Глаголіца

Глаголіца — найстарэйшы вядомы славянскі альфабэт. Ён быў створаны Кірылам недзе ў 862—863 годзе дзеля таго, каб перакласьці Біблію на (царкоўную) стараславянскую мову.

Прыклады глаголіцы «Кіеўскіх лісткоў» і «Раймскага Эвангельля»

Назва альфабэту паходзіць ад стараславянскага слова «глаголъ», што азначае «слова» (і ёсьць назвай літары Г). Мовазнаўцы лічаць, што назва «глаголіца» ўзьнікла ў Харватыі на стагодзьдзе пазьней, а спачатку глаголіцу называлі «кірыліцай», у гонар стваральніка азбукі. Графіка глаголіцы праўдападобна базуецца на грэцкім альфабэце і старых славянскіх рунах.

У Unicode існуе падтрымка глаголіцы, але толькі нешматлікія шрыфты маюць адпаведныя сымбалі.

Вось назвы літараў глаголіцы (нумарацыю гл. на малюнку). У дужках пасьля назвы літары — сучасны кірылічны адпаведнік.

1. азъ (А)

2. буки (Б)

Глаголіца

3. веди (В)
4. глаголъ (Г)
5. добро (Д)
6. есть (Е)
7. живёте (Ж)
8. зело (ДЗ, македонскае S)
9. земля (З)
10. и (И)
11. иже (беларускае/украінскае І)
12. дервь (дзь, сэрбскае Ð)
13. како (К)
14. люди (Л)
15. мыслете (М)
16. нашъ (Н)
17. онъ (О)
18. покой (П)
19. рцы (Р)
20. слово (С)
21. твёрдо (Т)
22. ук (У)
23. фертъ (Ф)
24. ха (Х)
25. омега (О)
26. цы (Ц)
27. червь (Ч)
28. ша (Ш)
29. шта (Щ, ШЧ)
30. оэ, кароткі еры (Ъ)
31. ы, еры (Ы)
32. ерь (Ь)
33. ять (Я, Е; выдаленая з баўгарскай у 1945 годзе)
34. ё (--)
35. ю (Ю)
36. юсъ вялікі (састарэлая)
37. юсъ малы (састарэлая)
38. юсъ вялікі зь ётацыяй (састарэлая)
39. юсъ малы зь ётацыяй (састарэлая)
40. фіта (выдаленая з расейскай у 1917 годзе)
41. іжыца (выдаленая з расейскай у 1917 годзе)