Вікіпэдыя

Вера (мужчынскае імя)

Вера, Вара — мужчынскае імя.

Вера
лац. Viera
Wero
Паходжаньне
Мова(-ы) германскія
Іншыя формы
Варыянт(ы) Вара
Зьвязаныя імёны Вярэйка, Вірла, Вірбольт, Вербут, Віргаўд, Варгіра, Віргірд, Вергут, Вірконт, Вірмонт
Лютувер
Зьвязаныя артыкулы
якія пачынаюцца з «Вера»

Паходжаньне

рэдагаваць
Асноўны артыкул: Імёны ліцьвінаў

Вера або Вара (Wero, Vera[1], Varo) — імя германскага паходжаньня[2]. Іменная аснова -вер- (-вар-, -вір-) паходзіць ад германскага *war(j)a-, war(i)n 'абарона'[3][a]. Сярод ліцьвінаў бытавалі імёны Вярэйка (Верыка, Варыка), Вірла, Вірбольт, Вербут, Віргаўд, Віргірд, Вергут, Вірконт (Вярконт), Вірмонт (Вэрэмунд). Адзначаліся германскія імёны Wericho (Werica, Waraco), Werle, Virboldus (Werbold), Werboto, Vergaut, Wirgardus (Wergerd), Vergot, Wercund, Virmundis (Vermunt, Veremund).

Этымалягічны слоўнік старапольскіх асабовых імёнаў, выдадзены Польскай акадэміяй навук, адзначае гістарычнае бытаваньне ў Польшчы германскіх імёнаў Wierko (Wierka, Wierek), Werbar, Wirhard, Wiermirz, Warmut, Warmundus, Wernar[6].

У Прусіі бытавалі імёны: Wyrike / Wariko[b] (1390 і 1394 гады), Warpoda / Warpote[c] (1216 і 1400 гады), Wargele / Wargale / Wargile / Wargell[d] (1283, 1383, 1387, 1398 і 1540 гады, Wirigaude[e] (1360 год)[11], Wargathe / Wargatte / Wargate / Worgatte / Wargitte[f] (1280, 1299, 1312 і 1400 гады), Warginne (1348 год), Wirkand[g], Wargute / Warguthe[h] (1359 і 1366 гады), Warstenne[i] (1388 год), Wirsune (1398 год), Wirsutte[15].

Варыянты імя ў гістарычных крыніцах: Станко Варовичъ (1528 год)[16]; ку двору нашому Волкиницькому дворецъ земянина нашого Щефана Таръновъского Варискии (2 верасьня 1562 году)[17]; земяне господарьские повету Упитского панъ Андрей Станиславовичъ Веровичъ (19 жніўня 1585 году)[18]; от небощыка Веровича (5 красавіка 1596 году)[19][j].

Носьбіты

рэдагаваць

Вэровічы (Werowicz) гербу Помян — літоўскі шляхецкі род зь Віленскага і Гарадзенскага паветаў[21].

У актах Вялікага Княства Літоўскага ўпамінаўся маёнтак Віры (Вири) у Полацкім ваяводзтве[38].

У Алькеніцкай парафіі існавала вёска Варышкі (Waryszki)[39].

Назву Вера мае возера на гістарычнай Браслаўшчыне.

Заўвагі

рэдагаваць
  1. ^ Польска-летувіская аўтарка Юстына Вальковяк прызнае за найбольш адэкватнае тлумачэньне іменнай асновы -вір- зь летувіскай мовы výras 'мужчына, муж', výrauti 'панаваць'[4] (не адзначаючы, аднак, часу першай фіксацыі адпаведных словаў і іх значэньняў у летувіскіх слоўніках, тым часам значэньне 'панаваць' для výrauti упершыню фіксуецца толькі ў слоўніку 1915 году[5])
  2. ^ Адзначалася старажытнае германскае імя Waraco (Werica)[7]
  3. ^ Адзначаліся старажытныя германскія імёны Warbod і Warpoto (Warboto)[8]
  4. ^ Адзначалася старажытнае германскае імя Uergils[9]
  5. ^ адзначалася германскае імя Vergaut[10]
  6. ^ Адзначалася старажытнае германскае імя Wærgyð[12]
  7. ^ Адзначалася старажытнае германскае імя Wergand[13]
  8. ^ Адзначалася германскае імя Vergot[10]
  9. ^ Адзначалася старажытнае германскае імя Wærstan[14]
  10. ^ Таксама:
    • Веран (адзначалася германскае імя Warren[20]): Weronowicz (1669 год)[21];
    • Вірвіл: Tadeusz Wirwiłowicz (1798 год)[22];
    • Віргель, Вергель (адзначаліся старажытныя германскія імёны Uergils[9] і Virgilo[23]): з Виркгелевщины (1567 год)[24], Adam, Wergielowey syn… Adam Wergiel (20 лістапада 1604 году)[25], Wergelowicz (1604—1610 гады)[26];
    • Віргід (адзначалася старажытнае германскае імя Wærgyð[12]): земъли тягълое пустовское у Вилькискомъ повете на име Виркгидовы… тую земълю Виркгидову (14 ліпеня 1501 году)[27], Wiergieta (1602—1604 гады)[28];
    • Віргін: Виркгин Кгестовтович (1538 год)[29];
    • Сьвіргоўд (адзначалася германскае імя Vergaut[10]) (параўн.: Dawid Żminigajło Jawgiel, т. б. z Minigajła[30]): Swirgaude (1320 год)[31], Мартинъ Свиркговдовичъ (1528 год)[32];
    • Вірзінт (адзначалася старажытнае германскае імя Warsind[33]): sioło Wetusze… Marcin Wyrzyntt (1675—1677 гады)[34];
    • Верад (адзначалася старажытнае германскае імя Verat[35]): у актах Вялікага Княства Літоўскага ўпамінаўся фальварак Верадава (Верадово) каля Эйраголы[36]

Крыніцы

рэдагаваць
  1. ^ Köbler G. Gotisches Wörterbuch. — Leiden — Köln, 1989. S. 705.
  2. ^ Förstemann E. W. Altdeutsches Namenbuch. Bd. 1: Personennamen. — Bonn, 1900. S. 1533.
  3. ^ Kremer D. Die Germanischen Personennamen in Katalonien // Estudis romànics. Nr. 14, 1972. S. 221.
  4. ^ Walkowiak J. B. Litewskie nazwiska Polaków: słownik etymologiczno-frekwencyjny. — Poznań, 2019. S. 24.
  5. ^ výrauti, Lietuvių kalbos žodynas
  6. ^ Słownik etymologiczno-motywacyjny staropolskich nazw osobowych. T. 5: Nazwy osobowe pochodzenia niemieckiego. — Kraków, 1997. S. 281—282, 285.
  7. ^ Förstemann E. W. Altdeutsches Namenbuch. Bd. 1: Personennamen. — Bonn, 1900. S. 1533.
  8. ^ Förstemann E. W. Altdeutsches Namenbuch. Bd. 1: Personennamen. — Bonn, 1900. S. 1534.
  9. ^ а б Gerchow J. Die Gedenküberlieferung der Angelsachsen. — Berlin; New York, 1988. P. 410.
  10. ^ а б в Ray O. Vore navne: en etymologisk navnebok med fyldige utredninger. — Chicago, 1944. S. 369.
  11. ^ Pierson W. Altpreußischer Namenkodex // Zeitschrift für Preußische Geschichte und Landeskunde. — Berlin, 1873. S. 736.
  12. ^ а б Briggs K. An index to personal names in English place-names. — Nottingham, 2023. P. 282.
  13. ^ Förstemann E. W. Altdeutsches Namenbuch. Bd. 1: Personennamen. — Bonn, 1900. S. 1525.
  14. ^ Searle W. G. Onomasticon anglo-saxonicum. — Cambrigde, 1897. S. 475.
  15. ^ Trautmann R. Die altpreußischen Personennamen. — Göttingen, 1925. S. 115—116, 118—119.
  16. ^ Перапіс войска Вялікага княства Літоўскага 1528 года. Метрыка Вялікага княства Літоўскага. Кн. 523. — Менск, 2003. С. 163.
  17. ^ Метрыка Вялікага Княства Літоўскага. Кніга 44 (1559—1566 гг.). — Менск, 2001. С. 65.
  18. ^ Акты издаваемые Виленской комиссией для разбора древних актов. Т. 26. — Вильна, 1899. С. 35.
  19. ^ Акты, издаваемые Виленской Комиссией для разбора древних актов. Т. 32. — Вильна, 1907. С. 306.
  20. ^ Ferguson R. The Teutonic Name-system Applied to the Family Names of France, England, & Germany. — London, 1864. P. 279.
  21. ^ а б Polska encyklopedja szlachecka. T. 12. — Warszawa, 1938. S. 108.
  22. ^ Dusiaty, Geneteka baza Polskiego Towarzystwa Genealogicznego
  23. ^ Kremer D. Die Germanischen Personennamen in Katalonien // Estudis romànics. Nr. 15, 1973. S. 61 (307).
  24. ^ Литовская метрика. Отд. 1. Ч. 3. — Петроград, 1915. С. 574.
  25. ^ Lietuvos inventoriai XVII a. — Vilnius, 1962. P. 24.
  26. ^ Ragauskaitė A. XVII a. pirmosios pusės Kauno miestiečių asmenvardžių kilmė // Acta linguistica Lithuanica. T. 43, 2000. P. 101.
  27. ^ Акты, издаваемые Виленской Комиссией для разбора древних актов. Т. 24. — Вильна, 1897. С. 4—5.
  28. ^ Lebedys J. Lietuvių kalba XVII—XVIII a. viešajame gyvenime. — Vilnius, 1976. P. 75.
  29. ^ Mackavičius A. Žemaitijos valsčių surašymas 1537—1538 m. — Vilnius, 2003. P. 333.
  30. ^ Akta zjazdów stanów Wielkiego Księstwa Litewskiego. T. 2. — Warszawa, 2009. S. 303, 443.
  31. ^ Trautmann R. Die altpreußischen Personennamen. — Göttingen, 1925. S. 103.
  32. ^ Перапіс войска Вялікага княства Літоўскага 1528 года. Метрыка Вялікага княства Літоўскага. Кн. 523. — Менск, 2003. С. 74.
  33. ^ Förstemann E. W. Altdeutsches Namenbuch. Bd. 1: Personennamen. — Bonn, 1900. S. 1537.
  34. ^ Žemaičių vyskupijos vizitacija 1675—1677 m. Fontes Historiae Lituaniae. Vol. X. — Vilnius, 2011. P. 93.
  35. ^ Förstemann E. W. Altdeutsches Namenbuch. Bd. 1: Personennamen. — Bonn, 1900. S. 1537.
  36. ^ Indeks alfabetyczny miejscowości dawnego wielkiego Księstwa Litewskiego: A—K (Abakanowicze — Kujany). Wilno, 1929. S. 72.
  37. ^ Опись документов Виленского центрального архива древних актовых книг. Вып. 7. ― Вильна, 1909. С. 126, 188.
  38. ^ Indeks alfabetyczny miejscowości dawnego wielkiego Księstwa Litewskiego: A—K (Abakanowicze — Kujany). Wilno, 1929. S. 156.
  39. ^ Parafia olkienicka, Genealogia Wileńszczyzny
Атрымана з «https://be-tarask.wikipedia.org/w/index.php?title=Вера_(мужчынскае_імя)&oldid=2589578»