Віктор Юго
Вікто́р Юго́ (па-француску: Victor-Marie Hugo; 26 лютага 1802, Бэзансон, Францыя — 22 траўня 1885, Парыж, Францыя) — францускі пісьменьнік, раманіст, драматург, лідэр рамантычнага руху ў Францыі. Лічыцца адным з найвялікшых і самых выбітных францускіх пісьменьнікаў. У Францыі, літаратурная слава Юго прыйшла да яго ў першую чаргу праз паэзію, але таксама зьвязана з раманамі і драматычнымі творамі. Па-за Францыяй найбольш вядомымі творамі пісьменьніка лічацца раманы «Адрынутыя» (па-француску: Les Misérables, 1862), «Сабор Парыскай Божай маці» (1831) і «Чалавек, які сьмяецца» (1869)[9].
| Віктор Юго | |
| Victor-Marie Hugo | |
 Фатаздымак Віктора Юго, 1883 | |
| Асабістыя зьвесткі | |
|---|---|
| Імя пры нараджэньні | Віктор-Мары Юго |
| Нарадзіўся | 26 лютага 1802[1][2][3][…] |
| Памёр | 22 траўня 1885[1][2][5][…] (83 гады) |
| Пахаваны | |
| Бацькі | Жазэф Леапольд Сыгісбэр Юго[d] Сафі Трэбюшэ[d] |
| Сужэнец | Адэль Фушэ[d] |
| Дзеці | Адэль Юго[d], Шарль Юго[d][6], Франсуа-Віктор Юго[d][6] і Леапальдына Юго[d] |
| Літаратурная дзейнасьць | |
| Род дзейнасьці | пісьменьнік |
| Гады творчасьці | 1819 — 1883 |
| Кірунак | рамантызм |
| Жанр | раман, паэзія, п’еса і памфлет |
| Мова | француская мова[7][8] |
| Узнагароды | |
| Подпіс | 
|
У маладосьці Юго быў прыхільнікам раялістаў, але зь цягам часу зьмяніў свае погляды да рэспубліканізму. У сваіх працах Віктор закранае палітычныя і сацыяльныя праблемы свайго часу. Пахаваны ў Пантэоне.
Біяграфія рэдагаваць
Віктор нарадзіўся ў сям’і генэрала напалеонаўскай арміі Леапольда Сыгісбэра Юго, якому быў прадастаўлены тытул графа, па сямейнай традыцыі Жазэфам Банапартам, каралём Гішпаніі. Маці пісьменьніка — Сафі Трэбюшэ. Віктор быў самым малодшы сынам у сям’і, а таксама меў двух братоў. Ягонае дзяцінства прайшло ў Парыжы. Частыя знаходжаньні ў Нэапалі і Гішпаніі з прычыны вайсковых прызначэньняў бацькі адбілася на ягоным раньнім узросьце. У 1811 годзе ён разам з братам Эжэнам навучаўся ў рэлігійнай установе Мадрыду, каледжы для шляхцічаў. У 1813 годзе па разрыве шлюбу бацькоў, Віктор разам з маці вярнуўся у Парыж.
У 1817 годзе ён прыняў удзел у конкурсе літаратурнай акадэміі ў Тулюзе. Праз два гады ён стаў ляўрэатам гэтай акадэміі. У 1819 годзе Юго атрымаў Залатую лілею за «Оду» у гонар ўсталяваньня статуі Генрыху IV і ў 1820 годзе атрымаў яшчэ адную узнагароду як заахвочвальны прыз за іншую оду: «Майсей на Ніле».
Беларускія пераклады рэдагаваць
- «Адвержаныя»:
- Гаўрош: Апавяданне для дзяцей / Апрац. С. А. Іванчына-Пісарава. — Мн.: Белдзяржвыд, 1931.
- Казэта: З роману «Адрынутыя» / Пер.з руск. А. Р. Ламацкага. — Мн.: ДВБ.Юндзетсектар, 1932.
- Дзевяноста трэці: Раман / Віктар Гюго. — Мн.: Дзяржвыд Беларусі. Юн. літ., 1937.
- Казета: Пер. з рус. мовы / В.Гюго. — Мн.: ДВБ. Дзіцячая. літ., 1937.
- Адвержаныя: Скароч. тэкст: Пер. з рус. мовы. — Мн.: ДВБ. Дзіцячая. літ., 1938.
- Гаўрош: Пер. з рус. мовы / Віктор Гюго. — Мн.: ДВБ. Дзіцячая літ., 1938.
- Гаўрош: Пер. з рус. — Мн.: Дзярж. выд-ва БССР, 1946.
- Казета (Урывак з рамана «Адвержаныя»): Для малод. узросту / Пер. У.Шахаўца. — Мн.: Белдзяржвыд. Рэд. дзіцяч.і юнац. літ., 1957.
- На барыкадзе (перакл. Ю. Жалезка) // Annus Albaruthenicus = Год Беларускі. № 1/2000.
Крыніцы рэдагаваць
- ^ а б Victor Hugo (нід.)
- ^ а б Victor Hugo (фр.) / Assemblée nationale
- ^ Victor Marie Hugo (фр.) — ministère de la Culture.
- ^ а б Архіў гістарычных запісаў — 1808.
- ^ Victor Hugo // KulturNav (анг.) — 2015.
- ^ а б в Венгерова З. Гюго, Виктор (рас.) // Энциклопедический словарь — СПб: Брокгауз — Ефрон, 1893. — Т. IXа. — С. 956—959.
- ^ Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr (фр.): плятформа адкрытых зьвестак — 2011.
- ^ Bibliothèque nationale de France Record #11907966z // BnF catalogue général (фр.) — Paris: BnF.
- ^ Год Віктора Гюго. Золата Свабоды/Вострая брама. Радыё Свабода
Вонкавыя спасылкі рэдагаваць
- Францыя часоў Віктора Юго
- Працы Віктора Юго на Intra Text
- Віктор Юго на Internet Book List
 |
Гэта — накід артыкула пра пісьменьніка альбо пісьменьніцу. Вы можаце дапамагчы Вікіпэдыі, пашырыўшы яго. |