску: David Rolfe Graeber, 12 лютага 1961, Нью-Ёрк — 2 верасьня 2020) — амэрыканскі антраполаг, анарха-актывіст і аўтар, вядомы сваімі кнігамі «Пазыка: першыя 5000 гадоў» (2011 г.), «Утопія правілаў» (2015 г.) і «Вар’яцкая праца: тэорыя» (2018). Ён быў прафэсарам антрапалёгіі Лёнданскай школы эканомікі.

Дэвід Грэбер
David Rolfe Graeber
Дата нараджэньня 12 лютага 1961
Месца нараджэньня Нью-Ёрк, Злучаныя Штаты Амэрыкі
Дата сьмерці 2 верасьня 2020 (59 гадоў)
Месца сьмерці Вэнэцыя, Італія
Прычына сьмерці унутранае кровазьліцьцё[d][1] і востры панкрэатыт[d][2]
Месца вучобы Эдынбурскі ўнівэрсытэт,
Кембрыдзкі ўнівэрсытэт
Занятак антраполяг, прафэсар унівэрсытэту, пісьменьнік, прафсаюзны дзяяч, сацыяльны антраполаг, культурны антраполяг, этноляг
Навуковая сфэра Эканамічная антрапалёгія
Сацыяльная антрапалёгія
Месца працы Ельскі ўнівэрсытэт,
Голдсмітс,
Лёнданская школа эканомікі
Сябра ў Індустрыяльныя працоўныя свету[d]
Навуковая ступень Доктар філязофіі
Навуковы кіраўнік Маршал Салінс
Аказалі ўплыў Марсэль Мос, Эдмунд Ліч, Маршал Салінс, Пётар Крапоткін, П'ер Кластр, Карл Поланьі
Узнагароды
Сайт davidgraeber.industries
Подпіс Выява аўтографу

Ступені магістра і доктара філязофіі (пад рукуковоством Маршал Салінс) атрымаў ва Чыкагскім унівэрсытэце, дзе стаў лаўрэатам праграмы Фулбрайта і дасьледаваў малагасійцаў на Мадагаскары.

Працуючы ў якасьці лектара па антрапалёгіі ў Ельскім унівэрсытэце з 1998 па 2007 год, Грэбер спэцыялізаваўся на тэорыях каштоўнасьцяў і сацыяльнай тэорыі. Пастанова Ельскага ўнівэрсытэта не падаўжаць зь ім кантракт прынята ў грамадзтве як палітычная і выклікала акадэмічныя спрэчкі, бо Грэбер праз год павінен быў атрымаць сталую пазыцыю ва ўнівэрсытэце з бестэрміновым кантрактам. З 2007 па 2013 год ён стаў лектарам па сацыяльнай антрапалёгіі ў унівэрсытэце Лёндану Голдсмітс.

Яго дзейнасьць улучае пратэсты супраць 3-га Саміту краінаў Амэрыкі ў Квебеку ў 2001 годзе і на Сусьветным эканамічным форуме 2002 году ў Нью-Ёрку. Грэбер быў асноўнай фігурай ва руху «Захапі Ўол-стрыт» (па-ангельску: Occupy Wall Street), і яго часам лічаць стваральнікам лозунга «Мы - 99%» (па-ангельску: We are the 99 percent). Ён пагадзіўся з апісаньнем «99%», але сказаў, што іншыя пашырылі яго да слогана.

Актывізм

рэдагаваць
 
Грэбер(недаступная спасылка) (злева) на мітынгу за правы імігрантаў на Юніян-сквер ва Нью-Ёрку ў 2007 годзе

Апроч сваёй акадэмічнай працы, Гребер проста ці ўскосна браў удзел ва палітычнай чыннасці. Ён быў чальцом прафзвяза «Прамысловыя працоўныя свету», пратэставаў на Сусветным эканамічным форуме ў Нью-Ёрку ў 2002 годзе, падтрымаў студэнцкія пратэсты ў Вялікабрытаніі ў 2010 годзе [3] і згуляў адну з першых роляў ва руху «Захапі Ўол-стрыт». Ён быў сузаснавальнікам арганізацыі «Антыкапіталістычная канвергенцыя» [4].

У лістападзе 2011 году часопіс Rollіng Stone адзначыў, што Грэбер надаў руху «Захапі Ўол-стрыт» тэму: «Мы - 99 адсоткаў». Грэбер пісаў ва «Дэмакратычным праекце», што лозунг «быў калектыўным творам» [5]. Rollіng Stone сказаў, што ён дапамог стварыць першую Генэральную асамблею Нью-Ёрка (орган прамога дзеяньня і прыняцьця калектыўных выракаў), ва якой узялі ўдзел усяго 60 чалавек, 2 жніўня [6]. Наступныя шэсьць тыдняў ён правёў ва ўсё большым руху, улучаючы спрыяньне генэральным сходам, наведаньне сходаў працоўных груп, а таксама арганізацыю юрыдычных і мэдычных трэнінгаў і заняткаў па негвалтоўным супраціве.

Грэбер сцвярджаў, што непрызнанне рухам «Захапі Ўол-стрыт» легітымнасці існых палітычных інстытуцый ці праўнай структуры, яго прыхільнасць неіерархічнаму кансенсуснаму прыняццю выракаў і прэфігурацыйная палітыка зрабілі яго прынцыпова анархісцкім праектам [7]. Параўноўваючы гэта з «арабскай вясной», ён сцвярджаў, што «Захапі Ўол-стрыт» і іншыя масавыя пратэсты сучаснасці ўяўляюць сабою «першы залп ва хвалі перамоў пра роспуск Амерыканскай імперыі» [8]. У сваім артыкуле для Al Jazeera ён адзначыў, што з Пачатак руху «Захапі» было злучана з «абавязаннем падначальвацца толькі маральнаму, а не юрыдычнаму парадку», таму мітынгі праводзіліся без патрэбных дазволаў. Баронячы гэту раннюю пастанову руху «Захапі», ён сказаў, што «як грамадскасці, нам не патрэбен дазвол, каб займаць грамадскае месца» [9].

У 2014 годзе Грэбер напісаў ва Твітэры, што яго высялілі з хаты, дзе яго сям’я жыла больш за 50 гадоў, з-за яго дачыненьня да «Захапі Ўол-стрыт». Ён дадаў, што іншыя асобы, злучаныя з «Захапі», падпалі пад аналягічны «адміністрацыйны перасьлед» [10].

11 кастрычніка 2019 году Грэбер выступіў на акцыі пратэсту на Трафальгарскай плошчы [11] пра ўзаемасувязь паміж «бессэнсоўнымі працоўнымі месцамі» і экалягічнай шкодай, прапанаваўшы экалягічнаму руху прызнаць сур’ёзнай праблемай гэтыя працоўныя месцы ў спалучэньні зь непатрэбнымі будаўнічымі ці інфраструктурнымі праектамі і маральна састарэлымі заплянаванымі праектамі [12].

У лістападзе 2019 года разам з іншымі грамадскімі дзеячамі Грэбер падпісаў ліст ва падтрымку лідара Лейбарысцкай партыі Джэрэмі Корбіна, назваўшы яго «маяком надзеі ў змаганні з які зараджаецца ультраправым нацыяналізмам, ксенафобіяй і расізмам ва большай частцы дэмакратычнага свету» і падтрымаў яго на ўсеагульных выбарах ва Вялікабрытаніі ў 2019 годзе [13]. У снежні 2019 года разам з 42 іншымі асноўнымі дзеячамі культуры ён падпісаў ліст, ва якім ухваліў Лейбарысцкую партыю пад кіраўніцтвам Корбіна на ўсеагульных выбарах 2019 года. У лісце казалася, што «перадвыбарчы маніфест лейбарыстаў пад кіраўніцтвам Джэрэмі Корбіна прапануе ператваральны план, які бярэ ў аснову патрэбе людзей і планеты, а не прыватны прыбытак і карыслівыя зацікаўленні некаторых» [14][15].

Уплыў і акадэмічнае прыманьне працы

рэдагаваць

Кэйт Баррелл напісала ў часопісе Socіology, што праца Грэбера «прасоўвае анархістычныя ўяўленьні пра сацыяльныя зьмены, якія левыя не зусім лічаць магчымымі, але якія штодня адбываюцца ўсярэдзіне сацыяльных рухаў» [16].

Ханс Штайнмюльлер, пісны ў Часопісе Каралеўскага антрапалягічнага інстытута, апісаў Гребера і яго суаўтара Маршала Салінса як «двух найболей важных антрапалягічных мысьляроў нашага часу», і што іх унёсак ва антрапалягічную тэорыю каралеўскай улады ўяўляе сабою «эталон» антрапалягічнай тэорыі» [17].

Асноўныя публікацыі

рэдагаваць
  • Грэбер Д. Фрагмэнты анархісцкай антрапалёгіі = Fragments of an Anarchist Anthropology (2004).
  • Грэбер Д. Пазыка: першыя 5000 гадоў = Debt: The First 5000 Years (2011).
  • Грэбер Д. Утопія правілаў = The Utopia of Rules (2015).
  • Грэбер Д. Вар’яцкая праца: тэорыя = Bullshit Jobs: A Theory (2018).

Крыніцы

рэдагаваць
  1. ^ https://twitter.com/nikadubrovsky/status/1301898249951903744
  2. ^ Dubrovsky N. My opinion on David's cause of death (анг.) / Patreon — 2020.
  3. ^ Rayner, Gordon; Roberts, Laura (November 12, 2010). "Student tuition fee protests: security guards were powerless to act, then riot ringleaders". The Daily Telegraph. Telegraph Media Group. Retrieved December 4, 2011.
  4. ^ Fries, Jacob H. (January 28, 2002). "Anarchy Has an Image Problem; In the Face of New York Police, Taste for Conflict Wavers". The New York Times. The New York Times Company. Retrieved February 15, 2012.
  5. ^ Graeber, David (2013). The Democracy Project. Spiegel & Grau. p. 41. ISBN 978-0812993561. "As a matter of historical record, since there is so much discussion of the origin of the slogan "We Are the 99 Percent," the answer is that—appropriately enough—it was a collective creation."
  6. ^ Sharlet, Jeff (November 10, 2011). "Inside Occupy Wall Street: How a bunch of anarchists and radicals with nothing but sleeping bags launched a nationwide movement". Rolling Stone. Retrieved December 4, 2011.
  7. ^ Graeber, David (November 30, 2011). "Occupy Wall Street's anarchist roots". Al Jazeera. Retrieved December 4, 2011.
  8. ^ Graeber, David (September 25, 2011). "Occupy Wall Street Protest". The Guardian. Guardian News and Media. Retrieved October 6, 2011.
  9. ^ "Occupy Wall Street's anarchist roots". Al Jazeera. November 30, 2011.
  10. ^ Sutherland, Ali. "It's not what you know. It's not who you know, either. It's who knows what about you". Making Light. Retrieved July 10, 2018.
  11. ^ "Writers Marathon by Writers Rebel | Theatre in London". Time Out London.
  12. ^ Steullet, Alex (July 22, 2020). "Don't Judge People For Slacking Off―They May Just Have a Bullshit Job". Kintopia. Retrieved September 4, 2020.
  13. ^ Neale, Matthew (November 16, 2019). "Exclusive: New letter supporting Jeremy Corbyn signed by Roger Waters, Robert Del Naja and more". NME. Retrieved November 27, 2019.
  14. ^ Gayle, Damien (December 3, 2019). "Vote for hope and a decent future". The Guardian. Retrieved December 4, 2019.
  15. ^ Gayle, Damien (December 3, 2019). "Coogan and Klein lead cultural figures backing Corbyn and Labour". The Guardian. Retrieved December 4, 2019.
  16. ^ Burrell, K. (2014). Book Review: David Graeber, 'The Democracy Project: A History. A Crisis. A Movement'. Sociology, 48(5), 1066–167. doi:10.1177/0038038514543129
  17. ^ Steinmüller, Hans (2019) Book review: on kings by David Graeber and Marshall Sahlins. Journal of the Royal Anthropological Institute, 25 (2). pp. 413–14.

Вонкавыя спасылкі

рэдагаваць
Вікіцытатнік зьмяшчае збор цытатаў, датычных тэмы артыкула:
Атрымана з «https://be-tarask.wikipedia.org/w/index.php?title=Дэвід_Грэбер&oldid=2343020»