Вікіпэдыя

Бітаўт

прозьвішча

Бітаўт (Біталт) — мужчынскае імя і вытворнае ад яго прозьвішча.

Бітаўт
лац. Bitaŭt
Bitold
Паходжаньне
Мова(-ы) германскія
Утворанае ад Bitto + Wald
Іншыя формы
Варыянт(ы) Біталт, Петаўт, Пэтаўт
Зьвязаныя артыкулы
якія пачынаюцца з «Бітаўт»

Паходжаньне

рэдагаваць
Асноўны артыкул: Імёны ліцьвінаў

Бідалд, Бідаўт, Беталд або Біталд, пазьней Бэтэльт (Bidualdus[1], Bidaut[2], Betuald[3][4], Betald, Bitold, Betelt[5]) — імя германскага паходжаньня[6]. Іменная аснова бід- (біт-) (імёны ліцьвінаў Біцейка, Біцель, Біцін; германскія імёны Bettika, Bydilo, Bitinus) паходзіць ад гоцкага beodan 'чакаць, спадзявацца'[7], а аснова -валд- (-алд, -олт) (імёны ліцьвінаў Геральт, Левалт, Рамвольт; германскія імёны Gerwald, Lewolt, Romuald) — ад гоцкага і германскага waldan 'валодаць, гаспадарыць' або wulþus 'слава, мажнасьць'[8].

Германскае паходжаньне імя Бітаўт сьцьвердзіў францускі лінгвіст-германіст Раймонд Шмітляйн, які на падставе шматгадовых дасьледаваньняў прыйшоў да высноваў пра германскае паходжаньне літоўскіх уласных імёнаў[9].

У Прусіі бытавала імя Бітаўт: Bitawte (1347 год)[10]; Bytout (1396 год)[10].

Варыянты імя ў гістарычных крыніцах: Битовту осмъ чоловековъ[11], Битовту его люди Домановичи а Воидатъ[12] (1440—1492 гады); Битовъта Кинътовътовича… к его ойчызне еще отцу его Кинътовъту, и потомъ Кинътовът умер, а Битовтъ… Битовъту Кинътовътовичу (30 траўня 1481 году паводле выпісу 19 верасьня 1568 году)[13]; ego nobilis Bogdan Bytholthowicz (1483 год)[14]; Богдану Битовътовичу а Римъку Васковичу по возу соли з мыта берестеиского (7 жніўня 1488 году)[15]; Ego vero suprafatus Bogdan Bytholtowycz (8 траўня 1496 году)[16]; боярынь нашъ Богданъ Битовътовичъ (22 сакавіка 1499 году)[17]; з Мемижи… Миколаи Битовтович — 3 кони… Щастныи Битовтович — кон. Юрии Битовтович — кон. (1524—1566 гады)[18]; Щасныи Битовтя 2 кони. Миколаи Битовтевич кон.[19], Богдан Битовтовичъ[20] (1528 год); боярыни господарская Яновая Битовътовичъ Святохна (21 красавіка 1529 году)[21]; отъ земянина господаръского Миколая Миколаевича Битовтовича (19 лістапада 1546 году)[22]; miedzy borem Krzysztofa Bohuszewicza a Jura Bitoltowicza… ku granicy ziemian j. k. m. Krzysztofa Bohuszewicza y Jura Bitołtowicza… a Jura Bitołtowicza (30 ліпеня 1560 году)[23]; Размусъ Юрьевичъ Битовтъ[24], з ыменья Битовтовичъ (1567 год)[25]; продку его неякому Битовъту Кинътовътовичу… Битовъта… Битовтъ (19 верасьня 1568 году)[26]; Andrzej Łukaszewicz Bitowt (1621 год)[27]; Jan Bittowtt (20 кастрычніка 1655 году)[28]; Nikodem Petowtt (1764 год)[29]; Prezydent Grodzki Upit. Stanisław Bitowtt (1824 год)[30].

Носьбіты

рэдагаваць

Бітаўты-Александровічы, Бітаўты (Bitowt, Bittowt, Bitofft[32]) і Бітаўтовічы гербу Грыф[33] — літоўскія шляхецкія родя[34][35].

Бітальдовічы (Bitoldowicz) гербу Гадземба — шляхецкі род Рэчы Паспалітай[33].

У акце Вялікага Княства Літоўскага ўпамінаўся Петаўт (Петовт)[36].

У 1621 і 1727[37] гадох упамінаўся маёнтак Бітаўтавічы ў Троцкім павеце[38].

На гістарычнай Троччыне існуе вёска Бітаўтаны.

Глядзіце таксама

рэдагаваць

Крыніцы

рэдагаваць
  1. ^ Boullón Agrelo A. I. Antroponimia medieval galega (ss. VIII—XII). — Tübingen, 1999. P. 157—158.
  2. ^ Morlet M.-T. Les noms de personne dans les registres de comptes de l’Hôtel-Dieu de Soissons au XVe siècle // L’Onomastique, témoin de l’activité humaine. Actes du Colloque d’onomastique du Creusot (mai/juin 1984). — Paris, 1985. P. 288.
  3. ^ The Durham Liber Vitae: Linguistic commentary. — London, 2007. P. 94.
  4. ^ Gerchow J. Die Gedenküberlieferung der Angelsachsen. — Berlin; New York, 1988. P. 381.
  5. ^ Brons B. Friesische Namen und Mitteilungen darüber. — Emden, 1877. S. 30.
  6. ^ Morlet M.-T. Les noms de personne sur le territoire de l’ancienne Gaule. T. III: Les noms de personnes contenus dans les noms de lieux. — Paris, 1985. P. 258, 487.
  7. ^ Morlet M.-T. Les noms de personne sur le territoire de l’ancienne Gaule du VIe au XIIe siècle. T. I: Les noms issus du germanique continental et les créations gallo-germaniques. — Paris, 1971. P. 57.
  8. ^ Дайліда А. Пачаткі Вялікага княства Літоўскага: ад стварэння да Крэўскай уніі / Рэц. С. Тарасаў. — Менск, 2019. С. 17.
  9. ^ Schmittlein R. Les noms d’eau de la Lituanie (suite) // Revue internationale d’onomastique. Nr. 1, 1964. P. 19.
  10. ^ а б Trautmann R. Die altpreußischen Personennamen. — Göttingen, 1925. S. 19.
  11. ^ Lietuvos Metrika. Knyga 3 (1440—1498). — Vilnius, 1998. P. 32.
  12. ^ Lietuvos Metrika. Knyga 3 (1440—1498). — Vilnius, 1998. P. 52.
  13. ^ Jablonskis K. Nauji Vytauto laikotarpio aktai // Praeitis. T. 2. — Kaunas, 1933. P. 393.
  14. ^ Kodeks dyplomatyczny katedry i diecezji Wilenskiej. T. 1, z. 2: 1468—1501. — Kraków, 1939. S. 390.
  15. ^ Lietuvos Metrika. Knyga 4 (1479—1491). — Vilnius, 2006. P. 66.
  16. ^ Kodeks dyplomatyczny katedry i diecezji Wilenskiej. T. 1, z. 2: 1468—1501. — Kraków, 1939. S. 515.
  17. ^ Lietuvos Metrika. Knyga 5 (1427—1506). — Vilnius, 2014. P. 122.
  18. ^ Popisy wojskowe pospolitego ruszenia Wielkiego Księstwa Litewskiego (1524—1566). — Białystok, 2018. S. 89.
  19. ^ Перапіс войска Вялікага княства Літоўскага 1528 года. Метрыка Вялікага княства Літоўскага. Кн. 523. — Менск, 2003. С. 69.
  20. ^ Lietuvos Metrika. Knyga 225 (6) (1528—1547). — Vilnius, 1995. P. 86.
  21. ^ Lietuvos Metrika. Knyga 225 (6) (1528—1547). — Vilnius, 1995. P. 84.
  22. ^ Lietuvos Metrika. Knyga 234 (19) (1546—1548). — Vilnius, 2009. P. 73.
  23. ^ Istorijos archyvas. T. 1: XVI amžiaus Lietuvos inventoriai. — Kaunas, 1934. P. 142—144.
  24. ^ Литовская метрика. Отд. 1. Ч. 3. — Петроград, 1915. С. 538.
  25. ^ Литовская метрика. Отд. 1. Ч. 3. — Петроград, 1915. С. 669.
  26. ^ Акты, издаваемые Виленской Комиссией для разбора древних актов. Т. 24. — Вильна, 1897. С. 305.
  27. ^ Rejestry popisowe pospolitego ruszenia szlachty Wielkiego Księstwa Litewskiego z 1621 r. — Warszawa, 2015. S. 78.
  28. ^ Akta zjazdów stanów Wielkiego Księstwa Litewskiego. T. 2. — Warszawa, 2009. S. 320.
  29. ^ Volumina Legum: przedruk zbioru praw staraniem xx. pijarów w Warszawie, od roku 1732 do roku 1782 wydanego. T. VII. — Petersburg, 1860. S. 68.
  30. ^ Kuryer Litewski. Nr. 31, 1824. S. 6.
  31. ^ Elektorów Poczet kłórzy niegdyś głosowali na elektóv. — Lwów, 1845. S. 267.
  32. ^ Uruski S. Rodzina, herbarz szlachty polskiej. T. 1. — Warszawa, 1904. S. 222.
  33. ^ а б Gajl T. Herby Szlacheckie Rzeczypospolitej Obojga Narodow. — Gdańsk, 2003. S. 260.
  34. ^ Сьпіс шляхецкіх родаў, прозьвішчы якіх пачынаюцца на А, Згуртаваньне беларускай шляхты
  35. ^ Сьпіс шляхецкіх родаў, прозьвішчы якіх пачынаюцца на Б, Згуртаваньне беларускай шляхты
  36. ^ Каталог древним актовым книгам губерний: Виленской, Гродненской, Минской и Ковенской, а также книгам некоторых судов губерний Могилевской и Смоленской, хранящимся ныне в Центральном архиве в Вильне. — Вильна, 1872. С. 613.
  37. ^ Indeks alfabetyczny miejscowości dawnego wielkiego Księstwa Litewskiego: A—K (Abakanowicze — Kujany). Wilno, 1929. S. 24.
  38. ^ Rejestry popisowe pospolitego ruszenia szlachty Wielkiego Księstwa Litewskiego z 1621 r. — Warszawa, 2015. S. 35.
Атрымана з «https://be-tarask.wikipedia.org/w/index.php?title=Бітаўт&oldid=2587030»