Лізавета II
Лізавета II (Лізавета Аляксандра Марыя Віндзор, па-ангельску: Elizabeth II, Elizabeth Alexandra Mary Windsor; 21 красавіка 1926 году, Лёндан — 8 верасьня 2022 году) — каралева Злучанага Каралеўства Вялікабрытаніі і Паўночнай Ірляндыі, галава 15 дзяржаваў Садружнасьці Нацый (Аўстралія, Антыгуа і Барбуда, Багамы, Барбадас, Бэліз, Грэнада, Канада, Новая Зэляндыя, Папуа-Новая Гвінэя, Сьвяты Вінцэнт і Грэнадзіны, Сьвяты Кітс і Нэвіс, Сьвятая Люсія, Саламонавы астравы, Тувалу, Ямайка), глава Англіканскай царквы, галоўнакамандуючая ўзброенымі сіламі і Лорд Вострава Мэн. Прыналежала да дынастыі Віндзораў. Узышла на пасад 6 лютага 1952 году, каранаваная 2 чэрвеня 1953 году.
| Лізавета ІІ | |
| па-ангельску: Elizabeth II | |
 | |
| Каралева Вялікабрытаніі | |
|---|---|
| 6 лютага 1952 — 8 верасьня 2022 | |
| Прэм’ер-міністар: | Гордан Браўн |
| Папярэднік: | Георг VI |
| Наступнік: | Чарльз, прынц Уэльзкі |
| Асабістыя зьвесткі | |
| Нарадзілася: |
21 красавіка 1926[1][2][3][…] |
| Памерла: |
8 верасьня 2022[4][5] (96 гадоў) |
| Сужэнец: | Філіп Маўнтбатэн |
| Дзеці: |
Чарльз, прынц Уэльзкі Ганна, прынцэса Вялікабрытаніі Эндру, герцаг Ёрцкі Эдуард, граф Уэсэкскі |
| Бацька: | Георг VI[6][7] |
| Маці: | Елізавета Боўз-Лаян[d][6][7] |
| Узнагароды: | |
| |
Біяграфія
рэдагавацьСтарэйшая дачка герцага Ёрцкага Георга, будучага караля Вялікабрытаніі Георга VI (1895—1952) і лэдзі Лізаветы Боўз-Лаён (1900—2002). Ейныя дзядулі і бабулі: Георг V (1865—1936), кароль Вялікабрытаніі і каралева Марыя (1867—1953), прынцэса Тэцкая, — па бацьку, Клод Джордж Боўз-Лаён (1855—1944), граф Стратмар і Сэсілія Ніна Боўз-Лаён (1883—1961), — па маці.
Пасьля адрачэньня дзядзькі Эдўарда VIII і ўступа бацькі на пасад у сьнежні 1936 году 10-гадовая Лізавета стала спадкаемцай і пераехала з бацькамі з Кэнсынгтана ў Бэкінггэмскі палац.
Будучая каралева расла ў атмасфэры каханьня і дбаньня. Яна атрымала добрую хатнюю адукацыю, у асноўным гуманітарнай скіраванасьці. У дзяцінстве была вельмі дапытлівая, асаблівую цікавасьць у яе выклікалі коні. Гэтаму захапленьню яна была адданая шматлікія дзесяцігодзьдзі. Падчас Другой Сусьветнай вайны прынцэса Лізавета працавала шафёрам вайсковага таксі, бо каралеўская сям’я была абавязаная працаваць на абарону краіны.
У 13 гадоў Лізавета пазнаёмілася з прынцам Філіпам, кадэтам Дортмуцкай вайскова-марской вучэльні, сынам прынца Андрэя Грэцкага, прапрапраўнукам каралевы Вікторыі. У 1947 годзе, стаўшы ейным мужам, Філіп атрымаў тытул герцага Эдынбурскага. 6 лютага 1952 году па сьмерці бацькі Лізавета, якая знаходзілася ў той час з мужам на адпачынку ў Кеніі, была абвешчаная каралевай. У наступным, 1953, годзе адбылося ейнае каранаваньне, упершыню трансьляванае па тэлебачаньні.
Лізавета выконвала толькі прадстаўніцкія функцыі, практычна не аказваючы ніякага ўплыву на палітыку краіны. У першыя гады ейнага валадараньня яна яшчэ гуляла нейкую ролю ў прызначэньні прэм’ер-міністра, калі ў кіравальнай партыі не было відавочнага лідэра. Каралева падтрымлівала карэктныя зносіны са ўсімі прэм’ерамі, у тым ліку з прадстаўнікамі лэйбарысцкай партыі — Гаральдам Ўілсанам, Тоні Блэрам. Некаторыя ўтоеныя ад вачэй грамадзкасьці трэньня паміж прэм’ерам і каралевай паўсталі ў пэрыяд прэм’ерства Маргарэт Тэтчэр. Лізавету некалькі бянтэжыў «каралеўскі стыль» кіраваньня новага прэм’ера. У прыватнасьці, паміж імі былі рознагалосьсі ў сувязі з падтрымкай брытанскім урадам рэжыму апартэіда ў ПАР, што, па меркаваньню каралевы, магло нэгатыўна адбіцца на ўплыве Вялікабрытаніі ў афрыканскіх краінах — чальцах Садружнасьці. Пры гэтым яна заўсёды заставалася верная традыцыі ангельскіх каралёў найноўшага часу — знаходзіцца над палітычнымі сутычкамі.
Аўтарытэту Віндзорскага каралеўскага дому ў большай ступені пагражалі сямейныя скандалы і шлюбаразводныя працэсы прынцэсы Ганны, прынца Чарльза і прынца Эндру. Стрыманае стаўленьне Лізаветы да трагічнай згубы прынцэсы Дыяны у жніўні 1997 году выклікала неўхваленьне з боку простых брытанцаў. Тым ня менш, Лізавеце атрымоўвалася падтрымліваць высокі прэстыж ангельскай манархіі ў вачох брытанцаў.
У каралевы Лізаветы II і ейнага мужа Філіпа было 4 дзяцей — прынц Чарльз (нар. у 1948), прынцэса Энн (нар. у 1950), прынц Эндру (нар. у 1960) і прынц Эдўард (нар. у 1964).
Крыніцы
рэдагаваць- ^ а б Елизавета II // Большая советская энциклопедия (рас.): [в 30 т.] / под ред. А. М. Прохорова — 3-е изд. — Москва: Советская энциклопедия, 1972. — Т. 9 : Евклид — Ибсен. — С. 78.
- ^ а б Elisabeth II. // filmportal.de — 2005.
- ^ а б Elizabeth II. // FemBio database (ням.)
- ^ а б в г Queen Elizabeth II has died, Buckingham Palace announces (анг.) // BBC News Online — BBC, 2022.
- ^ а б в г Queen's cause of death given as 'old age' on death certificate (анг.) // BBC News Online — BBC, 2022.
- ^ а б в г Queen's birthday: Queen Elizabeth II's life in 92 facts. BBC (брыт. анг.) — 2018.
- ^ а б Kindred Britain
Вонкавыя спасылкі
рэдагаваць- Афіцыйная старонка (анг.)