Каралін Бэртоццы

Каралін Бэртоццы
	Каралін Бэртоццы
	па-ангельску: Carolyn Ruth Bertozzi
Дата нараджэньня	10 кастрычніка 1966 (58 гадоў)
Месца нараджэньня	Бостан, Масачусэтс;
Месца вучобы	Лексынгтанская найвышэйшая школа[d]; Гарвардзкі ўнівэрсытэт (1988); Каліфарнійскі ўнівэрсытэт у Бэрклі[d] (1993);
Занятак	хімік, біяхімік, прафэсарка ўнівэрсытэту, акадэмік
Навуковая сфэра	хімія
Месца працы	American Cancer Society[d]; Каліфарнійскі ўнівэрсытэт у Бэрклі[d]; Каліфарнійскі ўнівэрсытэт у Сан-Францыска[d]; Нацыянальная лабараторыя імя Лоўрэнса ў Берклі[d]; Стэнфардзкі ўнівэрсытэт;
Сябра ў	Нямецкая акадэмія навук Леапальдына[d], Нацыянальная акадэмія навук ЗША, Амэрыканская акадэмія мастацтваў і навук[d], Лёнданскае каралеўскае таварыства і Нацыянальная акадэмія дэі Лінчэі[d]
Узнагароды	прэмія Ўіларда Гібса[d] (2008) прэмія Эрнста Шэрынга[d] (2007) прэмія Амэрыканскага хімічнага таварыства ў галіне чыстай хіміі[d] (2001) стыпэндыя Макартура[d] (ліпень 1999) прэмія Лемэлсана[d] (2010) прэмія імя Артура Коўпа[d] (2017) Нацыянальная Заля славы вынаходнікаў[d] (2017) прэмія Генрыха Вілянда[d] (2012) дасьледчая прэмія Агнэс Фэй Морган[d] (2004) сябра Амэрыканскай акадэміі мастацтваў і навук[d] замежны сябра Лёнданскага каралеўскага таварыства[d] (2018) мэдаль Ф. А. Котана[d] (2020) прэзыдэнцкая ўзнагарода за раньнюю кар’еру навукоўцам і інжынэрам[d] (2000) прэмія Вольфа ў галіне хіміі[d] (2022) прэмія Джона Карты[d] (2020) William H. Nichols Medal[d] (2009) Glenn T. Seaborg Medal[d] (2022) Welch Award in Chemistry[d] (2022) Bijvoet Medal[d] (2022) Дыксанава прэмія за мэдыцыну[d] (2022) Clarivate Citation Laureate[d] (2015) Camille Dreyfus Teacher-Scholar Awards[d] прэмія Нацыянальнай акадэміі навук ЗША ў галіне хіміі[d] (2016)
Сайт	profiles.stanford.edu/… (анг.)
	Каралін Бэртоццы ў Вікісховішчы

Ка́ралін Рут Бэртоццы (па-ангельску: Carolyn R. Bertozzi; нар. 10 кастрычніка 1966 году) — амэрыканская хімічка, праца якой ахоплівае як хімію, гэтак і біялёгію. Яна ёсьць вынаходніцай тэрміну біяортаганальная хімія^[6], якая апісвае хімічныя рэакцыі, сумяшчальныя з жывымі сыстэмамі. Працавала над сынтэзам хімічных інструмэнтаў дзеля вывучэньня вузных цукроў, званых гліканамі, і тое, як яны ўплываюць на такія захворваньні, як то рак, запаленьне і вірусныя інфэкцыі, да прыкладу каранавірус^[7]. Ёсьць прафэсаркай Стэнфардзкага ўнівэрсытэту^[8], а таксама праводзіць дасьледаваньні ў Мэдычным інстытуце Гаўарда Г’юза^[9]. У 2022 годзе поруч з Мортэнам Мэльдалем і Карлам Бары Шарплесам атрымала Нобэлеўскую прэмію ў галіне хіміі за тое, што палепшыла таргетынг супрацьракавых прэпаратаў, базуючыся на выкарыстаньні клік-хіміі і біяортаганальных рэакцыяў^[10]^[11]. Было адзначана, што Бэртоццы вывела клік-хімію на новы ўзровень і пачала выкарыстоўваць яе ў жывых арганізмах^[12].

Крыніцы

^ http://www.invent.org/honor/inductees/inductee-detail/?IID=535
^ Cook B. N., Bertozzi C. R. Chemical approaches to the investigation of cellular systems (анг.) // Bioorganic & Medicinal Chemistry — Elsevier BV, 2002. — Vol. 10, Iss. 4. — P. 829—840. — ISSN 0968-0896; 1464-3391 — doi:10.1016/S0968-0896(01)00376-5 — PMID:11836089
^ http://magounbiggins.tributes.com/show/Veronica-A.-Bertozzi-93931659
^ ^а ^б ^в ^г ^д ^е ^ё https://www.lincei.it/sites/default/files/documenti/Soci/3039_CV.pdf
^ www.nasonline.org (анг.)
^ «Carolyn R. Bertozzi». HHMI.
^ «Carolyn Bertozzi». Stanford University.
^ Adams, Amy (2015). «Stanford chemist explains excitement of chemistry to students, the public». Stanford News.
^ «Carolyn Bertozzi honored by GLBT organization». UC Berkeley News.
^ «Нобэлеўскую прэмію ў хіміі прысудзілі за новы мэтад звышхуткага сынтэзу малекул». Радыё Свабода.
^ «Press release: The Nobel Prize in Chemistry 2022». The Nobel Prize.
^ «Стварэнне лекаў, палімераў і новых матэрыялаў. Чым нам дапаможа „клік-хімія“, за якую сёлета далі Нобелеўку?» Наша Ніва.

Вонкавыя спасылкі

Профіль на бачыне Нобэлеўскага камітэту.

[_6d1adbbc47a4bb85-1] ttp://www.invent.org/honor/inductees/inductee-detail/?IID=535

[_00ae69d1e73646cb-2] Cook B. N., Bertozzi C. R. Chemical approaches to the investigation of cellular systems (анг.) // Bioorganic & Medicinal Chemistry — Elsevier BV, 2002. — Vol. 10, Iss. 4. — P. 829—840. — ISSN 0968-0896; 1464-3391 — doi:10.1016/S0968-0896(01)00376-5 — PMID:11836089

[_fd39c11b1419ef25-3] ttp://magounbiggins.tributes.com/show/Veronica-A.-Bertozzi-93931659

[_334768ac1ce66b03-4] а ^б ^в ^г ^д ^е ^ё https://www.lincei.it/sites/default/files/documenti/Soci/3039_CV.pdf

[_527d9535b3889123-5] www.nasonline.org (анг.)

[6] «Carolyn R. Bertozzi». HHMI.

[7] «Carolyn Bertozzi». Stanford University.

[8] Adams, Amy (2015). «Stanford chemist explains excitement of chemistry to students, the public». Stanford News.

[9] «Carolyn Bertozzi honored by GLBT organization». UC Berkeley News.

[10] «Нобэлеўскую прэмію ў хіміі прысудзілі за новы мэтад звышхуткага сынтэзу малекул». Радыё Свабода.

[11] «Press release: The Nobel Prize in Chemistry 2022». The Nobel Prize.

[12] «Стварэнне лекаў, палімераў і новых матэрыялаў. Чым нам дапаможа „клік-хімія“, за якую сёлета далі Нобелеўку?» Наша Ніва.

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

Каралін Бэртоццы
па-ангельску: Carolyn Ruth Bertozzi

Дата нараджэньня	10 кастрычніка 1966(1966-10-10)^[1] (58 гадоў)
Месца нараджэньня	Бостан, Масачусэтс^[2]^[3]
Месца вучобы	Лексынгтанская найвышэйшая школа^[d] Гарвардзкі ўнівэрсытэт (1988)^[4] Каліфарнійскі ўнівэрсытэт у Бэрклі^[d] (1993)^[4]
Занятак	хімік, біяхімік, прафэсарка ўнівэрсытэту, акадэмік
Навуковая сфэра	хімія
Месца працы	American Cancer Society^[d]^[4] Каліфарнійскі ўнівэрсытэт у Бэрклі^[d]^[4] Каліфарнійскі ўнівэрсытэт у Сан-Францыска^[d]^[4] Нацыянальная лабараторыя імя Лоўрэнса ў Берклі^[d]^[4] Стэнфардзкі ўнівэрсытэт^[4]
Сябра ў	Нямецкая акадэмія навук Леапальдына^[d], Нацыянальная акадэмія навук ЗША^[5], Амэрыканская акадэмія мастацтваў і навук^[d], Лёнданскае каралеўскае таварыства і Нацыянальная акадэмія дэі Лінчэі^[d]
Узнагароды	прэмія Ўіларда Гібса^[d] (2008) прэмія Эрнста Шэрынга^[d] (2007) прэмія Амэрыканскага хімічнага таварыства ў галіне чыстай хіміі^[d] (2001) стыпэндыя Макартура^[d] (ліпень 1999) прэмія Лемэлсана^[d] (2010) прэмія імя Артура Коўпа^[d] (2017) Нацыянальная Заля славы вынаходнікаў^[d] (2017) прэмія Генрыха Вілянда^[d] (2012) дасьледчая прэмія Агнэс Фэй Морган^[d] (2004) сябра Амэрыканскай акадэміі мастацтваў і навук^[d] замежны сябра Лёнданскага каралеўскага таварыства^[d] (2018) мэдаль Ф. А. Котана^[d] (2020) прэзыдэнцкая ўзнагарода за раньнюю кар’еру навукоўцам і інжынэрам^[d] (2000) прэмія Вольфа ў галіне хіміі^[d] (2022) прэмія Джона Карты^[d] (2020) William H. Nichols Medal^[d] (2009) Glenn T. Seaborg Medal^[d] (2022) Welch Award in Chemistry^[d] (2022) Bijvoet Medal^[d] (2022) Дыксанава прэмія за мэдыцыну^[d] (2022) Clarivate Citation Laureate^[d] (2015) Camille Dreyfus Teacher-Scholar Awards^[d] прэмія Нацыянальнай акадэміі навук ЗША ў галіне хіміі^[d] (2016)
Сайт	profiles.stanford.edu/… (анг.)
Каралін Бэртоццы ў Вікісховішчы