Радзілавічы

вёска ў Лельчыцкім раёне Гомельскай вобласьці Беларусі

Ра́дзілавічы[1] (таксама — Радзі́лавічы[2], Радзіві́лавічы[1][3]; з 1931 году — Дзяржы́нск[1]) — вёска ў Беларусі, на левым беразе ракі Рова (Плаў). Цэнтар Радзілавіцкага сельсавету Лельчыцкага раёну Гомельскай вобласьці. Знаходзяцца за 14 км на паўднёвы захад ад Букчы, за 75 км на захад ад Лельчыцаў.

Радзілавічы
лац. Radziłavičy
Першыя згадкі: 1520
Краіна: Беларусь
Вобласьць: Гомельская
Раён: Лельчыцкі
Сельсавет: Радзілавіцкі
Вышыня: 149 м н. у. м.
Насельніцтва: 812 чал. (2010)
Часавы пас: UTC+3
Тэлефонны код: +375 2356
СААТА: 3228820021
Нумарны знак: 3
Геаграфічныя каардынаты: 51°40′10″ пн. ш. 27°32′53″ у. д. / 51.66944° пн. ш. 27.54806° у. д. / 51.66944; 27.54806Каардынаты: 51°40′10″ пн. ш. 27°32′53″ у. д. / 51.66944° пн. ш. 27.54806° у. д. / 51.66944; 27.54806
Радзілавічы на мапе Беларусі ±
Радзілавічы
Радзілавічы
Радзілавічы
Радзілавічы
Радзілавічы
Радзілавічы

Назва рэдагаваць

Асноўныя артыкулы: Радзівіл (імя) і Радзіла

Паводле францускага лінгвіста-германіста Раймонда Шмітляйна, які на падставе шматгадовых дасьледаваньняў прыйшоў да высноваў пра германскае паходжаньне літоўскіх уласных імёнаў, імя Радзівіл цалкам адпавядае засьведчанаму ў гістарычных крыніцах старажытнаму германскаму імя Ratwilius[4][5].

Гісторыя рэдагаваць

Вяілкае Княства Літоўскае рэдагаваць

Упершыню ўпамінаюцца ў 1520 годзе, як сяло ў складзе Вялікага Княства Літоўскага, уладаньне вялікага гетмана літоўскага Канстантына Астроскага. У 1777 годзе ў сяле збудавалі драўляную царкву.

Пад уладай Расейскай імпэрыі рэдагаваць

На 1886 год у сяле і маёнтку Радзілавічах было 53 двары, на 1888 год — 69 двароў. На 1909 год было 116 двароў у сяле і 2 двары ў фальварку Радзілавічах.

Найноўшы час рэдагаваць

З 20 жніўня 1924 году — цэнтар сельсавету. У 1931 годзе савейкія ўлады ў рэчышчы палітыкі русіфікацыі і дэнацыяналізацыі беларусаў перайменавалі Радзілавічы ў Дзяржынск. На 1940 год — 187 двароў.

У чэрвені 1943 годзе нацысты спалілі вёску і загубілі 13 жыхароў. На 1971 год — 399 двароў, на 1998 год — 358 двароў, на 2000 год — 368 двароў.

Мікравёскі рэдагаваць

Традыцыйная вёска падзяляецца на 4 мікравёскі[Крыніца?]:

Акрамя гэтага цэнтар вёскі называюць «Сяло».

Насельніцтва рэдагаваць

Дэмаграфія рэдагаваць

  • XIX стагодзьдзе: 1886 год — 298 чалавек
  • XX стагодзьдзе: 1909 год — 672 чалавекі ў сяле Радзілавічах і 12 чалавек у фальварку Радзілавічах[6]; 1923 год — 898 чалавек; 1940 год — 570 чалавек; 1971 год — 1668 чалавек; 1998 год — 1116 чалавек; 1999 год — 1076 чалавек; 2000 год — 1070 чалавек
  • XXI стагодзьдзе: 2010 год — 812 чалавек

Інфраструктура рэдагаваць

У вёсцы знаходзіцца лясьніцтва, рамонтныя майстэрні, сярэдняя школа, бібліятэка, аддзяленьне сувязі, аўтаматычная тэлефонная станцыя, фэльчарска-акушэрскі пункт, дзіцячы сад, аддзяленьне ААТ «Беларусбанк», 3 крамы. Цэнтар камунальнага сельскагаспадарчага прадпрыемства «На варце».

Турыстычная інфармацыя рэдагаваць

Страчаная спадчына рэдагаваць

  • Драўляная царква

Крыніцы рэдагаваць

  1. ^ а б в Назвы населеных пунктаў Рэспублікі Беларусь: Гомельская вобласць: нарматыўны даведнік / Н. А. Багамольнікава і інш.; пад рэд. В. П. Лемцюговай. — Мн.: Тэхналогія, 2006. — 382 с. ISBN 985-458-131-4. (pdf) С. 216
  2. ^ Гарады і вёскі Беларусі: Энцыклапедыя. Т. 2, кн. 2. Гомельская вобласць / С.В. Марцэлеў; рэдкал.: Г.П. Пашкоў (гал. рэд.) [і інш.]. — Менск: БелЭн, 2005. — 520 с.: іл. ISBN 985-11-0330-6. С. 18.
  3. ^ Краткий топонимический словарь Белоруссии / В.А. Жучкевич. — Мн.: Изд-во БГУ, 1974. — 448 с. С. 98.
  4. ^ Schmittlein R. Les noms d’eau de la Lituanie (suite) // Revue internationale d’onomastique. Nr. 3, 1964. P. 162.
  5. ^ Schmittlein R. Les noms d’eau de la Lituanie (fin), le nom de Radziwill // Revue internationale d’onomastique. Nr. 4, 1964. P. 281—292.
  6. ^ Список населенных мест Минской губернии. — Минск, 1909. С. 168.

Літаратура рэдагаваць

  • Памяць: Гіст.-дакум. хроніка Лельчыцкага р-на. — Мн.: Паліграфафармленне, 2002. — 606 с.: іл. ISBN 985-6351-13-8.

Вонкавыя спасылкі рэдагаваць