Сар
Сар (Шар, Зара), Сер — мужчынскае імя.
| Сар лац. Sar | |
| Saro | |
| Паходжаньне | |
|---|---|
| Мова(-ы) | германскія |
| Іншыя формы | |
| Варыянт(ы) | Шар, Зара, Сер |
| Зьвязаныя імёны | Сарэйка, Сярбут, Сарвід, Сарвіла, Саргель, Саргонт, Саргоўд, Саргут, Сарман, Сармонт |
| Зьвязаныя артыкулы | |
| якія пачынаюцца з «Сар» | |
Паходжаньне
рэдагавацьСар, Сара або Сера (Sarus, Saro, Serre) — імя германскага паходжаньня[1]. Іменная аснов -сар- (-сер-) паходзіць ад гоцкага і германскага sarwa 'зброя'[2][a]. Сярод ліцьвінаў бытавалі імёны Сарэйка (Сярэйка, Серака), Сярбут, Сарвід, Сарвіла, Саргель, Саргоўд (Сарголт), Саргут, Сарман, Сармонт. Адзначаліся германскія імёны Saracho (Saricho, Serecho), Saraboto, Sarvidis, Sarvilo, Sargeli, Saregaud, Sargood, Saraman, Sarmund (Saramund).
Этымалягічны слоўнік старапольскіх асабовых імёнаў, выдадзены Польскай акадэміяй навук, адзначае гістарычнае бытаваньне ў Польшчы германскіх імёнаў Szarar, Saramek, Saramon (Sarman[4])[5].
У Прусіі бытавалі імёны: Sarybod[b][7], Sarginus[7], Sarotte[c] (1412 год)[7].
Варыянты імя ў гістарычных крыніцах: Maxim Sarowicz (2 траўня 1558 году)[9]; Janowi y Kasprowi Sierowiczom (20 жніўня 1612 году)[10]; Jan Sarowicz (1688 год)[11]; Zara… Zary (1744 год)[12][d].
Носьбіты
рэдагавацьСарэвічы (Sarewicz, Sorewicz) — літоўскія шляхецкія роды зь Вільні і Віленскага павету[21].
Шарэвічы (Szarewicz) гербу Бонча — літоўскі шляхецкі род[22].
Зарэвічы (Zorewicz) гербу Паўкозіч — літоўскі шляхецкі род зь Віленскага і Ковенскага паветаў[23].
На гістарычнай Берасьцейшчыне існуе вёска Сарава, у гістарычнай Прусіі — Шаарэн.
Заўвагі
рэдагаваць- ^ Польска-летувіская аўтарка Юстына Вальковяк прызнае брак адэкватнага тлумачэньне іменнай асновы -сар- (-сер-, -шэр-) зь летувіскай мовы[3]
- ^ Адзначалася старажытнае германскае імя Sarabod[6]
- ^ Адзначалася старажытнае германскае імя Sarrato[8]
- ^ Таксама:
- Шэрэль (адзначалася старажытнае германскае імя Serilo[1]): у 1588 годзе ўпамінаўся ўпіцкі зямянін Ян Марцінавіч Мангойла Шэрэль[13]
- Шарыбор (адзначалася германскае імя Sarber[14]): Шарибор понесъ в Жомоит до тивуновъ (13 траўня 1561 году)[15];
- Сервін (адзначалася старажытнае германскае імя Saruin[16]): miedzy jeziorem Serwinem (4 сьнежня 1554 году)[17];
- Сарвір: на гістарычнай Аршаншчыне існуе вёска Сарвіры;
- Сяргінт (у гістарычным германскім арэале адзначалася імю Saragante[18]): Serginth Walentin ot Zyzmor (XVI ст.)[19];
- Сармент: promotor Casimirus Sarment (1715 год)[20]
Крыніцы
рэдагаваць- ^ а б Förstemann E. W. Altdeutsches Namenbuch. Bd. 1: Personennamen. — Bonn, 1900. S. 1299.
- ^ Дайліда А. Пачаткі Вялікага княства Літоўскага: ад стварэння да Крэўскай уніі / Рэц. С. Тарасаў. — Менск, 2019. С. 18.
- ^ Walkowiak J. B. Litewskie nazwiska Polaków: słownik etymologiczno-frekwencyjny. — Poznań, 2019. S. 23.
- ^ Słownik etymologiczno-motywacyjny staropolskich nazw osobowych. T. 7: Suplement. Rozwiązanie licznych zagadek staropolskiej antroponimii. — Kraków, 2002. S. 516.
- ^ Słownik etymologiczno-motywacyjny staropolskich nazw osobowych. T. 5: Nazwy osobowe pochodzenia niemieckiego. — Kraków, 1997. S. 218, 220.
- ^ Morlet M.-T. Les noms de personne sur le territoire de l’ancienne Gaule. T. III: Les noms de personnes contenus dans les noms de lieux. — Paris, 1985. P. 440.
- ^ а б в Trautmann R. Die altpreußischen Personennamen. — Göttingen, 1925. S. 90.
- ^ Morlet M.-T. Les noms de personne sur le territoire de l’ancienne Gaule du VIe au XIIe siècle. T. I: Les noms issus du germanique continental et les créations gallo-germaniques. — Paris, 1971. P. 195.
- ^ Акты издаваемые Виленской археографической комиссией. Т. 14. — Вильна, 1887. С. 44.
- ^ Акты, издаваемые Виленской Комиссией для разбора древних актов. Т. 24. — Вильна, 1897. С. 473.
- ^ Obst J. Rachunki miasta Wilna // Litwa i Ruś. Z. 7—9, 1913. S. 107.
- ^ Diecezja Wileńska, 1744, Pawet, 20 лютага 2011 г.
- ^ Опись документов Виленского центрального архива древних актовых книг. Вып. 8. ― Вильна, 1912. С. 17.
- ^ Kapff R. Deutsche Vornamen: mit den von ihnen abstammenden Geschlechtsnamen sprachlich erläutert. — Nürtingen am Neckar, 1889. S. 73.
- ^ Lietuvos Metrika. Knyga 564 (50) (1553—1567). — Vilnius, 1996. P. 50.
- ^ Förstemann E. W. Altdeutsches Namenbuch. Bd. 1: Personennamen. — Bonn, 1900. S. 1300.
- ^ Istorijos archyvas. T. 1: XVI amžiaus Lietuvos inventoriai. — Kaunas, 1934. P. 67.
- ^ Repertori D’Antropònims Catalans (RAC). Vol. 1. — Barcelona, 1994. P. 477.
- ^ Lebedys J. Lietuvių kalba XVII—XVIII a. viešajame gyvenime. — Vilnius, 1976. P. 56.
- ^ Lebedys J. Lietuvių kalba XVII—XVIII a. viešajame gyvenime. — Vilnius, 1976. P. 141.
- ^ Malewski Cz. Rodziny szlacheckie na Litwie w XIX wieku. — Warszawa, 2016. S. 762, 785.
- ^ Polska encyklopedja szlachecka. T. 11. — Warszawa, 1938. S. 242.
- ^ Ciechanowicz J. Rody rycerskie Wielkiego Księstwa Litewskiego. T. 5. — Rzeszów, 2001. S. 463.