Зэмфіра Рамазанава

Зэмфі́ра Талга́таўна Рамаза́нава (па-расейску: Земфира Талгатовна Рамазанова, па-башкірску: Земфира Талғат ҡыҙы Рамаҙанова; нарадзілася 26 жніўня 1976) — расейская пост-рок-сьпявачка, аўтарка музыкі й тэкстаў песень.

Зэмфіра Рамазанава
Дата нараджэньня	26 жніўня 1976(1976-08-26) (48 гадоў)
Месца нараджэньня	Уфа, Башкірская Аўтаномная Савецкая Сацыялістычная Рэспубліка[d], СССР
Месца вучобы	Уфімскае вучылішча мастацтваў[d] (1997) Маскоўскі дзяржаўны ўнівэрсытэт[d]
Занятак	сьпявачка, кампазытарка, паэтка, аўтарка-выканаўца
Навуковая сфэра	паэзія і кампазыцыя[d]
Псэўданімы	Zемфира
Жанры	рок-музыка, расейскі рок[d], поп-рок і інды-рок
Узнагароды	MTV Europe Music Award for Best MTV Russia Act[d] (2013) Q15544547? (1999) Трыюмф[d] (2003) Golden Gargoyle[d] (2003) Russian National Music Award[d] (2021) Steppenwolf Award[d]
Сайт	zemfira.world (рас.)​ (анг.)
Зэмфіра Рамазанава ў Вікісховішчы

Зэмфіра Рамазанава ў 2008 годзе

Біяграфія

1976—1997

Нарадзілася ва Ўфе 26 жніўня 1976 году. Маці паводле прафэсіі лекарка, бацька — выкладчык гісторыі. Музыкай цікавілася зь дзяцінства, у музычную школу пайшла ва ўзросьце 5 гадоў, займалася па клясе фартэпіяна. Пазьней самастойна навучылася граць на гітары, зарабляла грошы, граючы на вуліцах. Таксама ў школьныя гады актыўна займалася баскетболам, гуляла за маладзёвую зборную Башкартастану. Скончыўшы базавую школу, паступіла ва Ўфімскую навучальню мастацтваў, адразу на другі курс. У 1996 годзе скончыла навучальню са спэцыяльнасьцю «эстрадная вакалістка». Працавала апэратарам на радыёстанцыі «Европа плюс», таксама сьпявала ў рэстаранах і клюбах гораду. Падчас працы на радыё пачынае запісваць свае ўласныя песьні на студыйным кампутары.

1998—1999

На пачатку 1998 году сьпявачка арганізуе гурт «Zемфира». Першы канцэрт гурта адбыўся на сьвяце гораду 19 чэрвеня 1998 году. У тым жа годзе Зэмфіра займае грошы на паездку ў Маскву. Амаль выпадкова касэта зь яе песьнямі трапляе да прадусара гурта «Мумий Тролль» Л. Бурлакова. Песьні спадабаліся, Бурлакоў запрашае гурт у Маскву дзеля запісу альбома.

З амаль 30 песень, запісаных ва Ўфе, у кружэлку ўвайшлі 14; на працягу сьнежня яны былі перазапісаныя на студыі «Мосфильм», зьвядзеньне фанаграмы праводзілася на пачатку 1999 году ў Лёндане. У лютым 1999 году песьні «СПИД», «Ракеты», «Ариведерчи» пачынаюць гучаць па радыё, на тэлебачаньні зьяўляецца кліп «Ариведерчи». Альбом пад назвай «Земфира» паступіў у продаж 10 траўня 1999 году. Ужо праз два месяцы было прададзена больш за 300 000 дыскаў і касэтаў. У ліпені-жніўні таго ж году Зэмфіра з гуртом працуе над песьнямі да другога альбома, на гэты раз адмовіўшыся ад паслугаў прадусараў.

1 верасьня 1999 году канцэртам у Маскве адкрыты гастрольны тур гурта. За два з паловай месяцы адбылося 60 канцэртаў у розных гарадох Расеі й СНД. Часта прыходзілася граць ва ўмовах, абсалютна дзеля гэтага не прыдатных. Выступленьне ў Кіеве на фэстывалі «Просто рок» 30 верасьня было перапынена АМАПам. У Цьверы адміністрацыя лёдавага палацу, дзе меўся адбыцца канцэрт, вырашыла не прыбіраць лёд з катку — тэмпэратура ў залі была ніжэй за нуль. 12 кастрычніка ў Краснадары Зэмфіры даводзіцца сьпяваць з тэмпэратураю вышэй за 40 градусаў. Назаўтра ў Маскве яе проста з аэрапорту вязуць у рэанімацыю; дыягназ — поўнае фізычнае зьнясіленьне ды абгостраны з гэтай прычыны бранхіт, апроч таго хвароба дала ўскладненьне на вуха. Колькі канцэртаў былі прапушчаныя, але тур быў узноўлены, як толькі сьпявачка збольшага ачуняла.

2000—2001

У студзені 2000 году выходзіць другая кружэлка Зэмфіры — «Прости меня, моя любовь». З 24 сакавіка ўзнаўляюцца канцэрты гурта, якія зьбіраюць усё больш гледачоў. Пра Зэмфіру піша бадай што кожная газэта: зьвяртаюць на сябе ўвагу сутычкі сьпявачкі зь нядобрасумленнымі арганізатарамі канцэртаў, рэзкія адповедзі журналістам.

Па выніках 1999 году Зэмфіра атрымвае 8 красавіка 2000 прэмію музычнага часопіса «Fuzz» у трох намінацыях. 1 красавіка адбыўся вялікі сольны канцэрт гурта ў маскоўскім спарткомплексе «Алімпійскі»; выступленьнямі Зэмфіры завяршаюцца фэстывалі «Максидром» (20 траўня) і «Нашествие» (20 жніўня). 26 жніўня віцэ-прэм’ер Башкартастану ўручыў ёй дзяржаўную маладзёвую прэмію ў галіне культуры імя Ш. Бабіча.

14 верасьня 2000 году на канцэрце Зэмфіры ў Якуцку з-за халатнасьці арганізатараў і міліцэйскай аховы адбылася даўка, ў якой 20 чалавек былі параненыя. Канцэртны тур працягваецца; Зэмфіра бярэ ўдзел у канцэртах памяці В. Цоя 17 і 19 сьнежня ў Маскве й Пецярбургу. Апошняе выступленьне ў тым годзе адбылося ў Вільні 28 сьнежня. Напрыканцы году быў зроблены сынгл «До свидания» зь песьнямі, што выконваліся на канцэртах, але ў альбомы не ўвайшлі.

У 2001 годзе Зэмфіра не выступала, поўнасьцю зьнікла з публічнага жыцьця. Пачынаецца праца над трэцім яе альбомам, у запіс якога, паводле яе словаў, былі ўкладзеныя ўсе грошы, атрыманыя за папярэднія два гады. 11 верасьня прэзэнтаваная песьня Зэмфіры «Трафик», таксама быў зьняты кліп на гэтую песьню — але яго ніводзін тэлеканал, апроч MTV, ня ўзяў у ратацыю, палічыўшы «парнаграфічным».

2002—2003

1 красавіка 2002 году прэзэнтаваны альбом «Четырнадцать недель тишины», які хутка абышоў першы альбом Зэмфіры па колькасьці прададзеных асобнікаў. Прыхільнікі сьпявачкі ды музычныя крытыкі рэзка падзяліліся паводле стаўленьня да альбома: у друку зьявілася вялікая колькасьць як ухвальных, так і разгромных рэцэнзыяў, на ўсіх расейскіх музычных інтэрнэт-сайтах адбываюцца бурныя дыскусіі. Канцэртам 4 красавіка ў Чалябінску гурт «Zемфира» распачынае гастрольны тур. Музыкі больш сур’ёзна паставіліся да арганізацыі канцэртаў, у гурта зьявіліся свае гукарэжысэр і сьветлатэхнік, амаль да кожнага выступленьня рыхтаваліся новыя аранжыроўкі песень. Тур працягнуўся да траўня 2003 году, канцэрты адбыліся бадай што ва ўсіх буйных гарадох Расеі ды ў суседніх краінах, гурт прымаў удзел ва ўсіх вялікіх фэстывалях. Гурт «Zемфира» атрымаў прэмію часопісу «Fuzz» за лепшы канцэрт па выніках 2002 году.

2004

8 лютага 2004 году Зэмфіра Рамазанава стала ляўрэаткай незалежнай прэміі «Триумф». Канцэртаў яна дае мала, працуе над новым альбомам. Плянавалася, што альбом выйдзе ў лістападзе і будзе выключна электронным. Аднак падчас працы над кружэлкаю пляны сьпявачкі зьмяніліся, частка песень мусілі быць перапрацаванымі, і да канца году альбом так і ня выйшаў. Тым часам Зэмфіра паступае ў Маскоўскі дзяржаўны ўнівэрсытэт на факультэт філязофіі, піша песьню да фільму Р. Літвінавай «Багіня: як я пакахала». Літвінава здымае таксама 2 кліпы на песьні Зэмфіры — «Прогулка» (прэзэнтаваны 13 сьнежня 2004) і «Блюз» (1 сакавіка 2005). 16 кастрычніка на цырымоніі ўручэньня ўзнагародаў «MTV Russia music awards» адзіным «жывым» нумарам было выступленьне Зэмфіры з музыкамі гурта Queen; таксама сьпявачка ўдзельнічае ў юбілейных канцэртах гурта «Браво» 21—27 лістапада.

2005

Каб скончыць працу над альбомам, Зэмфіры даводзіцца перанесьці здачу экзамэнаў ва ўнівэрсытэце на люты–сакавік. Кружэлка, нарэшце, была прэзэнтаваная 1 сакавіка. Першапачатковая назва альбома «Нефть» («Нафта»), але ў продаж альбом паступіў пад назваю «Вендетта». Сьпявачка абвясьціла, што ў гэтым жа годзе плянуе выдаць яшчэ адзін дыск зь песьнямі, якія ў альбом не ўвайшлі.

Гурт «Zемфира»

На пачатку 1998 году разам з Зэмфіраю гралі: Р. Ахмадзіеў (бас-гітара), С. Міралюбаў (клявішныя), С. Созінаў (бубны); пасьля першага канцэрту ва Ўфе да іх далучыўся В. Салаўёў (гітара). У запісе першага альбома ўдзельнічалі музыкі гурта «Мумий Тролль» А. Пунгін ды Ю. Цалер. Падчас гастрольнага туру 2002—2003 гадоў рытм-сэкцыя гурта складаецца з І. Сёміна (бас) ды І. Джавад-Задэ (бубны, раней удзельнічаў у гуртах «Nautilus Pompilius», «Арсенал», «А-Студио»); у 2003 годзе абодва зыходзяць з гурта. Альбом «Вендетта» Зэмфіра пачынала запісваць у супрацоўніцтве з маскоўскім кампазытарам І. Удовіным, бязь іншых музыкаў; пазьней у працы над альбомам узялі ўдзел Цалер, Пунгін ды Карней (музыкант, кружэлку якога Зэмфіра спрадусавала ў 2004 годзе).

Стылістыка

У прэсе Зэмфіра часта згадваецца як поп-сьпявачка, але гэтую характарыстыку нельга лічыць дакладнай: сама Зэмфіра заўсёды адмяжоўвалася ад поп-культуры. Музычны стыль яе першых двух альбомаў можна збольшага азначыць як мэлядычны рок з элемэнтамі джазу й электроннае музыкі, трэцяга — як пост-рок, гучаньне гурта на канцэртах бліжэйшае да гард-року. Песьні, што ўзьніклі ў 2004 годзе, плянавалася запісаць у электронным выглядзе; аднак у альбоме «Вендетта» зьявіліся таксама гард-рокавыя аранжыроўкі, элемэнты пост-року, былі ўжытыя мэлатрон ды арган Гаманда, папулярныя ў 70-х гадох. Тэкстам Зэмфіры ўласьцівая нескладаная мова, вобразнасьць, імкненьне перадаць эмоцыі, імгненныя ўражаньні. Альбом «Вендетта» можна лічыць першым сапраўдным канцэпт-альбомам сьпявачкі.

Запісы й кліпы

Альбомы:

• «Земфира» (1999) («Зэмфіра»)
• «Прости меня, моя любовь» (2000) («Прабач мяне, маё каханьне»)
• «Четырнадцать недель тишины» (2002) («Чатырнаццаць тыдняў цішыні»)
• «Вендетта» (2005) («Вэндэта»)
• «Спасибо» (2007) («Дзякуй»)
• «Жить в твоей голове» («Жыць у тваёй галаве») (2013)
• «Бордерлайн» (2021)

Сынглы:

• «Снег» (1999) («Сьнег»)
• «До свидания» (2000) («Да пабачэньня»)
• «Трафик» (2001) («Трафік»)

Удзел у супольных праектах:

• «КИНОпробы. Виктор Цой. Посвящение» (2000) («КІНАспробы. Віктар Цой. Прысьвячэньне»)
• Гукавая дарожка да фільму «Багіня: як я пакахала» (2004)

Відэакліпы:

• «Ариведерчи» (1999) («Арыведэрчы»)
• «Почему?» (1999) («Чаму?»)
• «ПММЛ» (2000)
• «Искала» (2000) («Шукала»)
• «Хочешь?» (2000) («Хочаш?»)
• «Трафик» (2001) («Трафік»)
• «$\infty$» (2002)
• «Мачо» (2002)
• «Прогулка» (2004) («Шпацыр»)
• «Блюз» (2004)
• «Самолет (live 2005)» (2005)

Вонкавыя спасылкі

Зэмфіра Рамазанава — сховішча мультымэдыйных матэрыялаў

• Афіцыйны сайт (рас.)