А

кірылічная літара

А, а (курсіў: А а ) — першая літара ўсіх альфабэтаў на кірылічнай аснове. У стараславянскім альфабэце носіць назву «азъ», якая адпавядае сучаснаму беларускаму займеньніку «я».

Літара кірыліцы А
Аа
Выява
Ӏ  Э  Ю  Я  А  Ә  Б  В  Г
У лацінцыA · a
Зьвесткі
Гук[a], [ɑ], [ə]
Назва ў Юнікодзеcyrillic capital letter a
cyrillic small letter a
ЮнікодА: U+0410
а: U+0430
HTMLА‎: &#1040, &#x410
а‎: &#1072, &#x430
UTF-16А‎: 0x410
а‎: 0x430
URL-кодА: %D0%90
а: %D0%B0
Каб пабачыць усе сымбалі, глядзіце:
уселацінкакірыліцагрэцкіядыякрытыкі

Літара ўзыходзіць да стар.-грэц. Α α (альфа), а тая ў сваю чаргу — да іўр. א «Алэф». Прыстаўка «а» (перад галоснымі — «ан») у запазычаных словах пазначае адсутнасьць прыкметы, выяўленага асноўнай часткай слова. Адпавядае беларускаму «без» і «не». Напрыклад: «А-морфны» — бясформенны, «а-сімэтрычны» — несімэтрычны.

Гісторыя Рэдагаваць

Узыходзіць да грэцкай Α α «альфа», а тая — да фінікійскай   «алеф», якой пазначаўся гартанны зычны [?]; найбольш распаўсюджаная вэрсія ўзводзіць напісаньне алефа да выявы галавы быка. Па-стараславянску й па-царкоўнаславянску літара называецца «азъ», што перакладаецца на беларускую займеньнікам «я». У кірыліцы выглядае як  , у глаголіцы — як   (часта выбар такога напісаньня для першай літары альфабэту тлумачаць сувязьзю з крыжам як хрысьціянскім знакам)[1].

Лічбавае значэньне Рэдагаваць

У стараславянскай і царкоўнаславянскай мовах А мае значэньне лічбы — 1.

Крыніцы Рэдагаваць