Аляксееўка (Брагінскі раён)
Аляксе́еўка[1] (да 1914 — Цюцькі́/Цюткі́) — вёска ў Брагінскім раёне Гомельскай вобласьці Беларусі. Аляксееўка ўваходзіць у склад Малажынскага сельсавету. Насельніцтва 101 чал. (2021).
| Аляксееўка лац. Alaksiejeŭka | |
| |
| Першыя згадкі: | 1734 |
| Былая назва: | Цюцькі |
| Краіна: | Беларусь |
| Вобласьць: | Гомельская |
| Раён: | Брагінскі |
| Сельсавет: | Малажынскі |
| Насельніцтва: | 101 чал. (2021) |
| Часавы пас: | UTC+3 |
| Тэлефонны код: | +375 2344 |
| Паштовы індэкс: | 247635 |
| СААТА: | 3203836001 |
| Нумарны знак: | 3 |
| Геаграфічныя каардынаты: | 51°44′39.538″ пн. ш. 30°26′5.914″ у. д. / 51.74431611° пн. ш. 30.43497611° у. д.Каардынаты: 51°44′39.538″ пн. ш. 30°26′5.914″ у. д. / 51.74431611° пн. ш. 30.43497611° у. д. |
Аляксееўка на мапе Беларусі ±   Аляксееўка | |
 Галерэя здымкаў у Вікісховішчы
| |
Знаходзіцца за 10 км на паўднёвы ўсход ад Брагіна і за 38 км ад чыгуначнай станцыі Хвойнікі на лініі Каленкавічы — Гомель, за 129 км ад Гомелю, каля аўтадарогі Камарын — Брагін.
На поўдні ад вёскі сетка мэліярацыйных каналаў.
Гісторыя
рэдагавацьРэч Паспалітая
рэдагаваць
Ці не найраней хутар Цюцькі згаданы ў 1734 годзе, калі знаходзіўся ў заставе ў айцоў цыстэрцыянаў кімбараўскіх[2], хоць уладальнікам усяго Брагінскага маёнтку на той час быў ужо князь Міхал Сэрвацы Вішнявецкі, бо з 1733 году пачаў звацца яшчэ і «графам на Брагіне»[3].
У 1754 годзе з 8 двароў (×6 — каля 48 жыхароў) брагінскай вёскі Цюткі айцоў цыстэрцыянаў выплачваліся «do grodu» (Оўруцкага замку) 1 злоты і 6 грошаў, «na milicję» (на вайсковыя патрэбы павету і ваяводзтва) 4 зл. і 24 гр.[4]. У тым жа 1754 г. Брагінскае графства была куплена ў княгіні Эльжбэты Вішнявецкай Міхалавай Замойскай за 550 000 злотых панам Францішкам Антоніем, сынам Мікалая, Ракіцкім, войскім ашмянскім (†1759).
Згодна зь перапісамі габрэйскага насельніцтва 1765, 1778 і 1784 гадоў, у паселішчы Цюцькі, называным і хутарам, і вёскай, налічвалася адпаведна 5, 3 і 3 гаспадары — плацельшчыкі пагалоўшчыны, якія належалі да Брагінскага кагалу[5].
Расейская імпэрыя
рэдагавацьУ выніку другога падзелу Рэчы Паспалітай (1793) Цюцькі апынуліся ў межах Рэчыцкай акругі Чарнігаўскага намесьніцтва (губэрні), з 1796 г. у складзе тэрытарыяльна ўпарадкаванага Рэчыцкага павету спачатку Маларасейскай, а з 29 жніўня 1797 г. Менскай губэрні Расейскай імпэрыі[6].
На 1909 год у вёсцы Цюцькі налічвалася 56 двароў з 396 жыхарамі[7].
Найноўшы час
рэдагаваць9 лютага 1918 году, яшчэ да падпісанmня Берасьцейскага міру з бальшавіцкай Расеяй (3 сакавіка), Нямеччына перадала паўднёвую частку Беларусі Украінскай Народнай Рэспубліцы. У адказ на гэта 9 сакавіка Другой Устаўной граматай тэрыторыя абвешчана часткай Беларускай Народнай Рэспублікі. Аляксееўка ў складзе Брагінскай воласьці Рэчыцкага павету, аднак, апынулася ў часова створанай 15 чэрвеня Палескай губэрні з цэнтрам у Рэчыцы, з кастрычніка — у Мазыры. З 18 траўня тут дзейнічала «варта Украінскай Дзяржавы» гетмана Паўла Скарападзкага[8].
У 1930 року савецкая ўлада арганізавала калгас «Аляксееўка», працавалі вятрак і кавальня.
З 10 ліпеня 1939 року цэнтар Крыўчанскага сельсавету Брагінскага раёну Палескай, з 8 студзеня 1954 року Гомельскай абласьцей.
Насельніцтва
рэдагаваць- 1959—548 жыхароў (паводле перапісу).
- 2004—108 двароў, 256 жыхароў.
- 2021—101 жыхар[9]
Забудова
рэдагавацьУ вёсцы 108 жылых хат (2004). Плянаваньне складаецца з просталінейнай вуліцы, якую перасякае адна вуліца і прылягае іншая. Забудова драўлянымі хатамі.
Крыніцы
рэдагаваць- ^ Назвы населеных пунктаў Рэспублікі Беларусь: Гомельская вобласць: нарматыўны даведнік / Н. А. Багамольнікава і інш.; пад рэд. В. П. Лемцюговай. — Мн.: Тэхналогія, 2006. — 382 с. ISBN 985-458-131-4. (pdf)
- ^ Тарифи подимного податку, сеймикові лауди і люстрації Київського воєводства першої половини XVIII століття. /Вид. друге, доп. Укл. Конрад Жеменецький. — Біла Церква, 2015. С. 287, 359, 399, 407
- ^ Акты, издаваемые Виленской археографической комиссией. — Вильна, 1870. Т. IV. Акты Бресцкого гродского суда. С. 485
- ^ Тариф подимного податку Київського воєводства 1754 року. /Опрацював Конрад Жеменецький. — Біла Церква, 2015. С. 188, 241, 266
- ^ Архив Юго-Западной России. Ч. 5. Т. 2. Переписи еврейского населения в юго-западном крае в 1765—1791 гг. — Киев, 1890. С. 302, 391, 711
- ^ Насевіч В., Скрыпчанка Т. Рэчыцкі павет / В. Насевіч, Т. Скрыпчанка // Энцыклапедыя гісторыі Беларусі: у 6 т. — Т. 6. Кн. 1. — Мінск: БелЭн, 2001. C. 181—182
- ^ Список населённых мест Минской губернии. / Сост. В. С. Ярмолович. — Минск, 1909. С. 204
- ^ Ціхаміраў А. В. Станаўленне і развіццё беларуска-украінскіх адносін у 1918—1920 гг. // Веснік БДУ. Сер. 3. 2005. № 3. С. 28 — 32; Грицкевич А. П. Борьба за Украину, 1917—1921 / А. П. Грицкевич; под науч. ред. А. Е. Тараса. — Минск: Современная школа, 2011. С. 92 — 93; Ільїн, О. Західне Полісся в Українській Державі гетьмана Скоропадського (Історія в документах) / О. Ільїн // Над Бугом і Нарвою : український часопис Підляшшя. — 2014. № 3. С. 42; Валентина Метлицька. Тимчасова німецька окупація та її вплив на долю східного Білоруського Полісся (березень 1918 — січень 1919 рр.). // Україна та Німеччина: міждержавні відносини: збірник наукових праць / ред. кол. Владислав Верстюк (гол.), Степан Віднянський, Руслан Пиріг, Ірина Матяш, Дмитро Вєдєнєєв, Володимир Бойко, Дмитро Казіміров. — Чернігів: Сіверський центр післядипломної освіти, 2018. С. 286—296 (артыкул беларускамоўны); Замойский А. С. Брагин и местечки юго-восточной Беларуси в условиях перехода от войны к миру. 1918—1922. // Брагинщина в контексте истории белорусско-украинского пограничья: сборник научных статей / редкол. А. Д. Лебедев (отв. ред.) [и др.]. — Минск: Четыре четверти, 2018. С. 85
- ^ [Малажынскі сельсавет
Літаратура
рэдагаваць- Гарады і вёскі Беларусі: Энцыклапедыя. Т. 1, кн. 1. Гомельская вобласць / С.В. Марцэлеў; рэдкал.: Г.П. Пашкоў (гал. рэд.) [і інш.]. — Менск: БелЭн, 2004. — 632 с.: іл. ISBN 985-11-0303-9.