Ма́рыс Я́нсанс (Mariss Jansons) (14 студзеня 1943 — 30 лістапада 2019) — латыскі і расейскі дырыгент.

Марыс Янсанс
Дата нараджэньня 14 студзеня 1943(1943-01-14)[1][2][3]
Месца нараджэньня
Дата сьмерці 1 сьнежня 2019(2019-12-01)[4][5][6][…] (76 гадоў)
Месца сьмерці
Прычына сьмерці сардэчнае захворваньне[d][9][10]
Месца пахаваньня
Грамадзянства СССР,
Латвія
Месца вучобы
Прафэсія Дырыгент
Навуковая сфэра conducting[d][11] і музыка[11]
Месца працы
Жанры клясычная музыка
Інструмэнты фартэпіяна і арган[d]
Лэйблы EMI[d]
Бацька Арвідс Янсанс[d][12]
Узнагароды

Біяграфія рэдагаваць

Сын дырыжoра Арвіда Янсанса. Яго матуля, сьпявачка Іраіда Янсонэ, габрэйка з паходжаньня, нарадзіла яго ў Рызе.

У 1956 годзе Марыс паступіў у Ленінградзкую Кансэрваторыю, дзе навучаўся йгры на фартэпіяна й дырыґаваньня. У 1969 працягваў навучаньне ў Вене ў Ганса Свароўскага і ў Зальцбургу ў Гэрбэрта фон Караяна.

У 1973 Марыс Янсанс быў прызначаны другім дырыжoрам Ленінградзкага Філярманічнага аркестру (сёньня Санкт-Пецярбурскі Філярманічны аркестар). Ад 1979 да 2000 быў галоўным дырыжoрам Філярманічнага аркестра ў Осла, Нарвэгія.

У красавіку 1996 году ў Осьлё Марыс Янсанс ледзь не памёр ад інфаркту міякарда падчас прадстаўленьня опэры Багема Джакама Пуччыні. Акрамя нарвэскага аркестру ў розны час кіраваў таксама Лёнданскім сымфанічным аркестрам, Пітсбурскім сымфанічным аркестрам і Сымфанічным аркестрам Баварскага Радыё.

Ад 1 верасьня 2004 году Марыс Янсанс зьяўляецца шостым па ліку галоўным дырыжoрам Каралеўскага аркестра Канцэртгебаў у Амстэрдаме, ягоным папярэднікам быў Рыкарда Шайі.

У 2006 дырыгаваў навагоднім канцэртам у Вене. У канцэртным сэзоне 2005-2006 дырыґаваў цыклем канцэртаў, прысьвечаных стагодзьдзю Шастаковіча.

Вонкавыя спасылкі рэдагаваць

  1. ^ Sumrall H. Mariss Jansons // Encyclopædia Britannica (анг.)
  2. ^ Mariss Jansons // Энцыкляпэдыя Бракгаўза (ням.) / Hrsg.: Bibliographisches Institut & F. A. Brockhaus, Wissen Media Verlag
  3. ^ Mariss Jansons // Munzinger Personen (ням.)
  4. ^ Zum Tod von Mariss Jansons Ein Dirigent von WeltruhmDeutschlandfunk Kultur, 2019.
  5. ^ Conductor emeritus Mariss Jansons 1943-2019Каралеўскі аркестр Кансертгебау, 2019.
  6. ^ а б Mensenlinq // Mensenlinq
  7. ^ Le chef d’orchestre letton Mariss Jansons est mort (фр.) // Le Monde / J. FenoglioParis: Société éditrice du Monde, 2019. — ISSN 0395-2037; 1284-1250; 2262-4694
  8. ^ Mariss JansonsFrance Musique.
  9. ^ https://www.theguardian.com/music/2019/dec/01/mariss-jansons-obituary
  10. ^ https://www.nytimes.com/2019/12/02/arts/music/mariss-jansons-dead.html
  11. ^ а б Нацыянальная служба Чэскай рэспублікі
  12. ^ https://www.francemusique.fr/personne/mariss-jansons