Кніга Лічбаў
Кніга Старога Запавету |
Пяцікніжжа Майсеева |
Прарокі |
Пісаньні |
Кні́га Лі́чбаў (па-габрэйску: בְּמִדְבַּר, Бэ-мідба́р — «У пустэльні»; па-лацінску: Numeri; па-старажытнагрэцку: Ἀριθμοί; таксама «Чацьвертая кніга Майсея») — чацьвертая книга Старога Запавету, Пяцікніжжа і ўсяе Бібліі. Назва кнігі тлумачыцца тым, што ў ёй прыведзены цэлы шэраг падрабязных зьвестак па зьлічэньні народу, ягоных асобных пакаленьняў, сьвятароў, першынцаў і да т. п. Апавяданьне ахоплівае падзеі ад падрыхтоўкі да сыходу з Сынаю да прыбыцьця «на раўніны Маавіцкія, каля Ярдана, насупраць Ерыхона». Асноўны зьмест гэтай кнігі — жыцьцё народа ў пустэльні, перад тварам Творцы і «сам-насам» зь Ім.
Паходжаньне
рэдагавацьАповеды кнігі Лічбаў пра перапісы суадносяцца з аналягічнымі эпіграфычнымі знаходкамі з Мары (XVIII—XVII стагодзьдзі да н. э.), у якіх, як і ў кнізе Лічбаў, перапісы насельніцтва зьвязаныя з воінскай павіннасьцю і разьмеркаваньнм зямлі, прычым тэрміны марыйскіх дакумэнтаў (сабам, пакаду) адпавядаюць біблійным тэрмінам (цава і пакад). Апавядальны матэрыял кнігі варта таксама параўноўваць з палітычным становішчам у XIII стагодзьдзі да н. э., калі шматлікія дзяржавы рэгіёну былі васаламі мідыянітаў, якія кантралявалі палітыку гэтых дзяржаваў. Гэты факт тлумачыць, чаму набліжэньне ваяўнічых ізраільцянаў турбавала ня толькі маавіцянаў, але і мідыяніцскіх «старэйшынаў»[1]. Пэўна, пяцёра знакамітых мідыянітаў, забітых на тэрыторыі амарэйскага цара Сыхона[2], былі мідыяніцкімі эмісарамі ў Хешбоне. Мідыяніцкія прадстаўнікі суправаджалі маавіцкіх паслоў, што зьвярнуліся да Балаама па дапамогу ў дзеяньнях супраць ізраільцянаў[3]. Магчыма, што менавіта мідыяніты былі завадатарамі дэмаралізацыі ізраільцянаў[4], паколькі Бог загадаў Майсею варагаваць зь імі, а не з маавіцянамі[5], і гэты наказ быў выкананы (разьдзел 31). У I тыс. да н. э. мідыяніты практычна зьніклі з поля зроку ізраільцянаў.