Б
Б
Кірыліца
А Б В Г Ґ Д Ђ
Ѓ Е Ё Є Ж Ѕ З
И І Ї Й Ј К Л
Љ М Н Њ О П Р
С Т Ћ Ќ У Ў Ф
Х Ц Ч Џ Ш Щ Ъ
Ы Ь Э Ю Я Ә Ӏ
Архаічныя літары кірыліцы
Ҁ Ѻ
Ѹ Ѡ Ѽ Ѿ
Ѣ Ѥ Ѧ
Ѫ Ѩ Ѭ Ѯ
Ѱ Ѳ Ѵ Ѷ
П̓ П̀ П́ П̧ П̑ Ԗ
Шматграфы
Дз Дж

Б, б — другая літара ўсіх альфабэтаў на кірылічнай аснове[1].

ГісторыяРэдагаваць

Літара паходзіць з кірылічнай Б («Букі»), утворанай графічным відазьмяненьнем В («вѣдѣ»), што ўзьнікла на аснове грэцкай устаўнай В («бэта»). У старабеларускую графіку перайшла з старажытнарускага пісьменства. Абазначала зычныя гукі «б», «б’», пры аглушэньні «п» («бубенъ», «хлебъ»). Ня мела лічбавага значэньня, бо лічбавае значэньне «два», уласьцівае грэцкай «бэце», перайшло на кірылічную літару В. У рукапісах XIV—XVII стагодзьдзяў у сувязі з функцыянаваньнем розных пісьмовых школ і выкарыстаньнем розных тыпаў пісьма (устаў, паўустаў, скорапіс) ужывалася ў некалькіх варыянтах, якія дапамагаюць вызначыць час і месца напісаньня помнікаў. У XVI ст., дзякуючы выдавецкай дзейнасьці Ф. Скарыны, акрамя рукапіснай, набыла й друкаваную форму, стала адрозьнівацца малая й вялікая, хоць ужываньне вялікай літары ва ўласных імёнах, геаграфічных назвах і пачатку сказаў было яшчэ непасьлядоўным. У сучаснай беларускай мове абазначае шумныя звонкія выбухныя зычныя гукі «б», «б’», а пры аглушэньні «п» («барва», «белы», «грыб»). Бывае вялікая й малая, мае рукапісную й друкаваную форму. Выкарыстоўваецца ў афіцыйных абрэвіятурах (БССР, ТБМ). Пры клясіфікацыйным падзеле мае значэньне «другі» (пункт «Б»), пры лічбавай нумарацыі — дадатковае значэньне для разьмежаваньня прадметаў пад адным нумарам (квадрат № 6 б).

Лічбавае значэньнеРэдагаваць

У стараславянскай і царкоўнаславянскай мовах ня мае лічбавага значэньня.

КрыніцыРэдагаваць