Тэрыторыя, важная для птушак
- Запыт «ТВП» перанакіроўваецца сюды.
Тэрыторыя, важная для птушак (ТВП) або Ключавая арніталягічная тэрыторыя (КАТ) — мясцовасьць, якая сусьветная прызнаная жыцьцёва важным месцапражываньнем для захаваньня птушыных папуляцыяў. Ва ўсім сьвеце больш за 13 000 ТВП[1]. Іхнім вызначэньнем займаецца BirdLife International.
Часта ТВП уваходзяць у ахоўную тэрыторыю пэўнае краіны, і ў такім разе яны ахоўваюцца нацыянальным заканадаўствам. Аднак звычайна яны даволі маленькія для арганізацыі ахоўнай тэрыторыі, і статус аховы такіх зонаў залежыць ад пэўнае краіны. Юрыдычнае прызнаньне і абарона ТВП, якія не знаходзяцца ў рамках існуючых ахоўных раёнаў, вагаецца ў розных краінах. Некаторыя краіны маюць нацыянальныя стратэгіі захаваньня ТВП, тады як у іншых краінах абарона цалкам адсутнічае[2].
Беларусь далучылася да праграмы ТВП у 1996 годзе. Цяпер у Беларусі налічваецца 51 ТВП. Большасьць зь іх — водна-балотныя ўгодзьдзі.
Крытэры
рэдагавацьТВП вызначаюцца паводле міжнародна ўсталяваных крытэраў. Пэўныя крытэры могуць таксама ўсталёўвацца рэгіянальнымі і нацыянальнымі арганізацыямі. Для ўключэньня ў сьпіс тэрыторыя павінна адпавядаць прынамсі аднаму з наступных крытэраў:
- A1. Віды пад пагрозай глябальнага зьнікненьня
Мясцовасьць, у якой пэўна ці верагодна існуе папуляцыя відаў, занесеных у Чырвоны сьпіс Міжнароднага саюзу аховы прыроды і прыродных багацьцяў як крытычныя віды, віды пад пагрозаю выміраньня або ўразьлівыя. Пастаянная прысутнасьць на тэрыторыі відаў з першых двух катэгорыяў, незалежна ад велічыні папуляцыі, дастатковая для яе аднясеньня да ТВП. У выпадку ўразьлівых відаў патрэбная наяўнасьць пэўнае парогавае колькасьці відаў.
- A2. Віды абмежаванага рэгіёну
- Павінна забясьпечвацца пэўная колькасьць птушак аднаго віду ці наяўнасьці некалькіх відаў з абмежаваным арэалам
- A3. Віды абмежаванага біёму
- Месца павінна забясьпечваць наяўнасьць шматлікіх відаў, характэрных для пэўнага біёму
- A4. Супольнасьці
- i. Крытэр адносіцца да «вадаплаўных» відаў, якія вызначаны працай Дэланея і Скота ў 2002 годзе[3], як гэта вызначана крытэрам 6 Рамсарскай канвэнцыі для вызначэньня водна-балотных надзелаў, якія маюць міжнароднае значэньне.
- ii. Уключае ў сябе віды марскіх птушак, не ахопленых працай Дэланея і Скота. Колькасныя зьвесткі ўзятыя з розных апублікаваных і неапублікаваных крыніц.
- iii. Крытэр узяты па ўзору крытэра 5 з Рамсарскай канвэнцыі для вызначэньня водна-балотных надзелаў, якія маюць міжнароднае значэньне. Крытэр выкарыстоўваецца, калі колькасныя зьвесткі зьяўляюцца дастаткова добрымі, каб дазволіць прымяненьне A4i і A4ii.
- iv. Месца вядома ці меркавана перавышае парогавыя ўзроўні набору мігруючых відаў на вузкіх участках[4].
Сьпіс ТВП на тэрыторыі Беларусі
рэдагавацьКрыніцы
рэдагаваць- ^ Тэрыторыі
- ^ Important Bird Areas (IBA). In: UNEP-WCMC. 2010. A-Z Guide of Areas of Biodiversity Importance. UNEP-WCMC. Cambridge, UK. www.biodiversityA-Z.org
- ^ Delaney and Scott(2002) Waterbird Population Estimates Third Edition, Wetlands International, Wagenigen, The Netherlands
- ^ BirdLife International, 2008,Global IBA Criteria, retrieved 2008-9-27
Вонкавыя спасылкі
рэдагаваць- Тэрыторыі, важныя для птушак — «Ахова птушак Бацькаўшчыны»
- Тэрыторыі, важныя для птушак (анг.) — «BirdLife International»
- Тэрыторыі, важныя для птушак — «Дзікая прырода Беларусі»