Біць

	Біць; лац. Bić
	Bitto
Паходжаньне
Мова(-ы)	германскія
Іншыя формы
Варыянт(ы)	Бець
Зьвязаныя імёны	Біцейка, Біцель, Біцін, Бітаўт
Зьвязаныя артыкулы
	якія пачынаюцца з «Біць»

Біць (Бець) — мужчынскае імя.

Паходжаньне

Асноўны артыкул: Імёны ліцьвінаў

Біта, Бета або Беда (Bitto^[1], Beto, Bedo) — імя германскага паходжаньня^[2]. Іменная аснова бід- (біт-) паходзіць ад гоцкага beodan 'чакаць, спадзявацца'^[3]^[a]. Сярод ліцьвінаў бытавалі імёны Біцейка, Біцель (Бедэль), Біцін (Біцен), Бітаўт (Біталт). Адзначаліся германскія імёны Beteke, Bitel (Bedilo), Bitinus (Bettin), Bitold. Іменная аснова бет- магла ўтварыцца як скарот (гіпакарыстык) асновы -берт- (-бэрт-)^[5]^[6].

Этымалягічны слоўнік старапольскіх асабовых імёнаў, выдадзены Польскай акадэміяй навук, адзначае гістарычнае бытаваньне ў Польшчы германскіх імёнаў Bet, Bietko (Beteko, Betiko^[7]), Betkinus, Betman^[8].

У Прусіі бытавалі імёны: Beda (1419 год)^[9], Bedike^[b] (1420 год)^[9], Bitel / Bitil^[c]^[9], Bitenne^[d]^[9], Bedune / Bytune^[e] (1400 і 1412 гады)^[9], Bitawte / Bytout^[f] (1347 і 1396 гады)^[9].

Варыянты імя ў гістарычных крыніцах: купил землю в Станка Битевича на тои же реце на Лошици (16 ліпеня 1493 году)^[15]; Петръ Бецевичъ сам. Юхно Бецевичъ сам (1528 год)^[16]; люди… Мицута Бетевичъ (1 траўня 1569 году)^[17]^[g].

Носьбіты

Пётар і Юхна Бецевічы — лідзкія баяры, якія ўпамінаюцца ў попісе войска Вялікага Княства Літоўскага 1528 году

На гістарычнай Лідчыне існуе вёска Біцеўцы, на гістарычнай Ашмяншчыне — Бецішкі.

Заўвагі

^ Польска-летувіская аўтарка Юстына Вальковяк прызнае брак пэўнасьці пры тлумачэньні іменнай асновы бі- зь летувіскай мовы, адзначаючы магчымасьць повязі з bijóti 'баяцца'^[4]
^ Адзначалася старажытнае германскае імя Badiko, пазьнейшае Bädeke^[10]
^ Адзначалася германскае імя Bitel^[11]
^ Адзначалася старажытнае германскае імя Bettin^[12]
^ Адзначалася старажытнае германскае імя Bettune^[13]
^ Адзначалася старажытнае германскае імя Betald^[14]
^
Таксама:
- Бедуна (адзначалася старажытнае германскае імя Bettune^[13]): tributo… Beduna (1461 год)^[18];
- Беташ: Беташэвічы (Bietoszewicz) — літоўскі шляхецкі род з ваколіцаў Шаўляў^[19]

Крыніцы

^ Morlet M.-T. Les noms de personne sur le territoire de l’ancienne Gaule. T. III: Les noms de personnes contenus dans les noms de lieux. — Paris, 1985. P. 260.
^ Förstemann E. W. Altdeutsches Namenbuch. Bd. 1: Personennamen. — Bonn, 1900. S. 226.
^ Morlet M.-T. Les noms de personne sur le territoire de l’ancienne Gaule du VIe au XIIe siècle. T. I: Les noms issus du germanique continental et les créations gallo-germaniques. — Paris, 1971. P. 57.
^ Walkowiak J. B. Litewskie nazwiska Polaków: słownik etymologiczno-frekwencyjny. — Poznań, 2019. S. 22.
^ Słownik etymologiczno-motywacyjny staropolskich nazw osobowych. T. 5: Nazwy osobowe pochodzenia niemieckiego. — Kraków, 1997. S. 17.
^ Morlet M.-T. Les noms de personne sur le territoire de l’ancienne Gaule du VIe au XIIe siècle. T. I: Les noms issus du germanique continental et les créations gallo-germaniques. — Paris, 1971. P. 56.
^ Słownik staropolskich nazw osobowych. T. 1. — Wrocław, 1965—1967. S. 128.
^ Słownik etymologiczno-motywacyjny staropolskich nazw osobowych. T. 5: Nazwy osobowe pochodzenia niemieckiego. — Kraków, 1997. S. 17—18.
^ ^а ^б ^в ^г ^д ^е Trautmann R. Die altpreußischen Personennamen. — Göttingen, 1925. S. 18—19.
^ Förstemann E. W. Altdeutsches Namenbuch. Bd. 1: Personennamen. — Bonn, 1900. S. 227.
^ Briggs K. An index to personal names in English place-names. — Nottingham, 2023. P. 62.
^ Morlet M.-T. Les noms de personne sur le territoire de l’ancienne Gaule. T. III: Les noms de personnes contenus dans les noms de lieux. — Paris, 1985. P. 57.
^ ^а ^б Förstemann E. W. Altdeutsches Namenbuch. Bd. 1: Personennamen. — Bonn, 1900. S. 228.
^ Morlet M.-T. Les noms de personne sur le territoire de l’ancienne Gaule. T. III: Les noms de personnes contenus dans les noms de lieux. — Paris, 1985. P. 258.
^ Lietuvos Metrika. Knyga 3 (1440—1498). — Vilnius, 1998. P. 75.
^ Перапіс войска Вялікага княства Літоўскага 1528 года. Метрыка Вялікага княства Літоўскага. Кн. 523. — Менск, 2003. С. 62.
^ Lietuvos Metrika. Knyga 49 (1566—1572). — Vilnius, 2014. P. 51.
^ Kodeks dyplomatyczny katedry i diecezji Wilenskiej. T. 1, z. 1: 1387—1468. — Kraków, 1932. S. 272.
^ Ciechanowicz J. Rody rycerskie Wielkiego Księstwa Litewskiego. T. 6. — Rzeszów, 2006. S. 41.

[5] Польска-летувіская аўтарка Юстына Вальковяк прызнае брак пэўнасьці пры тлумачэньні іменнай асновы бі- зь летувіскай мовы, адзначаючы магчымасьць повязі з bijóti 'баяцца'^[4]

[12] Адзначалася старажытнае германскае імя Badiko, пазьнейшае Bädeke^[10]

[14] Адзначалася германскае імя Bitel^[11]

[16] Адзначалася старажытнае германскае імя Bettin^[12]

[18] Адзначалася старажытнае германскае імя Bettune^[13]

[20] Адзначалася старажытнае германскае імя Betald^[14]

[26] Таксама:
Бедуна (адзначалася старажытнае германскае імя Bettune^[13]): tributo… Beduna (1461 год)^[18];

Беташ: Беташэвічы (Bietoszewicz) — літоўскі шляхецкі род з ваколіцаў Шаўляў^[19]

[8] Бедуна (адзначалася старажытнае германскае імя Bettune^[13]): tributo… Beduna (1461 год)^[18];

[9] Беташ: Беташэвічы (Bietoszewicz) — літоўскі шляхецкі род з ваколіцаў Шаўляў^[19]

[1] Morlet M.-T. Les noms de personne sur le territoire de l’ancienne Gaule. T. III: Les noms de personnes contenus dans les noms de lieux. — Paris, 1985. P. 260.

[2] Förstemann E. W. Altdeutsches Namenbuch. Bd. 1: Personennamen. — Bonn, 1900. S. 226.

[3] Morlet M.-T. Les noms de personne sur le territoire de l’ancienne Gaule du VIe au XIIe siècle. T. I: Les noms issus du germanique continental et les créations gallo-germaniques. — Paris, 1971. P. 57.

[4] Walkowiak J. B. Litewskie nazwiska Polaków: słownik etymologiczno-frekwencyjny. — Poznań, 2019. S. 22.

[6] Słownik etymologiczno-motywacyjny staropolskich nazw osobowych. T. 5: Nazwy osobowe pochodzenia niemieckiego. — Kraków, 1997. S. 17.

[7] Morlet M.-T. Les noms de personne sur le territoire de l’ancienne Gaule du VIe au XIIe siècle. T. I: Les noms issus du germanique continental et les créations gallo-germaniques. — Paris, 1971. P. 56.

[8] Słownik staropolskich nazw osobowych. T. 1. — Wrocław, 1965—1967. S. 128.

[9] Słownik etymologiczno-motywacyjny staropolskich nazw osobowych. T. 5: Nazwy osobowe pochodzenia niemieckiego. — Kraków, 1997. S. 17—18.

[Trautmann-1925-18-10] а ^б ^в ^г ^д ^е Trautmann R. Die altpreußischen Personennamen. — Göttingen, 1925. S. 18—19.

[11] Förstemann E. W. Altdeutsches Namenbuch. Bd. 1: Personennamen. — Bonn, 1900. S. 227.

[13] Briggs K. An index to personal names in English place-names. — Nottingham, 2023. P. 62.

[15] Morlet M.-T. Les noms de personne sur le territoire de l’ancienne Gaule. T. III: Les noms de personnes contenus dans les noms de lieux. — Paris, 1985. P. 57.

[Fo-1900-228-17] а ^б Förstemann E. W. Altdeutsches Namenbuch. Bd. 1: Personennamen. — Bonn, 1900. S. 228.

[19] Morlet M.-T. Les noms de personne sur le territoire de l’ancienne Gaule. T. III: Les noms de personnes contenus dans les noms de lieux. — Paris, 1985. P. 258.

[21] Lietuvos Metrika. Knyga 3 (1440—1498). — Vilnius, 1998. P. 75.

[22] Перапіс войска Вялікага княства Літоўскага 1528 года. Метрыка Вялікага княства Літоўскага. Кн. 523. — Менск, 2003. С. 62.

[23] Lietuvos Metrika. Knyga 49 (1566—1572). — Vilnius, 2014. P. 51.

[24] Kodeks dyplomatyczny katedry i diecezji Wilenskiej. T. 1, z. 1: 1387—1468. — Kraków, 1932. S. 272.

[25] Ciechanowicz J. Rody rycerskie Wielkiego Księstwa Litewskiego. T. 6. — Rzeszów, 2006. S. 41.

[1]

[2]

[3]

[a]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[b]

[c]

[d]

[e]

[f]

[15]

[16]

[17]

[g]

[4]

[10]

[11]

[12]

[13]

[14]

[18]

[19]

Паходжаньне
Біць лац. Bić
Bitto
Мова(-ы)	германскія
Іншыя формы
Варыянт(ы)	Бець
Зьвязаныя імёны	Біцейка, Біцель, Біцін, Бітаўт
Зьвязаныя артыкулы
якія пачынаюцца з «Біць»