Табарышкі
Табарышкі (лет. Tabariškės) — вёска ў Летуве, на рацэ Мерачанцы. Уваходзяць у склад Тургельскага староства Салечніцкага раёну Віленскага павету. Насельніцтва на 2011 год — 275 чалавек. Знаходзяцца на паўночны ўсход ад Салечнікаў, каля беларуска-летувіскай граніцы.
| Табарышкі лац. Tabaryški | |
| лет. Tabariškės | |
 Касьцёл | |
| Краіна: | Летува |
| Павет: | Віленскі |
| Раён: | Салечніцкі |
| Насельніцтва: | 275 чал. (2011) |
| Часавы пас: | UTC+2 |
| летні час: | UTC+3 |
| Геаграфічныя каардынаты: | 54°22′0″ пн. ш. 25°38′0″ у. д. / 54.36667° пн. ш. 25.63333° у. д.Каардынаты: 54°22′0″ пн. ш. 25°38′0″ у. д. / 54.36667° пн. ш. 25.63333° у. д. |
Табарышкі на мапе Летувы   Табарышкі | |
 Галерэя здымкаў у Вікісховішчы
| |
Табарышкі — даўняе мястэчка гістарычнай Віленшчыны, на этнічнай тэрыторыі беларусаў. Да нашага часу тут захаваўся каьцёл Сьвятога Міхала Арханёла, помнік традыцыйнай беларускай драўлянай архітэктуры XVIII стагодзьдзя. Сярод мясцовых славутасьцяў вылучалася сядзіба Важынскіх, помнік архітэктуры XIX стагодзьдзя.
Назва
рэдагавацьТапонім Табарышкі, відаць, утварыўся ад прозьвішча Табар (Войцех Табар быў віленскім біскупам у 1492—1507 гадох).
Яшчэ этнограф і мовазнаўца Яўхім Карскі зьвяртаў увагу на тое, што ў латыскай Курляндыі, «большасьць беларускіх населеных месцаў заканчваюцца на -ішкі»[1], пазьней у рэчышчы палітыкі летувізацыі падобныя тапонімы на -ішкі азначылі як «гістарычна балтыйскія» і нават «тыпова летувіскія»[2]. Тым часам менскі дасьледнік Алёхна Дайліда зазначае, што «ва ўсходнегерманскіх мовах быў пашыраны суфікс -isk-: такім парадкам, так менаваная «лінія Сафарэвіча» (мяжа перавагі паселішчаў з назовамі на -ішкі ў Панямоньні) не абавязкова зьнітаваная з балтамі»[3].
Гісторыя
рэдагавацьВялікае Княства Літоўскае
рэдагавацьПершы пісьмовы ўпамін пра Рукойні датуецца 1507 годам, калі яны ўваходзілі ў склад Віленскага павету Віленскага ваяводзтва.
У 1770 годзе ў Табарышках збудавалі касьцёл.
Пад уладай Расейскай імпэрыі
рэдагавацьУ выніку трэцяга падзелу Рэчы Паспалітай (1795 год) Табарышкі апынуліся ў складзе Расейскай імпэрыі, у Віленскім павеце Віленскай губэрні. На 1859 год у мястэчку было 15 будынкаў.
За часамі Першай сусьветнай вайны ў 1915 годзе Табарышкі занялі войскі Нямецкай імпэрыі.
Найноўшы час
рэдагаваць25 сакавіка 1918 году згодна з Трэцяй Устаўной граматай Табарышкі абвяшчаліся часткай Беларускай Народнай Рэспублікі. У 1920 годзе мястэчка апынулася ў складзе Сярэдняй Літвы, у 1922 годзе — у складзе міжваеннай Польскай Рэспублікі.
З пачаткам Другой сусьветнай вайны ў верасьні 1939 году ўлады СССР перадалі мястэчка Летуве.
- Мястэчка на старых здымках
-
Сядзіба, 1913 г. -
Сядзіба. Я. Булгак, 1930 г. -
Сядзіба, да 1939 г. -
Гаспадарчыя пабудовы, да 1939 г.
.jpg)
.jpg)
.jpg)
_(3).jpg)
Насельніцтва
рэдагавацьДэмаграфія
рэдагаваць- XIX стагодзьдзе: 1859 год — 166 чал.[4]
- XXI стагодзьдзе: 2011 год — 275 чал.
Турыстычная інфармацыя
рэдагаваць
Славутасьці
рэдагаваць- Гаспадчы двор Важынскіх
- Капліца прыдарожная
- Касьцёл Сьвятога Міхала Арханёла (1770)
- Могілкі старыя каталіцкія, капліца
Страчаная спадчына
рэдагаваць- Сядзіба Важынскіх (XIX ст.)
Асобы
рэдагаваць- Войцех Табар (~1453—1507) — рэлігійны і дзяржаўны дзяяч Вялікага Княства Літоўскага, біскуп віленскі
Крыніцы
рэдагаваць- ^ Карский Е. Ф. Белорусы. Т. 1. — Минск, 2006. С. 559.
- ^ Зайкоўскі Э. Балты цэнтральнай і ўсходняй Беларусі ў сярэднявеччы // Спадчына. № 1, 1999. С. 61—72.
- ^ Дайліда А. Пачаткі Вялікага княства Літоўскага: ад стварэння да Крэўскай уніі / Рэц. С. Тарасаў. — Менск, 2019. С. 31.
- ^ Krzywicki J. Taboryszki (3) // Słownik geograficzny... T. XII. — Warszawa, 1892. S. 138.