Мортэн Мэльдаль

Мортэн Мэльдаль
	Мортэн Мэльдаль
Дата нараджэньня	16 студзеня 1954 (70 гадоў)
Месца нараджэньня	Капэнгаген;
Месца вучобы	Дацкі тэхнічны ўнівэрсытэт[d] (1 чэрвеня 1982);
Занятак	хімік, біяхімік, дасьледнік
Месца працы	Дацкі тэхнічны ўнівэрсытэт[d]; Laboratory of Molecular Biology[d]; Капэнгагенскі ўнівэрсытэт[d]; Carlsberg Laboratory[d]; Капэнгагенскі ўнівэрсытэт[d];
Сябра ў	Дацкая каралеўская акадэмія навук[d]
Узнагароды	прэмія імя Ральфа Гіршмана ў галіне пэптыднай хіміі[d] (2009) прэмія імя Элен і Нільса Б’ерум[d] (1997) Vincent du Vigneaud Award[d] (2011) Clarivate Citation Laureate[d] (2019)
Сайт	curis.ku.dk/portal/en/pe…

Мортэн Пэтэр Мэльдаль (па-дацку: Morten Peter Meldal‎; нар. 16 студзеня 1954 году) — дацкі хімік, прафэсар хіміі ў Капэнгагенскім унівэрсытэце^[5]. Найбольш вядомы дзякуючы распрацоўцы рэакцыі азыд-алькінавым цыкледалучэньня^[6]^[7] адначасова, але незалежна ад Валерыя Фокіна і Карла Бары Шарплеса^[8]. У 2022 годзе поруч з Каралін Бэртоццы і Шарплесам быў уганараваны Нобэлеўскай прэміяй у галіне хіміі за тое, што палепшыў таргетынг супрацьракавых прэпаратаў, базуючыся на выкарыстаньні клік-хіміі і біяортаганальных рэакцыяў^[9]^[10]. Было адзначана, што навуковец заклаў аснову для функцыянальнай формы хіміі, званай клік-хіміяй, у якой малекулярныя будаўнічыя блёкі хутка і эфэктыўна злучаюцца^[7].

Крыніцы

^ Navne (дац.) // Kristeligt Dagblad — Danmark: 2004. — ISSN 0904-6054
^ ^а ^б ^в ^г ^д https://chem.ku.dk/ansatte/alle/?pure=en%2Fpersons%2Fmorten-peter-meldal(1e2eefb3-1cc1-4626-8565-a83631fc05fd)%2Fcv.html
^ ORCID Registry — 2012.
^ http://www.royalacademy.dk/da/Members/Meldal-Morten
^ «Morten Meldal is the new professor in nanochemistry». Nano-Science Center.
^ Tornøe, C.W. and Meldal, M. (2001). «Peptidotriazoles: Copper(I)-catalyzed 1,3-dipolar cycloadditions on solid-phase». In: Lebl, M., Houghten, R.A. (Eds.), American Peptide Society and Kluwer Academic Publishers, San Diego — С. 263—264.
^ ^а ^б «Стварэнне лекаў, палімераў і новых матэрыялаў. Чым нам дапаможа „клік-хімія“, за якую сёлета далі Нобелеўку?» Наша Ніва.
^ Rostovtsev, Vsevolod V.; Green, Luke G; Fokin, Valery V.; Sharpless, K. Barry (2002). «A Stepwise Huisgen Cycloaddition Process: Copper(I)-Catalyzed Regioselective „Ligation“ of Azides and Terminal Alkynes». Angewandte Chemie International Edition. 41 (14): 2596–2599. doi:10.1002/1521-3773(20020715)41:14<2596::aid-anie2596>3.0.co;2-4. PMID 12203546
^ «Нобэлеўскую прэмію ў хіміі прысудзілі за новы мэтад звышхуткага сынтэзу малекул». Радыё Свабода.
^ «Press release: The Nobel Prize in Chemistry 2022». The Nobel Prize.

Вонкавыя спасылкі

Профіль на бачыне Нобэлеўскага камітэту.

[_d3683c3b7639f795-1] Navne (дац.) // Kristeligt Dagblad — Danmark: 2004. — ISSN 0904-6054

[_ea48392883cdeb27-2] а ^б ^в ^г ^д https://chem.ku.dk/ansatte/alle/?pure=en%2Fpersons%2Fmorten-peter-meldal(1e2eefb3-1cc1-4626-8565-a83631fc05fd)%2Fcv.html

[_1dc7dbc488ffe9c3-3] ORCID Registry — 2012.

[_f19c6f8637f4de57-4] ttp://www.royalacademy.dk/da/Members/Meldal-Morten

[5] «Morten Meldal is the new professor in nanochemistry». Nano-Science Center.

[6] Tornøe, C.W. and Meldal, M. (2001). «Peptidotriazoles: Copper(I)-catalyzed 1,3-dipolar cycloadditions on solid-phase». In: Lebl, M., Houghten, R.A. (Eds.), American Peptide Society and Kluwer Academic Publishers, San Diego — С. 263—264.

[nn-7] а ^б «Стварэнне лекаў, палімераў і новых матэрыялаў. Чым нам дапаможа „клік-хімія“, за якую сёлета далі Нобелеўку?» Наша Ніва.

[8] Rostovtsev, Vsevolod V.; Green, Luke G; Fokin, Valery V.; Sharpless, K. Barry (2002). «A Stepwise Huisgen Cycloaddition Process: Copper(I)-Catalyzed Regioselective „Ligation“ of Azides and Terminal Alkynes». Angewandte Chemie International Edition. 41 (14): 2596–2599. doi:10.1002/1521-3773(20020715)41:14<2596::aid-anie2596>3.0.co;2-4. PMID 12203546

[9] «Нобэлеўскую прэмію ў хіміі прысудзілі за новы мэтад звышхуткага сынтэзу малекул». Радыё Свабода.

[10] «Press release: The Nobel Prize in Chemistry 2022». The Nobel Prize.

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[1]

[2]

[3]

[4]

Мортэн Мэльдаль

Дата нараджэньня	16 студзеня 1954(1954-01-16)^[1] (70 гадоў)
Месца нараджэньня	Капэнгаген
Месца вучобы	Дацкі тэхнічны ўнівэрсытэт^[d] (1 чэрвеня 1982)
Занятак	хімік, біяхімік, дасьледнік
Месца працы	Дацкі тэхнічны ўнівэрсытэт^[d]^[2] Laboratory of Molecular Biology^[d]^[2] Капэнгагенскі ўнівэрсытэт^[d]^[2] Carlsberg Laboratory^[d]^[2] Капэнгагенскі ўнівэрсытэт^[d]^[3]^[2]
Сябра ў	Дацкая каралеўская акадэмія навук^[d]^[4]
Узнагароды	прэмія імя Ральфа Гіршмана ў галіне пэптыднай хіміі^[d] (2009) прэмія імя Элен і Нільса Б’ерум^[d] (1997) Vincent du Vigneaud Award^[d] (2011) Clarivate Citation Laureate^[d] (2019)
Сайт	curis.ku.dk/portal/en/pe…